જો ત્રીજું વિશ્વ યુદ્ધ થાય તો સૌથી સુરક્ષિત દેશ કયો હશે ? જાણો
એક તરફ રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે યુદ્ધ ખતમ નથી થઈ રહ્યું તો, બીજી તરફ ઈઝરાયેલ અને ઈરાન વચ્ચે પણ યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે. ત્યારે આ સંજોગોને જોતા ત્રીજા વિશ્વ યુદ્ધની શક્યતાઓ વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે. જો ત્રીજું વિશ્વ યુદ્ધ શરૂ થાય, તો વિશ્વમાં કયો દેશ સૌથી સુરક્ષિત હશે અને કેમ ? આ લેખમાં તેના વિશે જાણીશું.
વિશ્વના અનેક દેશો વચ્ચે હાલ તણાવ ચાલી રહ્યો છે. એક તરફ રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે યુદ્ધ ખતમ નથી થઈ રહ્યું તો બીજી તરફ ઈઝરાયેલ અને ઈરાન વચ્ચે પણ યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે. ત્યારે આ સંજોગોને જોતા ત્રીજા વિશ્વ યુદ્ધની શક્યતાઓ વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે. જો ત્રીજું વિશ્વ યુદ્ધ શરૂ થાય, તો વિશ્વમાં કયો દેશ સૌથી સુરક્ષિત હશે અને કેમ ? આ લેખમાં તેના વિશે જાણીશું.
ગ્લોબલ પીસ ઈન્ડેક્સ 2023ના રેન્કિંગ અનુસાર વિશ્વમાં કેટલાક એવા દેશો છે, જો ત્રીજું વિશ્વ યુદ્ધ શરૂ થાય તો સુરક્ષિત દેશ બની શકે છે. જેમાં સૌથી વધુ સુરક્ષિત દેશની વાત આવે તો, ફિજીને સૌથી સુરક્ષિત દેશોમાંથી એક ગણી શકાય. તે માત્ર તેના ભૌગોલિક સ્થાનને કારણે જ નહીં, પણ તટસ્થતા જાળવવાની ફિજીની નીતિ, તેનું મજબૂત સમુદાય માળખું અને કુદરતી સંસાધનો પર આત્મનિર્ભરતાને કારણે તેને સુરક્ષિત ગણી શકાય.
ભૌગોલિક સ્થાન
ફિજી પેસિફિક મહાસાગરની મધ્યમાં સ્થિત એક ટાપુ દેશ છે, જે તેને અન્ય ખંડોથી દૂર રાખે છે. તેની આસપાસના વિસ્તારોમાં મોટા યુદ્ધ અથવા વૈશ્વિક સંઘર્ષની શક્યતાઓ ઘણી ઓછી છે. મુખ્ય સૈન્ય કેન્દ્રો અથવા શક્તિશાળી દેશોથી તેનું અંતર ટાપુને યુદ્ધ પ્રભાવિત વિસ્તારોથી દૂર રાખવામાં મદદ કરે છે. ફિજી ન્યૂઝીલેન્ડના ઓકલેન્ડથી લગભગ 1,800 કિમી દૂર અને ઓસ્ટ્રેલિયાથી લગભગ 2,700 કિમી દૂર આવેલો છે. ભૌગોલિક રીતે ફિજી સમુદ્રથી ઘેરાયેલું હોવાથી તેને દુશ્મનોના હુમલાઓથી મોટાભાગે સુરક્ષિત બનાવે છે.
તટસ્થતા અને વિદેશ નીતિ
ફિજી કોઈપણ મોટા લશ્કરી જોડાણનો ભાગ નથી અને તેની તટસ્થતાની નીતિ તેને વૈશ્વિક સંઘર્ષોથી દૂર રાખે છે. મોટાભાગના યુદ્ધો એવા દેશોમાં થાય છે જે અમુક લશ્કરી અથવા રાજકીય જોડાણનો ભાગ હોય છે. ફિજીનો રાજકીય દૃષ્ટિકોણ શાંતિપૂર્ણ છે અને તે સામાન્ય રીતે અન્ય દેશો સાથેના વિવાદોમાં સામેલ થતો નથી.
ફિજીનું સરકારનું વલણ શાંતિપૂર્ણ સહઅસ્તિત્વ પર આધારિત છે અને તેણે આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયમાં શાંતિપૂર્ણ રાષ્ટ્ર તરીકે તેની ઓળખ જાળવી રાખી છે. આ તટસ્થતાની નીતિને કારણે મોટી લશ્કરી શક્તિઓ ધરાવતા દેશો માટે ફિજી પર હુમલો કરવો અથવા તેને સંઘર્ષમાં સામેલ કરવો હિતાવહ નથી.
કુદરતી સંસાધનોમાં આત્મનિર્ભરતા
ફિજી એક ટાપુ દેશ છે જે ઘણા કુદરતી સંસાધનોમાં આત્મનિર્ભર છે. અહીંની આબોહવા અને કુદરતી વાતાવરણ તેને ખેતી અને મત્સ્યોદ્યોગ માટે યોગ્ય બનાવે છે. ફિજીમાં ખેતી પાકોનું સારું ઉત્પાદન થાય છે, જે તેને પોતાની ખાદ્ય જરૂરિયાતો પૂરી કરવામાં મદદ કરે છે. તદુપરાંત ફિજી પાસે સ્વચ્છ પાણીના સ્ત્રોત છે, જે કોઈપણ કટોકટીની સ્થિતિમાં તેની આત્મનિર્ભરતા જાળવી રાખે છે.
ફિજીના દરિયામાં મત્સ્ય સંસાધનો પણ વિપુલ પ્રમાણમાં છે, જે તેને ખાદ્ય સુરક્ષામાં મદદ કરે છે. આ કુદરતી સંસાધનોની ઉપલબ્ધતા સાથે ફિજીને કટોકટીના સમયે બહારથી આયાત પર નિર્ભર રહેવું પડતું નથી અને તે તેના લોકોને આવશ્યક સંસાધનો પ્રદાન કરવામાં સક્ષમ બને છે.
બંધારણ અને નાગરિકોની સુરક્ષા
ફિજીનું બંધારણ શાંતિ, સ્થિરતા અને સમાનતાને પ્રોત્સાહન આપે છે. તેનું નાગરિક જીવન ધોરણ સામાન્ય રીતે સ્થિર અને શાંતિપૂર્ણ છે, જે સમાજને યુદ્ધ સમયના તણાવને સંભાળવા માટે વધુ સક્ષમ બનાવે છે. ફિજીનું મજબૂત કાયદો અને વ્યવસ્થાનું માળખું તેને યુદ્ધની સ્થિતિમાં સ્થિર રાખવામાં પણ મદદ કરી શકે છે.
ફિજીમાં મજબૂત સમુદાય માળખું છે અને લોકો એકતામાં રહે છે. આ પ્રકારની સામાજિક રચના કટોકટીના સમયમાં લોકોને સામૂહિક રીતે મજબૂત રાખે છે અને સંસાધનોની વહેંચણીમાં મદદ કરે છે.
પ્રવાસન આધારિત અર્થતંત્ર
ફિજીની અર્થવ્યવસ્થાનો નોંધપાત્ર હિસ્સો પ્રવાસન પર આધારિત છે. ત્રીજા વિશ્વયુદ્ધની સ્થિતિમાં પણ ફિજીનું આ પ્રવાસન ક્ષેત્ર અન્ય દેશોના સંઘર્ષોથી સુરક્ષિત રહી શકે છે. વધુમાં ફિજીના નાગરિકોનું જીવન સરળ અને કુદરતી સંસાધનો પર આધારિત છે, જે અર્થતંત્રની સ્થિતિસ્થાપકતાને જાળવી રાખે છે. કટોકટીના સમયમાં સરકારો અને લોકો બાહ્ય તણાવની અસરને મર્યાદિત કરીને, તેમની સ્થાનિક અર્થવ્યવસ્થાને જાળવવા માટે સામૂહિક રીતે કામ કરી શકે છે.
ભાવિ તૈયારી અને આપત્તિ વ્યવસ્થાપન
ફિજીએ આબોહવા પરિવર્તનના જોખમના જવાબમાં આપત્તિ વ્યવસ્થાપન યોજનાઓ અસરકારક રીતે અમલમાં મૂકી છે. મતલબ કે કોઈપણ કુદરતી કે માનવસર્જિત આફતના સંજોગોમાં આ દેશ કટોકટીનો સામનો કરવા તૈયાર છે.
ફિજીમાં મજબૂત આપત્તિ વ્યવસ્થાપન માળખું છે, જેમાં સ્થાનિક સમુદાયો, સૈન્ય અને સરકારી એજન્સીઓ સાથે મળીને કામ કરે છે. આ તૈયારીઓ તેને માત્ર કુદરતી આફતોનો સામનો કરવાની તાકાત જ નહીં આપે પરંતુ યુદ્ધ જેવી કટોકટીની સ્થિતિમાં તેના નાગરિકોની સુરક્ષા જાળવવામાં પણ મદદ કરશે.
સંસ્કૃતિ અને સમુદાય સંબંધો
ફિજીની સંસ્કૃતિ સમુદાયના સહકાર પર આધારિત છે. અહીં લોકો એકબીજાને મદદ કરવામાં માને છે અને એકતા રહે છે. અહીંના સમાજમાં સામુદાયિક સંગઠનો, પરંપરાગત બંધારણો અને કૌટુંબિક સંબંધોનું મહત્વ ઊંડે ઊંડે જડેલું છે, જે લોકોને કટોકટીના સમયે એકબીજાને મદદ કરવા પ્રોત્સાહિત કરે છે. સમુદાયની આ ભાવના કોઈપણ વૈશ્વિક યુદ્ધની સ્થિતિમાં ફિજીને સુરક્ષિત અને સ્થિર રાખવામાં મદદ કરશે.
જો ત્રીજા વિશ્વયુદ્ધ જેવી પરિસ્થિતિ ઊભી થાય તો ફિજી તેની ભૌગોલિક, રાજકીય, સામાજિક અને આર્થિક લાક્ષણિકતાઓને કારણે સુરક્ષિત દેશ ગણી શકાય. તેની તટસ્થતા, આત્મનિર્ભર જીવનશૈલી અને કુદરતી સંસાધનો પર આત્મનિર્ભરતા તેને સુરક્ષિત સ્થાન બનાવે છે.
ફિજી સિવાય કયા દેશો સુરક્ષિત ગણી શકાય ?
ફિજી સિવાય કેટલાક અન્ય દેશો પણ ત્રીજા વિશ્વયુદ્ધની સ્થિતિમાં સુરક્ષિત ગણી શકાય. આ દેશો તેમની ભૌગોલિક સ્થિતિ, રાજકીય તટસ્થતા અને સંસાધનોમાં આત્મનિર્ભરતાને કારણે સુરક્ષિત રહી શકે છે.
સ્વિત્ઝર્લેન્ડ
સ્વિત્ઝર્લેન્ડ સદીઓથી તેની તટસ્થતાની નીતિ અપનાવી રહ્યું છે. તે કોઈપણ લશ્કરી જોડાણમાં સામેલ નથી, જે તેને વૈશ્વિક સંઘર્ષોથી દૂર રાખે છે. આ ઉપરાંત આ દેશ પર્વતોથી ઘેરાયેલો છે, જેના કારણે બહારના હુમલાઓથી સુરક્ષિત રહે છે. સ્વિત્ઝર્લેન્ડ પાસે મજબૂત લશ્કરી સંરક્ષણ માળખું છે અને તમામ નાગરિકોને મૂળભૂત લશ્કરી તાલીમ આપવામાં આવે છે, જે કટોકટીની સ્થિતિમાં ઉપયોગી બને છે.
ન્યુઝીલેન્ડ
ન્યુઝીલેન્ડ પેસિફિક મહાસાગરમાં આવેલો છે અને મોટા દેશોથી દૂર છે, તેથી કોઈપણ દેશ માટે સરળતાથી અહીં પહોંચવું મુશ્કેલ બની જાય છે. ગ્લોબલ પીસ ઈન્ડેક્સ અનુસાર ત્રીજા વિશ્વ યુદ્ધ દરમિયાન તે સૌથી સુરક્ષિત દેશ હોઈ શકે છે. તેને વિશ્વનો બીજો સૌથી શાંતિપ્રિય દેશ માનવામાં આવે છે. ન્યુઝીલેન્ડ કોઈપણ મોટા લશ્કરી જોડાણમાં સક્રિય ભૂમિકા ભજવતું નથી અને તેની રાજકીય સ્થિરતા તેને સંઘર્ષોથી દૂર રાખે છે. તેની ખેતી, જળ સંસાધનો અને સ્વચ્છ વાતાવરણ તેને આત્મનિર્ભર રાખે છે અને બાહ્ય સંસાધનો પર નિર્ભરતા ઘટાડે છે.
ભૂતાન
ત્રીજા વિશ્વ યુદ્ધ દરમિયાન ભૂતાન સુરક્ષિત દેશ સાબિત થઈ શકે છે. 21 સપ્ટેમ્બર 1971ના રોજ ભૂટાને યુએનમાં કહ્યું હતું કે તે કોઈપણ વિવાદમાં કોઈનો પક્ષ લેશે નહીં. આવી સ્થિતિમાં ભૂટાન ત્રીજા વિશ્વયુદ્ધમાંથી બહાર રહેશે. ભૂટાનનું વિશેષ ભૌગોલિક સ્થાન અને ઓછી વસ્તી તેને સુરક્ષિત દેશ બનાવે છે. ભૂટાને હંમેશા શાંતિ અને સ્થિરતાને પ્રાથમિકતા આપી છે. અહીંની સરકાર પર્યાવરણ અને સામાજિક સુખાકારી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે, જેના કારણે તે વૈશ્વિક યુદ્ધની અસરોથી બચી શકે છે.
આઇસલેન્ડ
આઇસલેન્ડ એક નાનો, પરંતુ સલામત દેશ છે. તેની ભૌગોલિક સ્થિતિ અને ઓછી વસ્તી તેને કોઈપણ મોટા યુદ્ધથી દૂર રાખે છે. આઈસલેન્ડનું ના તો કોઈ સૈન્ય છે કે ના તો કોઈ પ્રકારનો સૈન્ય સંઘર્ષ. તેનું તટસ્થ વલણ તેને વૈશ્વિક યુદ્ધ દરમિયાન સુરક્ષિત આશ્રયસ્થાન બનાવે છે.
ફિનલેન્ડ
ફિનલેન્ડની ભૌગોલિક સ્થિતિ અને મજબૂત સશસ્ત્ર દળો તેને સુરક્ષા પ્રદાન કરે છે. અહીંની સરકારે હંમેશા વ્યૂહાત્મક સુરક્ષાને પ્રથમ સ્થાન આપ્યું છે. ફિનલેન્ડની નીતિ પણ તટસ્થતા પર આધારિત છે, જેના કારણે તે વૈશ્વિક સંઘર્ષના સમયે સુરક્ષિત રહી શકે છે. ફિનલેન્ડ પાસે સ્વચ્છ પાણી, ગાઢ જંગલો અને ખેતીની જમીન છે, જે તેને કટોકટીમાં આત્મનિર્ભર રાખે છે.
