PLI Scheme: દેશમાં સ્થાનિક ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે, વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી(Narendra Modi)એ એક ખૂબ જ મહત્વાકાંક્ષી યોજના શરૂ કરી, જેને PLI એટલે કે ઉત્પાદન લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ કહેવામાં આવે છે. હવે આ યોજનાના વિસ્તરણને લઈને કરવામાં આવેલા સંશોધનમાં ઘણી મહત્વપૂર્ણ બાબતો સામે આવી છે. CRISIL માર્કેટ ઇન્ટેલિજન્સ એન્ડ એનાલિસિસ (MI&A) એ તાજેતરમાં એક રિપોર્ટ બહાર પાડ્યો છે, જે મુજબ ગુજરાત, તમિલનાડુ અને કર્ણાટક એ ત્રણ રાજ્યો છે જે PLI (પ્રોડક્શન લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ) સ્કીમ હેઠળ અંદાજિત CAPEXના સૌથી મોટા ભાગીદાર હશે.
CRISILએ તેના અહેવાલમાં કરેલા 14 મુખ્ય ક્ષેત્રોમાંથી 9 એસીસી બેટરી, સોલર પીવી, ટેક્સટાઈલ સેક્ટર, મોબાઈલ, ફૂડ પ્રોસેસિંગ, ટેલિકોમ, ગુડ્સ, આઈટી હાર્ડવેર અને મેડિકલ ડિવાઈસ સેક્ટર છે. આ ક્ષેત્રોમાં PLI (પ્રોડક્શન લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ) યોજના હેઠળ દેશમાં લાખો કરોડનું રોકાણ થવાની અપેક્ષા છે.
CRISIL સંશોધન મુજબ, ભારતમાં અત્યાર સુધીમાં રૂ. 2.8 લાખ કરોડના અંદાજિત PLI CAPEXના 28 ટકા એટલે કે રૂ. 36,000 કરોડથી વધુનું રોકાણ એકલા ગુજરાતમાં થવાની ધારણા છે. ગુજરાતમાં આ PLI રોકાણ એડવાન્સ્ડ કેમિસ્ટ્રી સેલ (ACC) બેટરી સેક્ટરમાં રૂ. 9,000 કરોડ, સોલાર પીવી સેક્ટરમાં રૂ. 24,000 કરોડ, ટેક્સટાઇલ સેક્ટરમાં રૂ. 3,000 કરોડ અને ફૂડ પ્રોસેસિંગ સેક્ટરમાં રૂ. 500 કરોડનું વર્ગીકૃત કરવામાં આવ્યું છે.
જો કે, તમિલનાડુ રૂ. 42,000 કરોડથી વધુના અંદાજિત રોકાણ સાથે આ કેટેગરીમાં પ્રથમ સ્થાને આવી શકે છે, એટલે કે અંદાજિત PLI CAPEXના એક તૃતીયાંશ. 28 રૂપિયા એટલે કે 36,000 કરોડથી વધુના અંદાજિત રોકાણ સાથે ગુજરાત બીજા ક્રમે છે. જ્યારે કર્ણાટક 11 ટકા એટલે કે 14,000 કરોડ રૂપિયાના અંદાજિત રોકાણ સાથે આ શ્રેણીમાં ત્રીજા સ્થાને છે. તે જ સમયે, જો આપણે ભારતના અન્ય તમામ રાજ્યોમાં 25 રાજ્યો વિશે વાત કરીએ, તો તેમને ફક્ત 28 ટકા એટલે કે આ 9 ક્ષેત્રોમાં PLI તરફથી 36,000 કરોડ રૂપિયાનું રોકાણ મળવાની અપેક્ષા છે.
દેશમાં સોલાર પીવી સેક્ટરમાં અંદાજિત PLI CAPEXમાં ગુજરાતનો હિસ્સો 76 ટકા એટલે કે રૂ. 24,000 કરોડથી વધુ હોવાનો અંદાજ છે. જ્યારે બાકીના 24 ટકા આંધ્ર પ્રદેશને મળવાની ધારણા છે. આ 9 ક્ષેત્રોમાં, ACC બેટરીમાં રોકાણની સંભાવના સૌથી વધુ હોવાનો અંદાજ છે, જે રૂ. 52,000 કરોડ છે. તમિલનાડુ આ અંદાજિત રોકાણની સંભાવનાનો મહત્તમ લાભ મેળવી શકે છે જે 67 ટકા એટલે કે આશરે રૂ. 35,000 કરોડ છે જ્યારે ગુજરાત અને કર્ણાટકને ACC બેટરી ક્ષેત્રમાં 17 ટકા એટલે કે આશરે રૂ. 9,000 કરોડ મળવાની અપેક્ષા છે.
CRISIL MI&Aની ડાયરેક્ટર રિસર્ચ હેતલ ગાંધી PLI યોજના પરના તેમના સંશોધનમાં ગુજરાતના આંકડાઓ વિશે જણાવ્યું કે અમારું અનુમાન છે કે ભારતમાં PLI યોજના હેઠળ CAPEX હાલમાં રૂ. 2.8 લાખ કરોડ છે. તેમાંથી 1.4 લાખ કરોડ રૂપિયાનું લોકેશન પણ ફાઈનલ થઈ ગયું છે. આમાંથી લગભગ 30 ટકા રોકાણ ગુજરાતમાં થવાની ધારણા છે. ત્યારબાદ તમિલનાડુ અને કર્ણાટકમાં રોકાણની અપેક્ષા છે.
કારણ કે મોટા ભાગના PLI ક્ષેત્રોને વધુ વીજળીની જરૂર પડશે. ગુજરાત છેલ્લા બે દાયકાથી ઊર્જા સરપ્લસ રાજ્ય તરીકે ઓળખાય છે. તેથી, ગુજરાત PLI ક્ષેત્રોના ઝડપી વિકાસમાં ખૂબ મદદરૂપ સાબિત થઈ શકે છે. એટલું જ નહીં, ઓછી પાવર કોસ્ટ, બહેતર ઇન્ફ્રા લોજિસ્ટિક્સ અને ઝડપી મંજૂરી પ્રક્રિયા, આ કેટલાક મુખ્ય કારણો છે, જેના કારણે PLI ક્ષેત્રના નેતાઓએ ગુજરાતને પસંદ કરવાનું નક્કી કર્યું છે.
મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલના નેતૃત્વમાં ગુજરાત વર્તમાન સમયની ઔદ્યોગિક માંગને અનુરૂપ પોતાની નીતિઓ સતત ઘડી રહ્યું છે અને તમામ પ્રકારના જરૂરી વહીવટી ફેરફારો પણ કરી રહ્યું છે. તે અહીંની કંપનીઓને આકર્ષક પ્રોત્સાહનો પણ આપી રહી છે. ઉપરોક્ત આંકડાઓ ભૂપેન્દ્ર પટેલની નીતિઓની સફળતા સૂચવે છે. આ જ કારણ છે કે ક્રિસિલના આ અહેવાલ મુજબ, કેન્દ્રની PLI યોજના હેઠળ રોકાણ મેળવવામાં ગુજરાત દેશના અન્ય રાજ્યો કરતાં ઘણું આગળ જઈ શકે છે.
Published On - 9:08 am, Sun, 3 September 23