Knowledge: સિતાર, સરોદ, વીણા અને સંતૂર વચ્ચેનો જાણો તફાવત, તેઓ એકબીજાથી કેટલા છે અલગ
સિતાર, સંતૂર, વીણા એવા સાધનો છે, જેને સમજવામાં લોકો ઘણી વાર મૂંઝાઈ જાય છે. આ સંગીતના સાધનો છે, જેનો ભારતીય સંગીતમાં ઘણો ઉપયોગ થાય છે. જાણો, સિતાર, સંતૂર, વીણા અને સરોદમાં શું છે તફાવત…
ભારતીય સંગીત સાથે સંકળાયેલા આવાં ઘણાં વાદ્યો છે, જે દેખાવમાં સમાન લાગે છે, પરંતુ વાસ્તવિક અર્થમાં તેઓ અલગ છે. સિતાર, સંતૂર, વીણા એવાં સંગીતનાં સાધનો છે, જેને સમજવામાં લોકો ઘણી વાર મૂંઝાઈ જાય છે. આ સંગીતનાં સાધનો છે, જેનો ભારતીય સંગીતમાં ઘણો ઉપયોગ થાય છે. જાણો, સિતાર, સંતૂર, વીણા અને સરોદમાં શું છે તફાવત…
તે સૌથી પ્રખ્યાત સંગીત વાદ્ય છે. તે 13 શબ્દમાળાઓ ધરાવે છે. ભારતીય સંસ્કૃતિની વેબસાઈટ અનુસાર, સિતાર એ લાકડા, તૂન લાકડા, ધાતુ, તુમડી અને ચિકરીમાંથી બનેલું તારવાળું વાદ્ય છે. સમગ્ર ઉત્તર ભારતમાં શાસ્ત્રીય સંગીત ઉત્સવોમાં તેનો ઉપયોગ મુખ્યત્વે સોલો વાદ્ય તરીકે થાય છે. ડાબા હાથની આંગળીઓનો ઉપયોગ તારને રોકવા અથવા ખેંચવા માટે, રાગ ઉત્પન્ન કરવા માટે થાય છે.
વીણાની ઉત્પત્તિનો ઈતિહાસ ભારત સાથે જોડાયેલો છે. સામાન્ય રીતે તે જેકવુડ નામના ઝાડના લાકડામાંથી તૈયાર કરવામાં આવે છે. તેની લંબાઈ 1.5 મીટર છે. તેમાં 24 બ્રાસ હોય છે. વીણા મૂળભૂત રીતે ચાર તારની છે. આમાંથી સિતાર, ગિટાર અને બેન્જોની શોધ થઈ હતી. કહેવાય છે કે વીણાના અવાજથી મનના રોગો દૂર થાય છે.
તેને ભારતીય સંગીતનો મહત્વનો ભાગ માનવામાં આવે છે. સિતાર અને વીણાની સરખામણીમાં તે કદમાં નાનું છે. તેમાં 25 જેટલા તાર છે. તેના ફિંગર બોર્ડ સાથેનો ઉપરનો ભાગ સ્ટીલથી ઢંકાયેલો છે. તેનો નીચેનો ભાગ ગોળાકાર છે અને તે ઘણા પ્રકારના લાકડામાંથી બનાવી શકાય છે. દા.ત. એબોની, કોકોબોલો, કોકોનટ શેલ.
સંતૂર એક એવું વાદ્ય છે જે ભારત સહિત વિશ્વમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય છે. તે ઘણી રીતે વગાડવામાં આવે છે. તે લાકડાની ફ્રેમમાં બનાવવામાં આવે છે અને 40 થી લઈને 100 સ્ટ્રિંગ હોય શકે છે. તાર સ્ટીલ, પિત્તળ અથવા તાંબાના બનેલા હોય છે. આ વાદ્ય હલકું છે અને તેને વગાડવા માટે લાકડામાંથી બનેલા ખૂબ જ ઓછા વજનના મેલેટનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આની મદદથી અવાજ નીકળે છે. (Edited By-Meera Kansagara)