મથુરામાં કૃષ્ણ જન્મભૂમિને લઈને ચાલી રહેલા જમીન વિવાદમાં નવો વળાંક આવ્યો છે. શ્રી કૃષ્ણ જન્મભૂમિ મુક્તિ નિર્માણ ટ્રસ્ટે વારાણસીમાં જ્ઞાનવાપી મસ્જિદની માફક જ કૃષ્ણ જન્મભૂમિ વિસ્તારનો વિગતવાર વૈજ્ઞાનિક સર્વેક્ષણ કરાવવાની માગણી સાથે, સુપ્રીમ કોર્ટનો સંપર્ક કર્યો છે. આવા સર્વેક્ષણો આધુનિક પુરાતત્વીય પદ્ધતિઓ, જીઓસ્પેશિયલ વિશ્લેષણ અને ઐતિહાસિક રેકોર્ડનો ઉપયોગ સાઇટના મહત્વની વ્યાપક સમજ પૂરી પાડવા માટે કરશે.
શ્રી કૃષ્ણ જન્મભૂમિ મુક્તિ નિર્માણ ટ્રસ્ટે , જેનું પ્રતિનિધિત્વ તેના પ્રમુખ સિદ્ધપીઠ માતા શાકુંભારી પીઠાધીશ્વર ભૃગુવંશી આશુતોષ પાંડે કરે છે, તેણે અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટ દ્વારા આપવામાં આવેલા ચુકાદા સામે સર્વોચ્ચ અદાલતમાં વિશેષ અરજી (SLP) દાખલ કરી છે. પિટિશન ખાસ કરીને ઐતિહાસિક રીતે મહત્વપૂર્ણ સ્થળને અનેક પ્રતિવાદીઓ દ્વારા કથિત રીતે થયેલા નુકસાન અને અપિત્રતા પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે.
વિવાદમાં સિવિલ દાવો મસ્જિદ ઇદગાહની આસપાસ છે, જે કથિત રીતે હિન્દુ મંદિરો તોડી પાડવામાં આવ્યા પછી બનાવવામાં આવી હતી. અરજદારની દલીલ છે કે, આવા બાંધકામને મસ્જિદ ગણી શકાય નહીં. તેઓ 1968ના કરારની માન્યતા સામે વધુ દલીલ કરે છે અને તેને “છેતરપિંડી” ગણાવે છે.
વિવિધ ફરિયાદોનો ઉલ્લેખ કરતાં, અરજદારે આક્ષેપ કર્યો હતો કે, પ્રતિવાદીઓ, જેમાં શાહી મસ્જિદ ઇદગાહ મેનેજમેન્ટ કમિટી જેવી નોંધપાત્ર સંસ્થાઓનો સમાવેશ થાય છે, તેઓ મિલકતને નુકસાન પહોંચાડવામાં સામેલ છે, ખાસ કરીને હિન્દુઓ માટે ધાર્મિક અને ઐતિહાસિક મહત્વ ધરાવતા અંશને.
તેઓ દાવો કરે છે કે, ઉત્તરદાતાઓએ મંદિરના સ્તંભો અને પ્રતીકોને નુકસાન પહોંચાડ્યું છે, અને જનરેટરનો ઉપયોગ કર્યો છે, જેના કારણે દિવાલો અને થાંભલાઓને વધુ નુકસાન થયું છે. તેમણે કેમ્પસમાં થતી નમાજ (નમાઝ) અને અન્ય પ્રવૃત્તિઓ અંગે પણ ચિંતા વ્યક્ત કરી છે.
રસપ્રદ વાત એ છે કે, અરજદારે મિલકતની નોંધણીમાં વિસંગતતાઓ અંગે પણ ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. તેઓ દલીલ કરે છે કે જમીનને ‘ઈદગાહ’ નામ હેઠળ સત્તાવાર રીતે નોંધણી કરાવી શકાતી નથી, કારણ કે તેનો કર ‘કટરા કેશવ દેવ, મથુરા’ના ઉપનામ હેઠળ વસૂલવામાં આવે છે.
સુપ્રીમ કોર્ટના જાણીતા એડવોકેટ સાર્થક ચતુર્વેદી દ્વારા રજૂ કરાયેલ અરજીમાં અરજદારે, વિવાદિત જમીનની ઓળખ, સ્થાન અને માપણી અંગે સ્થાનિક તપાસની માંગ કરી છે, જે બંને પક્ષો દ્વારા કરવામાં આવેલા દાવાઓને સમર્થન આપવા માટે વૈજ્ઞાનિક સર્વેક્ષણની જરૂરિયાતને પ્રકાશિત કરશે તેમ જણાવ્યું છે. સર્વે કરાવવાની માગ જ્ઞાનવાપી મસ્જિદ ખાતે ચાલી રહેલા ASI સર્વેથી પ્રેરિત છે. જ્ઞાનવાપી સર્વેક્ષણ, જેણે નોંધપાત્ર ધ્યાન આકર્ષિત કર્યું છે, તેનો ઉદ્દેશ્ય સ્થળના ઐતિહાસિક અને સ્થાપત્ય મહત્વની ખાતરી કરવાનો છે.
શ્રી કૃષ્ણ જન્મભૂમિ મુક્તિ નિર્માણ ટ્રસ્ટ, સમગ્ર વિશ્વમાં સનાતન ધર્મના મૂલ્યો અને હિતોને જાળવી રાખવા માટે સ્થપાયેલ, મંદિરો અને મઠોનું રક્ષણ અને જીર્ણોદ્ધાર કરવાનો હેતુ ધરાવે છે. ટ્રસ્ટના મહત્વના ધ્યેયો પૈકી એક આ પવિત્ર સ્થળોને અતિક્રમણથી બચાવવા અને ગેરકાયદેસર કબજેદારોને બહાર કાઢવાનો છે.
અરજદારની અરજીમાં માત્ર હાઈકોર્ટના ચુકાદાને પડકારવાની પરવાનગી માંગવામાં આવી નથી પરંતુ એસએલપીને આખરી સ્વરૂપ આપવામાં ના આવે ત્યાં સુધી તેના પર વચગાળાના એકસપાર્ટી સ્ટેની પણ માંગ કરવામાં આવી છે. ટૂંકમાં, ટ્રસ્ટ તેના દાવાઓને માન્ય કરવા અને જમીન સાથે સંકળાયેલ જટિલ ઇતિહાસ પર સંભવિત પ્રકાશ પાડવા માટે સાઇટના નવા મૂલ્યાંકનની આતુરતાથી રાહ જુએ છે.
કૃષ્ણ જન્મભૂમિ મુદ્દો માત્ર જમીન વિવાદ કરતાં ઘણો વધારે છે. તેમાં ઐતિહાસિક, સાંસ્કૃતિક અને ધાર્મિક મહત્વના સ્તરો છે જે લાખો લોકોને અસર કરે છે. તેની અસરોની વિશાળતાને જોતાં, તે આશ્ચર્યજનક નથી કે ટ્રસ્ટ તેની માંગણીઓને માન્ય કરવા માટે જ્ઞાનવાપી મસ્જિદ સર્વેક્ષણને પ્રાથમિકતા આપવા માંગે છે.