ઓછા વૈશ્વિક પુરવઠાને કારણે, વિશ્વ દક્ષિણ એશિયાના દેશોમાંથી ખાંડની નિકાસ પર વધુ નિર્ભર બની ગયું છે. ભારતના કૃષિ પ્રદેશોમાં અસમાન વરસાદે વધુ ચિંતા વધારી છે. જો નિષ્ણાતોનું માનીએ તો આના કારણે દેશમાં ખાંડનું ઉત્પાદન ઓક્ટોબરથી શરૂ થનારી સિઝનમાં સતત બીજા વર્ષે ઘટવાની શક્યતા છે. જેના કારણે દેશની નિકાસ ક્ષમતા ઘટી શકે છે. સ્થાનિક પુરવઠાને બચાવવા અને ભાવ ઘટાડવા માટે સરકારે ઘઉં અને ચોખાની કેટલીક જાતોની નિકાસ પર પહેલેથી જ પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. તેનાથી વૈશ્વિક ખાદ્ય બજારો પર દબાણ વધ્યું છે, જે પહેલાથી જ ખરાબ હવામાન અને યુક્રેન યુદ્ધથી પરેશાન છે.
આ પણ વાંચો: Concord Biotech IPO : ગુજરાતની આ કંપની લિસ્ટિંગ સાથે રોકાણકારને માલામાલ બનાવશે? આજે રોકાણ માટે છેલ્લો દિવસ
બ્લૂમબર્ગના અહેવાલમાં, ઉષ્ણકટિબંધીય સંશોધન સેવાઓના ખાંડ અને ઇથેનોલના વડા હેનરિચ અકામાને જણાવ્યું હતું કે ચોખાની નિકાસ પર પ્રતિબંધ એ સ્પષ્ટ સંકેત છે કે સરકાર ખાદ્ય સુરક્ષા અને ફુગાવા અંગે ખૂબ જ ચિંતિત છે. તેમણે કહ્યું કે હવે ચિંતાનો વિષય છે કે સરકાર કદાચ ખાંડના સંબંધમાં પણ આવું જ કંઈક કરશે. ઇન્ડિયન સુગર મિલ્સ એસોસિએશનના પ્રમુખ આદિત્ય ઝુનઝુનવાલાએ બ્લૂમબર્ગના એક અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું કે મહારાષ્ટ્ર અને કર્ણાટકના મુખ્ય ઉત્પાદક પ્રદેશોમાં શેરડીના ખેતરોમાં જૂનમાં પૂરતો વરસાદ થયો ન હતો, જેના કારણે પાક પર દબાણ આવ્યું હતું. જૂથને અપેક્ષા છે કે વર્ષ 2023-24માં ખાંડનું ઉત્પાદન 3.4 ટકા ઘટીને 31.7 મિલિયન ટન થશે. તેમ છતાં, ઝુનઝુનવાલાએ કહ્યું કે પુરવઠો સ્થાનિક માગને પહોંચી વળશે.
દરમિયાન, ભારત બાયો ફ્યુઅલ માટે વધુ ખાંડનો ઉપયોગ કરવા તૈયાર છે. એસોસિએશનનું માનવું છે કે મિલો ઇથેનોલ બનાવવા માટે 4.5 મિલિયન ટનનો ઉપયોગ કરી રહી છે, જે એક વર્ષ અગાઉ કરતાં 9.8 ટકા વધુ છે. સ્ટોનએક્સના ખાંડ અને ઇથેનોલના વડા બ્રુનો લિમાના જણાવ્યા અનુસાર આ ઉત્પાદન સ્તરે ભારત નિકાસ કરી શકતું નથી. જો ઇથેનોલ ડાયવર્ઝન સંપૂર્ણપણે કરવામાં આવશે તો આપણે નજીકથી અનુસરવું પડશે. ભારતના ખાદ્ય સચિવ સંજીવ ચોપરાએ શુક્રવારે ISMA ના ઓછા ખાંડના ઉત્પાદનના મૂલ્યાંકનની ટીકા કરી હતી, અને કહ્યું હતું કે તે ખૂબ જ અકાળ છે અને દેશમાં અછતની આશંકા ઊભી કરે છે, એમ પીટીઆઈના અહેવાલમાં જણાવાયું છે.
ભારતે અગાઉ પણ ખાંડની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. 2022-23 સીઝન માટે, શિપમેન્ટ 6.1 મિલિયન ટન પર મર્યાદિત છે, જે એક વર્ષ અગાઉ 11 મિલિયન ટન હતું. આગામી સિઝનમાં, અકામાઇન અને લિમા સહિતના વિશ્લેષકો માત્ર 2 મિલિયનથી 3 મિલિયન ટનની મંજૂરીની અપેક્ષા રાખે છે – અથવા બિલકુલ નહીં. આ કારણે વૈશ્વિક ભાવમાં વધુ વધારો જોવા મળી શકે છે. આ વર્ષે ખાંડના વાયદાના ભાવમાં લગભગ 20 ટકાનો વધારો થયો છે. બજારને ચિંતા છે કે અલ નીનો દક્ષિણ અને દક્ષિણપૂર્વ એશિયામાં ગરમ અને સૂકી સ્થિતિ લાવશે, જેના કારણે ઉત્પાદનમાં નુકસાન થશે. થાઈલેન્ડમાં પણ ઉત્પાદનમાં ઘટાડો જોવા મળી શકે છે.
દક્ષિણ આફ્રિકા અને મધ્ય અમેરિકા જેવા અન્ય પ્રદેશોમાં ઓછા ઉત્પાદનને કારણે ભાવમાં વધુ વધારો જોવા મળી શકે છે. ભારત સરકાર 2023-24 ખાંડના નિકાસ ક્વોટા અંગે હજુ કોઈ નિર્ણય લે તેવી શક્યતા નથી. લણણી ઓક્ટોબરથી જ શરૂ થશે અને ISMAએ જણાવ્યું હતું કે વરસાદમાં તાજેતરના સુધારાથી પાકને ફાયદો થશે. રાબોબેંકના વરિષ્ઠ કોમોડિટી વિશ્લેષક કાર્લોસ મેરાએ જણાવ્યું હતું કે અધિકારીઓ તેમની પાસે ઉત્પાદનની સંપૂર્ણ વિગતો ન આવે ત્યાં સુધી રાહ જોશે.