e-NAM: કૃષિ ઉત્પાદનોના ઓનલાઈન વેચાણ માટેનો શ્રેષ્ઠ માર્ગ, જાણો ફાયદા અને સંપૂર્ણ પ્રોસેસ
ભારત એક કૃષિપ્રધાન દેશ છે, દેશના ખેડૂતો પાકના ઉત્પાદન અને ઉત્પાદકતામાં ક્યાંય પણ પાછળ નથી. ખેડૂતો નવી તકનીકોના ઉપયોગ અને નવી પદ્ધતિઓ જાણવામાં નવી જાતોના ઉત્પાદનમાં સક્રિયપણે ભાગ લે છે, પરંતુ ખેડૂતોને કૃષિ ઉત્પાદનોના માર્કેટિંગમાં સમસ્યાઓ થાય છે.
ખેડૂતો (Farmers)ને ઉત્પાદનના વેચાણ માટે ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડે છે, જેમ કે વચેટિયાઓ પર નિર્ભરતા, તેમની પેદાશના ઓછા ભાવ અને બજારની અધૂરી જાણકારી વગેરે. આ સમસ્યાનો સામનો કરવા માટે, કૃષિ ઉત્પાદનોનું ઓનલાઈન વેચાણ ખેડૂતોને એક નવો માર્ગ પૂરો પાડે છે. આ સમસ્યાઓને ધ્યાનમાં રાખીને અને ખેડૂતોની આવક બમણી કરવા માટે, ભારત સરકાર દ્વારા 14 એપ્રિલ 2016 ના રોજ દેશમાં એક ઑનલાઇન માર્કેટિંગ પ્લેટફોર્મ (Online Market Platform) શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું.
e-NAM (રાષ્ટ્રીય કૃષિ બજાર)
આ પોર્ટલ દેશમાં વિવિધ કૃષિ પેદાશોના વેચાણ માટેનું ઓનલાઈન ટ્રેડિંગ પ્લેટફોર્મ છે. ઈ-નામ (નેશનલ એગ્રીકલ્ચર માર્કેટ) પોર્ટલનો મુખ્ય ધ્યેય સમગ્ર ભારતમાં તમામ એગ્રીકલ્ચર પ્રોડ્યુસ માર્કેટિંગ સોસાયટીઓ (APMCs) ને એક નેટવર્ક સાથે જોડવાનો છે. તેનો ઉદ્દેશ્ય રાષ્ટ્રીય સ્તરે કૃષિ ઉત્પાદકોને બજાર પ્રદાન કરવાનો છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો હરિયાણાના ખેડૂત ગુજરાતમાં તેની ઉપજ વેચવા માંગે છે, તો ઇ-નામની મદદથી, તેના માટે તેની કૃષિ પેદાશો લેવાનું અને તેનું વેચાણ કરવું સરળ બની ગયું છે.
e-NAM (નેશનલ એગ્રીકલ્ચર માર્કેટ)-પોર્ટલ દ્વારા ખેડૂતો માટે ઉપલબ્ધ સુવિધાઓ
ખેડૂતો, વેપારીઓ અને ખરીદદારોને ઓનલાઈન વેચાણ વ્યવસાયની સુવિધા આપે છે. વિવિધ મંડીઓમાં ખેત પેદાશોના ભાવ વિશે ખેડૂતોને માહિતી પૂરી પાડે છે, જેનાથી ખેડૂતને સારી કિંમત મેળવવામાં મદદ મળે છે. ઉત્પાદનના ચોક્કસ વેચાણ માટે સુવિધા પૂરી પાડે છે. e-NAM પ્લેટફોર્મ પર, ખેડૂતો મોબાઇલ એપ દ્વારા અથવા રજિસ્ટર્ડ કમિશન પ્રતિનિધિ દ્વારા સીધો વેપાર કરવાનું પસંદ કરી શકે છે. ઉત્પાદનના આગમન અને વેપારને લગતી દરેક માહિતી ડેશબોર્ડ પર જોવા મળે છે. ખેડૂતો અને વેપારીઓ માટે 8 ભાષાઓમાં વ્યવહારની સુવિધા ઉપલબ્ધ છે. ખેડૂતોને e-NAM મોબાઈલ એપ પર એડવાન્સ એન્ટ્રીની સુવિધા મળે છે. ઓનલાઈન પેમેન્ટ વિકલ્પ ઉપલબ્ધ છે. ખેડૂતોએ તેમની ઉપજના ઓનલાઈન વેચાણ માટે ઈ-નામ મોબાઈલ એપ અથવા વેબ પોર્ટલ પર નોંધણી કરાવવી પડશે.
નોંધણી પ્રક્રિયા નીચે મુજબ છે
સૌથી પહેલા તમારે ઓનલાઈન વેબસાઈટ પર જવું પડશે. વેબસાઈટના હોમપેજ પર, ઈ-મેલ એડ્રેસ સાથે રજીસ્ટર પર ક્લિક કરો. ઈ-મેલ એડ્રેસ પર કામચલાઉ લોગિન આઈડી આપવામાં આવશે. e-NAM વેબસાઇટ પર નોંધણી કરવા માટે, KYC વિગતો અને અન્ય જરૂરી દસ્તાવેજોની જરૂર પડશે. ત્યારબાદ APMC અરજદારના KYCને મંજૂર કરે છે. આ સંપૂર્ણ પ્રક્રિયા પછી અરજદાર કૃષિ પેદાશો માટે વ્યવસાય શરૂ કરી શકે છે.
રાષ્ટ્રીય સ્તરે e-NAM (રાષ્ટ્રીય કૃષિ બજાર) ની કામગીરી (31મી માર્ચ 2021 સુધીમાં)
e-NAM પર હિતધારકોની નોંધણી e-NAM પર નોંધાયેલા કુલ ખેડૂતો – 1.70 કરોડ નોંધાયેલા વેપારીઓની સંખ્યા – 1.64 લાખ રજિસ્ટર્ડ કમિશન પ્રતિનિધિ – 90,980
ઈ-નામ પર નોંધાયેલ વ્યાપાર
કુલ હિસાબી વેપાર – 4.31 કરોડ મેટ્રિક ટન કુલ વ્યવસાયનું મૂલ્ય – રૂ. 1,30,753 કરોડ વેપાર કરી શકાય તેવી કોમોડિટીઝ સૂચિત – 175 કોમોડિટીઝ
e-NAM દ્વારા ખેડૂતોને મળતા લાભ
ખેડૂત અને ખરીદનાર વચ્ચે કોઈ વચેટિયા રહેશે નહીં. ખેડૂતોની સાથે ગ્રાહકોને પણ આનો સંપૂર્ણ લાભ મળશે. ખેડૂતોને ઉપજના સારા ભાવ આપશે. એડવાન્સ એન્ટ્રીની સુવિધાથી બજારની મુલાકાત લેતા ખેડૂતોનો સમય બચશે. પોર્ટલ પર ખેડૂત તેના વ્યવસાયની પ્રગતિ જોઈ શકે છે. ખેડૂતોને તેમના ફોનની એપ પર વાસ્તવિક બોલીની પ્રગતિ જોઈ શકાય છે. ખેડૂતોને દરેક મંડીની સંપૂર્ણ માહિતી સમયસર મળી જશે.
ખેડૂતની સૌથી મોટી સમસ્યા તેના ઉત્પાદન માટે સારું બજાર અને સારી કિંમત મેળવવાની છે. E-NAM ખેડૂતોના ઉત્પાદનોનું યોગ્ય વેચાણ થાય તે માટે અહીં તમામ સુવિધાઓ આપી રહ્યું છે. નેશનલ એગ્રીકલ્ચર માર્કેટ પ્રોડક્ટના વેચાણને લગતી તમામ મુશ્કેલીઓનું નિરાકરણ કરે છે, તેથી ઈ-નામ એ કૃષિ ઉત્પાદનોના વેચાણ સંબંધિત સમસ્યાઓ માટે રામબાણ સાબિત થઈ શકે છે.
લેખક, સોનિયા, ડી.પી. મલિક, સંજય કૃષિ અર્થશાસ્ત્ર વિભાગ ચૌધરી ચરણ સિંહ હરિયાણા કૃષિ યુનિવર્સિટી, હિસાર
આ પણ વાંચો: જોજોબાની ખેતી કરી સારી કમાણી કરી શકે છે ખેડૂતો, ભારત સહિત દુનિયા ભરમાં હંમેશા રહે છે માગ
આ પણ વાંચો: Technology: WhatsApp લાવી રહ્યું છે કમાલનું ફિચર, યુઝર્સ માટે થશે ઘણું ઉપયોગી
