આજે 77મો સ્વતંત્રતા દિવસ (Independence Day 2023) છે. આપણા દેશે આઝાદીના 7 દાયકા પસાર કર્યા છે. આજે આખો દેશ આઝાદીની 76મી વર્ષગાંઠ અને 77મો સ્વતંત્રતા દિવસ ઉજવી રહ્યો છે. આ 76 વર્ષમાં દેશમાં ઘણું બદલાઈ ગયું છે. જે ચીજવસ્તુઓ પર પહેલા પૈસા અને આનામાં મળતી હતી તેના ભાવ સેંકડો -હજારોમાં બોલાઈ રહ્યા છે.
આ પરથી તમે અંદાજ લગાવી શકો છો કે મોંઘવારી કેટલી ઝડપથી વધી છે. તમે તમારા વડીલોને કહેતા સાંભળ્યા હશે કે અમારા જમાનામાં ઘી 1 રૂપિયામાં ખરીદવામાં આવતું હતું અથવા સોનાના દાગીના 100 રૂપિયામાં બનતા હતા. તેઓ સાચા હતા. તે સમયે કિંમતો આજની સરખામણીએ ઘણી ઓછી હતી.
વર્ષ 1947માં આઝાદીના સમયે એક ડોલરની કિંમત 4 રૂપિયાથી ઓછી હતી. આજે એક ડોલર 83 રૂપિયા છે. આઝાદીના આ 76 વર્ષોમાં ભારતીય રૂપિયાની કિંમત લગભગ 20 ગણી ઘટી છે. અવમૂલ્યન, વેપાર અસંતુલન, બજેટ ખાધ, ફુગાવો, વૈશ્વિક ઇંધણની કિંમતો, આર્થિક કટોકટી વગેરે કારણો છે જેના કારણે ડોલર સામે રૂપિયાનું અવમૂલ્યન થઈ રહ્યું છે.
આઝાદી બાદ સોનાના ભાવમાં 665 ગણો વધારો થયો છે. જો તમે તે સમયે સોનું ખરીદ્યું હોત તો આજે તમે અમીર બની ગયા હોત. આઝાદીના સમયે સોનાની કિંમત 88.62 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ હતી. તે જ સમયે, MCX એક્સચેન્જ પર સોનાની કિંમત 59,000 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામની આસપાસ ટ્રેડ થઈ રહી છે. આ રીતે આઝાદી બાદ સોનાએ 66,475 ટકા વળતર આપ્યું છે.
વર્ષ 1947માં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવ ખૂબ જ નીચા હતા. તે સમયે 1 લીટર પેટ્રોલની કિંમત 1 રૂપિયાનો ચોથો ભાગ 25 પૈસા પ્રતિ લીટર હતી. આજે દિલ્હીમાં પેટ્રોલ 96.72 રૂપિયા પ્રતિ લીટર છે. જ્યારે ડીઝલની કિંમત 89.66 રૂપિયા પ્રતિ લીટર છે. તેવી જ રીતે અન્ય ચીજવસ્તુઓના ભાવમાં પણ મોટો ઉછાળો જોવા મળ્યો છે.
ફુગાવો એ સમય જતાં ચલણની ખરીદ શક્તિમાં ઘટાડો છે. એક અર્થતંત્રમાં સમયાંતરે પસંદ કરેલ માલસામાન અને સેવાઓના ટોપલીના સરેરાશ ભાવ સ્તરમાં વધારો થવાથી ખરીદ શક્તિમાં ઘટાડો થવાનો દરનો માત્રાત્મક અંદાજ પ્રતિબિંબિત થઈ શકે છે. કિંમતોના સામાન્ય સ્તરમાં વધારો, ઘણીવાર ટકાવારી તરીકે દર્શાવવામાં આવે છે, તેનો અર્થ એ છે કે ચલણનું એકમ અગાઉના સમયગાળામાં અસરકારક રીતે ઓછી ખરીદી કરે છે. ફુગાવાની વિરુદ્ધ ડિફ્લેશન છે જે ત્યારે થાય છે જ્યારે નાણાની ખરીદ શક્તિ વધે છે અને ભાવ ઘટે છે.
Published On - 9:51 am, Tue, 15 August 23