Ajab Gajab News: લો બોલો ગજબ છે આ ગામડાનો રિવાજ કે જ્યાં દહેજમાં ના બુલેટ બાઈક કે રોકડા, અપાય છે ‘નાગરાજ’ !
કોરબા જિલ્લા મુખ્યાલયથી લગભગ 45 કિમી દૂર આવેલા મકુનપુર ગામની, જ્યાં છેલ્લા 40 વર્ષથી સાંવરા જાતિના લોકો રહે છે. સામવારા જનજાતિનો ઝેરીલા સાપ સાથે ઊંડો સંબંધ છે. સાપ આ જનજાતિની આજીવિકાનું મહત્વનું સાધન છે.
ઘણી વાર તમે જોયું હશે કે દીકરીના લગ્નમાં પિતા ખુશીથી જમાઈને પૈસાથી લઈને મોંઘી કાર સુધીનું દહેજ આપે છે, પરંતુ જરા વિચારો કે જો કોઈ પિતા પૈસા અને કારને બદલે ઝેરી સાપ આપી દે તો શું થશે? પણ આ વાત સાચી છે… દહેજમાં ઝેરી સાપ આપવાની આ પ્રથા આપણા દેશના છત્તીસગઢ રાજ્યમાં હજુ પણ પ્રચલિત છે. આજે પણ છત્તીસગઢના સાંવારા જનજાતિમાં પૈસા અને વાહનને બદલે ઝેરીલા સાપ દહેજમાં આપવામાં આવે છે. આવો જાણીએ સમવારા જનજાતિ વિશે.
અમે વાત કરી રહ્યા છીએ કોરબા જિલ્લા મુખ્યાલયથી લગભગ 45 કિમી દૂર આવેલા મકુનપુર ગામની, જ્યાં છેલ્લા 40 વર્ષથી સાંવરા જાતિના લોકો રહે છે. સામવારા જનજાતિનો ઝેરીલા સાપ સાથે ઊંડો સંબંધ છે. સાપ આ જનજાતિની આજીવિકાનું મહત્વનું સાધન છે. તેમની નાની-નાની ઝૂંપડપટ્ટીઓ જોઈને સમજી શકાય છે કે તેમની જીવનશૈલી કેવી હશે? આ જાતિના લોકો રોજગાર માટે માત્ર સાપ પર નિર્ભર છે.
સાપ બતાવીને તેઓ આજીવિકા મેળવે છે
ખરેખર, સાપ બતાવીને ઘર માટે 2 જૂનની રોટલીનો જુગાડ કરવાનું તેમનું કામ છે. આ લોકો ભલે ચાર પૈસા કમાવવા માટે અન્ય કોઈ કામ કરે, પરંતુ સાપ સાથે રખડવું અને ભીખ માંગવી એ તેમની પૂર્વજોની પરંપરા છે, જેનું પાલન કરવું પડે છે. તમને સાંભળીને નવાઈ લાગશે કે આ સમુદાયમાં જ્યારે પણ લગ્ન થાય છે ત્યારે યુવતી તરફથી ઝેરીલા સાપ દહેજ તરીકે આપવામાં આવે છે. સાપ આપવાનો હેતુ એ છે કે આ લોકો સાપ બતાવીને પોતાનું ગુજરાન ચલાવી શકે.
વર્ષોથી સાપ પકડવાનું કામ કરે છે
જો કે, છત્તીસગઢમાં ઘણી જાતિ અને જનજાતિના લોકો રહે છે. સરકાર પણ તેમનું જીવનધોરણ સુધારવા માટે કરોડોનો ખર્ચ કરી રહી છે, પરંતુ આ માવજત જનજાતિના લોકો હજુ પણ વિકાસની મુખ્ય ધારાથી દૂર છે. આ સ્થળે 20 જેટલા પરિવારો રહે છે, પરંતુ તેઓને સરકારી સુવિધાઓ મળી નથી, ન તો રોજગાર છે કે ન તો સુરક્ષિત આશ્રય. જો તેમને સરકારી યોજનાઓનો યોગ્ય લાભ મળશે તો ચોક્કસપણે તેમનું જીવનધોરણ સુધરશે.
