દિલ્હીમાં આજે 8 દેશોની NSAની મહત્વની બેઠક, અફઘાનિસ્તાનમાં તાલિબાન શાસનથી ઉભા થયેલા પડકારો પર ચર્ચા, પ્રાદેશિક સુરક્ષાનો મુદ્દો રહેશે

NSA General Meeting: અફઘાનિસ્તાન(Afghanistan)માં તાલિબાન (Taliban) શાસનના આગમન બાદ ઊભા થયેલા પડકારોનો સામનો કરવા માટે 8 દેશોના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકારો (National Security Advisors)ની આજે દિલ્હીમાં ‘મહાન બેઠક’ થવા જઈ રહી છે. આ બેઠકની અધ્યક્ષતા ભારતના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર અજીત ડોભાલ (Ajit Doval) કરશે. પ્રાદેશિક સુરક્ષા પર આ NSA બેઠક પહેલા, રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર અજીત ડોભાલે મંગળવારે તાજિકિસ્તાન અને ઉઝબેકિસ્તાનના સમકક્ષો સાથે દ્વિપક્ષીય બેઠકો યોજી હતી. 

સત્તાવાર સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે ડોભાલે ઉઝબેકિસ્તાનની સુરક્ષા પરિષદના સચિવ વિક્ટર મખમુદોવ અને તાજિકિસ્તાનની સુરક્ષા પરિષદના સચિવ નસરુલ્લો રહમતઝોન મહમુદજોદા સાથે અલગ-અલગ દ્વિપક્ષીય વાટાઘાટો કરી હતી, જેમાં અફઘાનિસ્તાનમાં વિકાસ, અફઘાનિસ્તાનની ધરતી પરથી આતંકવાદના સંભવિત ખતરા અને યુદ્ધગ્રસ્ત મુદ્દાઓ પર ચર્ચા થઈ હતી. દેશમાં માનવતાવાદી કટોકટી મુખ્ય મુદ્દો હતો. 

મીટિંગમાં, ડોભાલ અને તાજિકિસ્તાન અને ઉઝબેકિસ્તાનના તેમના સમકક્ષોએ અફઘાનિસ્તાન પર મંતવ્યોનું આદાનપ્રદાન કર્યું અને તાજેતરના સમયમાં અફઘાનિસ્તાન તરફથી આતંકવાદી જોખમોમાં તીવ્ર વધારો અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી. તાજિક NSA એ અફઘાનિસ્તાનમાં પરિસ્થિતિની ગંભીરતા પર ભાર મૂક્યો હતો. આ બેઠક એવા સમયે થઈ છે જ્યારે અફઘાનિસ્તાનના ઘણા ભાગો ખોરાકની અછતથી ઝઝૂમી રહ્યા છે. 

દ્વિપક્ષીય બેઠકમાં આ મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી

આ બેઠકમાં સંરક્ષણ, સરહદ વ્યવસ્થાપન અને સરહદી માળખાકીય વિકાસ જેવા ક્ષેત્રોમાં સહકારને ગાઢ બનાવવા માટે ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. ઉઝબેકિસ્તાનના NSA વિક્ટર મખમુદોવ સાથેની બેઠકમાં અફઘાનિસ્તાન ચર્ચાનું મુખ્ય કેન્દ્ર હતું અને બંને પક્ષો એ વાત પર સહમત થયા હતા કે અફઘાનિસ્તાનનું ભવિષ્ય અફઘાનિસ્તાનના લોકો પોતે જ નક્કી કરશે. અહીં અફઘાન શાસનમાં પાકિસ્તાનની સંડોવણીનો સીધો નિર્દેશ કરવામાં આવ્યો હતો. 

તાજિકિસ્તાન અને ઉઝબેકિસ્તાનમાં ડોભાલ અને તેમના સમકક્ષોએ મંગળવારે કહ્યું કે અફઘાનિસ્તાનની નવી સરકારે આંતરરાષ્ટ્રીય માન્યતા પ્રાપ્ત કરતા પહેલા પોતાને દેશની અંદર કાયદેસર બનાવવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ. ભારતે તેને પહેલા જ ધ્વજવંદન કર્યું છે.

દ્વિપક્ષીય બેઠકમાં પાકિસ્તાન પર નિશાન સાધ્યું

સત્તાવાર સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે ડોભાલ અને મખમુદોવ વચ્ચેની વાતચીત દરમિયાન બંને પક્ષોને લાગ્યું કે અફઘાનિસ્તાનમાં કોઈપણ અફઘાન સરકારની કાયદેસરતા આંતરરાષ્ટ્રીય માન્યતા કરતાં વધુ મહત્વપૂર્ણ છે. તેમણે કહ્યું કે બે ટોચના અધિકારીઓએ પાકિસ્તાન તરફ ઈશારો કરીને પડોશી અફઘાનિસ્તાનમાં રચનાત્મક ભૂમિકા ભજવવા માટે પણ સંમતિ દર્શાવી હતી અને યુદ્ધગ્રસ્ત દેશમાં ટકાઉ આર્થિક વિકાસની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો. 

સૂત્રોએ જણાવ્યું કે દ્વિપક્ષીય વાટાઘાટોમાં ડોભાલ અને મહમુદજોદાએ અફઘાનિસ્તાન પર વિગતવાર એકબીજા સાથે વિચારોનું આદાન-પ્રદાન કર્યું. વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકર મખ્મુદોવને પણ મળ્યા હતા. તેમણે ટ્વીટ કર્યું, ‘ઉઝબેકિસ્તાનની સુરક્ષા પરિષદના સચિવ વિક્ટર મખમુદોવને હોસ્ટ કરીને આનંદ થયો. અફઘાનિસ્તાન પર મંતવ્યોનું આદાનપ્રદાન આવકાર્ય છે. તેમણે અમારા દ્વિપક્ષીય સંબંધોમાં થયેલી પ્રગતિની પણ સમીક્ષા કરી. 

ડોભાલ બેઠકની અધ્યક્ષતા કરશે

મખ્મુદોવ અને મહમુદઝોદા અફઘાનિસ્તાન પર પ્રાદેશિક સુરક્ષા વાટાઘાટોમાં ભાગ લેવા માટે દિલ્હીમાં છે. ડોભાલ બુધવારે યોજાનારી મંત્રણાની અધ્યક્ષતા કરશે. ભારત અફઘાનિસ્તાનમાં તાલિબાન દ્વારા સંપૂર્ણ નિયંત્રણ મેળવ્યા બાદ આતંકવાદ, કટ્ટરપંથી અને માદક દ્રવ્યોની હેરાફેરીના વધતા જતા ખતરાનો સામનો કરવા માટે નક્કર સહકાર પર સામાન્ય મંતવ્યો બનાવવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે વાટાઘાટોનું આયોજન કરી રહ્યું છે. 

આ મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરવામાં આવશે

દિલ્હીમાં યોજાનારી આ NSA બેઠકમાં અફઘાનિસ્તાનમાં તાલિબાની શાસનના આગમનથી ઊભા થયેલા પડકારોનો સામનો કરવા માટે ‘પ્રાદેશિક સુરક્ષા’ને મજબૂત કરવા પર વિચારણા કરવામાં આવશે. તે મુખ્યત્વે આતંકવાદ, ઉગ્રવાદ અને ઉગ્રવાદ, સીમા પારની હિલચાલ, ડ્રગની હેરાફેરી અને યુ.એસ. અને તેના સહયોગીઓ દ્વારા પાછળ છોડી ગયેલા શસ્ત્રો અને સાધનોના સંભવિત ઉપયોગને આવરી લેશે. એવી અપેક્ષા છે કે બુધવારે આ દેશોના ઉચ્ચ સુરક્ષા અધિકારીઓ સંયુક્ત રીતે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને પણ મળશે. મુલાકાત લેનારા કેટલાક પ્રતિનિધિઓ અમૃતસર અને આગ્રા ફરવા માટે પણ જશે.

આ 8 દેશો બેઠકમાં ભાગ લેશે

અફઘાનિસ્તાન પર દિલ્હી પ્રાદેશિક સુરક્ષા સંવાદમાં ભારત, ઉઝબેકિસ્તાન અને તાજિકિસ્તાન ઉપરાંત રશિયા, ઈરાન, કઝાકિસ્તાન, કિર્ગિસ્તાન અને તુર્કમેનિસ્તાનના ટોચના સુરક્ષા અધિકારીઓ ભાગ લઈ રહ્યા છે. ડોભાલ બુધવારે રશિયા અને ઈરાનના NSA સાથે દ્વિપક્ષીય બેઠક પણ કરશે. આ સંવાદમાં ભાગ લેવા માટે ચીનને પણ આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ તેણે અગાઉથી નિર્ધારિત કાર્યક્રમોને ટાંકીને ભાગ લેવાની અસમર્થતા વ્યક્ત કરી છે. પાકિસ્તાન આ બેઠકમાં બાગ નથી લઈ રહ્યું