કોરોના મહામારીની (Corona Virus Pandemic) બે લહેરો પછી એમએસએમઈ એકમો અસરકારક રીતે ઉભરી રહ્યા હતા. પરંતુ વર્તમાન ત્રીજી લહેરને કારણે સર્જાયેલા વિક્ષેપો અને નિયંત્રણોને કારણે ફરી એકવાર નાના ઉદ્યોગો મુશ્કેલીમાં મુકાયા છે. મહત્વનો પ્રશ્ન એ છે કે આગામી કેન્દ્રીય બજેટ 2022ના સંદર્ભમાં નાના રિટેલરો સરકાર પાસેથી શું અપેક્ષા રાખે છે? અલબત્ત, અત્યારે ડિજિટાઈઝેશનને પ્રોત્સાહન આપવું અત્યંત જરૂરી છે, પરંતુ ઘણી એવી વસ્તુઓ એવી છે જો આની સાથે વિકસીત થાય છે. તમને જણાવી દઈએ કે લગભગ 4 કરોડ ભારતીયો (ભારતીય વસ્તીના 3.3 ટકા) દેશના રિટેલ અને લોજિસ્ટિક્સ ઉદ્યોગમાં સંગઠિત અને અસંગઠિત રીતે કાર્યરત છે.
મૂળભૂત રીતે ભારતીય છૂટક દુકાનો ઘણી નાની છે. દેશમાં 14 મિલિયનથી વધુ આઉટલેટ્સ કાર્યરત છે અને તેમાંથી માત્ર 4 ટકા 500 ચોરસ ફૂટ કરતાં મોટા કદના છે. ઓમિક્રોન સાથે વર્તમાન સ્થિતિ કોવિડ-19ની પ્રથમ અને બીજી લહેરોની જેમ ખરાબ થઈ રહી છે. વર્તમાન કોરોના લહેર પણ એમએસએમઈ અને નાના રિટેલર્સ માટે ખરાબ પરિસ્થિતિનું નિર્માણ કરી રહી છે.
ઈ-કોમર્સ રિટેલર્સના ધંધામાં પ્રવેશ્યું છે અને ઘણા લોકડાઉન દરમિયાન નાના વેપારીઓએ ઘણા પૈસા ગુમાવ્યા છે. પરંતુ વ્યવસાયમાં તમામ પરીક્ષણો છતાં, કોવિડની ઘણી લહેરોએ તમામ વ્યવસાયોના ડિજિટાઇઝેશનને વેગ આપવા દબાણ કર્યું છે. દેશના 3 ટ્રિલિયન ડોલરના જીડીપીમાં નાના રિટેલર્સનું યોગદાન 25 ટકા હોય છે, પરંતુ તેમ છતાં તેમની પાસે ડિજિટાઇઝ્ડ થવાનો ભાગ્યે જ કોઈ વિકલ્પ છે. મોટા ભાગના છૂટક વિક્રેતાઓ તેમનો વ્યવસાય ચલાવવા માટે શારીરિક હિલચાલ પર આધાર રાખે છે.
રિટેલ સ્ટોર્સના સ્ટોરફ્રન્ટને ડિજિટાઇઝ કરવા માટે હવે ઘણા ઉકેલો ઉભરી રહ્યાં છે, જેમાં વર્ચ્યુઅલ સ્ટોર્સની વિભાવનાનો સમાવેશ થાય છે, જ્યાં વિક્રેતાઓ લાઇવ વિડિયો કૉલ્સ દ્વારા વાતચીત કરી શકે છે અને ગ્રાહકો એ જ ઇકોસિસ્ટમનો અનુભવ કરી શકે છે જેમ કે તેઓ ભૌતિક રીતે સ્ટોરમાં ગયા હોય.
ઓનલાઈન કંપનીઓ GST સંબંધિત મુશ્કેલીઓ અને નોંધણીની જરૂરિયાતોને ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે અને આનાથી MSME ને ડિજિટાઈઝ કરવામાં મદદ મળશે. કાયદાકીય માળખાએ ઑફલાઇન અને ઑનલાઇન રિટેલર્સ વચ્ચે સમાનતાની સુવિધા આપવી જોઈએ, તેમજ નાના વ્યવસાયોને ડિજિટલ અર્થતંત્રમાં જોડાવા અને વૃદ્ધિને આગળ વધારવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા જોઈએ.
આ ક્ષેત્રનું વિશ્લેષણ કર્યા પછી, આ ક્ષેત્રને મોટું પ્રોત્સાહન મળશે, જો બજેટમાં રોકાણ માટે ટેક્સમાં છૂટ આપવામાં આવે તો નાની દુકાનો અને એમએસએમઈ તેમના વ્યવસાયના ડિજિટાઈઝેશન તરફ આગળ વધી શકે છે. આ ક્ષેત્ર માટે આ એક સારો ઉપાય હોઈ શકે છે કારણ કે તે તેની વૃદ્ધિને સુનિશ્ચિત કરશે. તે સ્પષ્ટ છે કે રોકડની તંગી અને ક્રેડિટ એક્સેસ સિવાય, નાના રિટેલરો માટે એક મોટી સમસ્યા ડિજિટાઈઝેશનનો અભાવ છે.
એમએસએમઈ ક્ષેત્ર માટે આ એક મોટો પડકાર છે અને મહામારી વચ્ચે ઘણા નાના ઉદ્યોગોને કામગીરી બંધ કરવાની ફરજ પડી છે. પરંતુ ઘણા નવા સ્ટાર્ટ-અપ્સ એવી સેવાઓ ઓફર કરી રહ્યા છે જે નાના રિટેલરોને તેમના સ્ટોર્સ ઓનલાઈન લઈ જવામાં મદદ કરી શકે છે.
ઘણા એમએસએમઈ કે જેમને મહામારીની અગાઉની બે લહેરો દરમિયાન કોઈ પણ પ્રકારે આર્થિક દબાણનો સામનો કરવો પડ્યો હતો તે હજુ પણ તેમની દુકાનોની ડિજિટલ હાજરી બનાવવામાં અસમર્થ છે. પરિણામે, નાની દુકાનો અને એસએમઈ દ્વારા તેમના વ્યવસાયોના ડિજિટાઈઝેશનમાં કરાયેલા રોકાણ માટે કર મુક્તિ આ ક્ષેત્ર માટે સારો ઉકેલ હશે.
એમએસએમઈ અને છૂટક ક્ષેત્ર મોટી સંખ્યામાં નોકરીઓ પ્રદાન કરે છે, જે ઘણીવાર રોકાણ કરેલી રકમના પ્રમાણમાં હોતી નથી. દેશના સંગઠિત અને અસંગઠિત ક્ષેત્રમાં કુલ છૂટક રોજગાર હાલમાં ભારતીય શ્રમ દળના લગભગ 6 ટકા જેટલો છે અને તેમાંથી મોટા ભાગનો અસંગઠિત છે. આ સેક્ટર હાલમાં બે બાબતોની અપેક્ષા રાખી રહ્યું છે પ્રથમ, એકંદરે કરનો બોજ ઘટાડવો જોઈએ અને બીજું, અનુપાલન સરળ બનાવવું જોઈએ.
રિટેલ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં રોકાણ માટે વધારાનો કર કપાત, સેક્ટરમાં વપરાતા કેપિટલ ગુડ્સ પર ઉચ્ચ અવમૂલ્યન અને તમામ વિતરણ ખર્ચ માટે ઇનપુટ GSTની મંજૂરી, જેમાં ફ્રી સેમ્પલ, માર્કેટિંગ કોલેટરલ વગેરે જેવી કેટલીક શક્યતાઓ છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, ઉદ્યોગને આશા છે કે સરકાર યોગ્ય નિર્ણયો લેશે જે તેમને આ મુશ્કેલ સમયમાંથી બહાર કાઢશે એટલું જ નહીં પરંતુ સેક્ટરનો એકંદર પુનરુદ્ધાર પણ સુનિશ્ચિત કરશે.
અમે અપેક્ષા રાખીએ છીએ કે આમાંની ઘણી નીતિઓનો બજેટ 2022માં સમાવેશ કરવામાં આવશે અને અમને વિશ્વાસ છે કે આ નીતિઓ દેશમાં બિઝનેસ કરવાની સરળતાના લક્ષ્યને હાંસલ કરવામાં મદદ કરશે.
આ પણ વાંચો : ધનવાન ખેડૂતો, કૃષિ સાથે સંકળાયેલી કંપનીઓને ટેક્સમાં છૂટની મહેરબાની ક્યાં સુધી ?