પેસેન્જર ટ્રેનમાં માત્ર 24 કોચ હોય છે જ્યારે ગુડ્સ ટ્રેનમાં 50થી વધુ કોચ હોય છે, જાણો કારણ
પ્લેટફોર્મ પર થોભતી ટ્રેનો લૂપ લાઇનમાં ફિટ થશે, તો જ મુખ્ય લાઇન પર પહોંચતી અન્ય ટ્રેન આરામથી પસાર થઈ શકશે. અકસ્માતો ટાળવા માટે બીજી ટ્રેનને રસ્તો આપવો જરૂરી છે.
તમે ટ્રેનમાં મુસાફરી કરી રહ્યા હોય ત્યારે તમે રેલવેના પાટા કે સ્ટેશન પરથી પસાર થતી માલગાડીઓ પણ જોઈ હશે! તમે નોંધ્યું હશે કે પેસેન્જર ટ્રેનની સરખામણીમાં ગુડ્સ ટ્રેનો ઘણી લાંબી હોય છે. શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે શા માટે પેસેન્જર ટ્રેનોમાં ઓછા કોચ અને માલગાડીઓમાં વધુ કોચ હોય છે? આ પ્રશ્ન ખૂબ જ રસપ્રદ છે અને તમારે તેનો જવાબ પણ જાણવો જ જોઈએ.
સૌથી પહેલા તમને જણાવી દઈએ કે ભારતીય ટ્રેનોની લંબાઈ લૂપ લાઈનની લંબાઈ અને રેલવે પ્લેટફોર્મની લંબાઈ પર નિર્ભર કરે છે. લૂપ લાઇન એટલે અપ અથવા ડાઉન મુખ્ય લાઇન ઉપરાંત વધારાની લાઇન. ટ્રેનની લંબાઈ કોઈ પણ સંજોગોમાં લૂપ લાઇનની લંબાઇથી વધુ ન હોવી જોઈએ, કારણ કે તેને લૂપ લાઇનમાં ફિટ કરવાની હોય છે.
પ્લેટફોર્મ પર થોભતી ટ્રેનો લૂપ લાઇનમાં ફિટ થશે, તો જ મુખ્ય લાઇન પર પહોંચતી અન્ય ટ્રેન આરામથી પસાર થઈ શકશે. અકસ્માતો ટાળવા માટે એક બીજાને રસ્તો આપવો જોઈએ. બીજો મહત્વનો મુદ્દો એ છે કે તે પ્લેટફોર્મ કરતાં લાંબો ન હોવો જોઈએ કારણ કે ટ્રેનના તમામ કોચ પ્લેટફોર્મ પર સરળતાથી પહોંચી શકે તેવા હોવા જોઈએ.
ભારતીય રેલ્વેમાં, લૂપ લાઇનની પ્રમાણભૂત લંબાઈ લગભગ 650 મીટર છે, જેમાં ટ્રેન 650 મીટરથી વધુ ન હોય તેવી ટ્રેનની લંબાઈ માટે યોગ્ય છે. સરેરાશ કોચની લંબાઈ લગભગ 25 મીટર છે, જેના કારણે કુલ 650 મીટરમાં વધુમાં વધુ 24 કોચ અને એક એન્જિન આરામથી બેસી શકે છે. તેથી, પેસેન્જર ટ્રેનોમાં મહત્તમ 24 કોચ હોય છે.
હવે ગુડ્સ ટ્રેનની વાત કરીએ તો દરેક પેસેન્જર પ્લેટફોર્મ પર ગુડ્સ ટ્રેન રોકાતી નથી. તેઓ ફક્ત તે પસંદ કરેલા સ્ટેશનો પર જ રોકાય છે, જ્યાંથી માલના લોડિંગ અને અનલોડિંગની સુવિધા હોય છે. તે સ્ટેશનો અનુસાર, તેમની લંબાઈ પણ લૂપ લાઇનની લંબાઈથી વધુ ન હોવી જોઈએ. પરંતુ માલસામાન ટ્રેન, BOX, BOXN, BOXN-HL ના વેગનની લંબાઈ લગભગ 11 થી 15 મીટર હોય છે. રેકમાં વેગન બોક્સની લંબાઈના આધારે મહત્તમ 40 થી 58 હોઈ શકે છે.