Knowledge: કોણ હતા અહલ્યાબાઈ હોલકર? જેમના માનમાં અહમદનગરનું નામ બદલવામાં આવશે
દેશના અનેક શહેરોના નામ બદલવાની કવાયત ચાલી રહી છે. થોડા દિવસો પહેલા જ મહારાષ્ટ્ર સરકારે મુંબઈના બાંદ્રા વર્લી સી લિંકનું નામ સ્વતંત્રતા સેનાની અને હિન્દુત્વના વિચારક સાવરકરના નામ પર રાખવાની જાહેરાત કરી હતી. અહમદનગરનું નામ પર હવે અહલ્યાબાઈ હોલકર થવા જઈ રહ્યું છે.
ઉત્તર પ્રદેશ અને મધ્યપ્રદેશની જેમ હવે મહારાષ્ટ્રમાં પણ કેટલાક શહેરોના નામ બદલવાનો તબક્કો શરૂ થયો છે. રાજ્યના મુખ્યમંત્રી એકનાથ શિંદેએ જાહેરાત કરી છે કે અહમદનગર જિલ્લાનું નામ હવે અહિલ્યાબાઈ હોલકર રહેશે. સીએમ શિંદેએ અહલ્યાબાઈ હોલકરની જન્મજયંતિના અવસર પર આ જાહેરાત કરી હતી.
અહેમદ નગરનું નામ બદલવાની માગ ઘણા સમયથી કરવામાં આવી રહી હતી. આ પહેલા મહારાષ્ટ્રના ઔરંગાબાદનું નામ બદલીને છત્રપતિ સંભાજીનગર અને ઉસ્માનાબાદનું નામ બદલીને ધારશિવ કરવામાં આવ્યું છે.
અહલ્યાબાઈનો જન્મ 31 મે, 1725ના રોજ અહમદનગરના ચોંડી ગામમાં ગામના વડા મંકોજી શિંદેના ઘરે થયો હતો. તે સમયગાળામાં છોકરીઓનું શિક્ષણ ખૂબ જ ઓછું હતું.એવું માનવામાં આવે છે કે પેશ્વા બાજીરાવના સેનાના સેનાપતિ મલ્હાર રાવ હોલકરે માત્ર આઠ વર્ષની ઉંમરે અહલ્યાબાઈને મંદિરમાં જોયા હતા. પછી તેઓ અહલ્યાબાઈની ભક્તિ અને તેમની સાદગીથી એટલા પ્રભાવિત થયા કે તેમણે તેમના પુત્ર ખાંડે રાવ સાથે લગ્ન કરવાનું નક્કી કર્યું.
હોલ્કર શાસનનો સમયગાળો હિંદુ મંદિરોના જીર્ણોદ્ધારનો સમયગાળો માનવામાં આવે છે. અહિલ્યા બાઈના યોગદાનથી ઘણા મંદિરોની જાળવણી કરવામાં આવી હતી.1754 માં ભરતપુરના રાજા સામે કુંભેરના યુદ્ધમાં તેમના પતિના મૃત્યુ પછી, અહિલ્યા બાઈએ માળવા પર કબજો કર્યો હતો. તેમના સસરાના માર્ગદર્શન હેઠળ વહીવટી અને લશ્કરી વ્યૂહરચનાઓમાં શ્રેષ્ઠ હતા.
મધ્યયુગીન સમયગાળા દરમિયાન આ પ્રદેશ પર રાજવંશ, પશ્ચિમ ચાલુક્ય અને ત્યારબાદ દિલ્હી સલ્તનતનું શાસન હતું. અગાઉ તે નિઝામશાહી તરીકે ઓળખાતું હતું. મલિક અહમદ નિઝામ શાહે પંદરમી સદીની આસપાસ અહીં એક શહેરનો પાયો નાખ્યો, જેનું નામ અહમદનગર હતું.