રાણી એલિઝાબેથ 32 દેશોના વડા હતા, ઘણા દેશોએ તેમને સ્વીકારવાની ના પાડી
રાણી એલિઝાબેથ (Queen Elizabeth) તેમના મૃત્યુ સુધી યુનાઇટેડ કિંગડમ, કેનેડા, જમૈકા,ઓસ્ટ્રેલિયા અને ન્યુઝીલેન્ડ સુધીના 14 કોમનવેલ્થ દેશો અથવા પ્રદેશોના વડા હતા.
રાણી એલિઝાબેથ દ્વિતીયનું (Queen Elizabeth II) શાસન સૌથી લાંબુ છે. રાણી તરીકેના તેમના સમય દરમિયાન, તેણીના રાજાશાહી પદચિહ્નમાં નાટકીય રીતે ઘટાડો થયો હતો, પરંતુ તેમના મૃત્યુ સુધી તેઓ યુનાઇટેડ કિંગડમ (united kingdom), કેનેડા, જમૈકા,ઓસ્ટ્રેલિયા અને ન્યુઝીલેન્ડ સુધીના 14 કોમનવેલ્થ દેશો અથવા પ્રદેશોના વડા હતા. 1953 માં તેમના રાજ્યાભિષેક સમયે, એલિઝાબેથ દ્વિતીયને સાત સ્વતંત્ર દેશોની રાણીનો તાજ પહેરાવવામાં આવ્યો હતો. તેમાં યુનાઇટેડ કિંગડમ, કેનેડા, ઓસ્ટ્રેલિયા, ન્યુઝીલેન્ડ, દક્ષિણ આફ્રિકા, પાકિસ્તાન અને સિલોન (હવે શ્રીલંકા તરીકે ઓળખાય છે)નો સમાવેશ થાય છે. આ દરમિયાન, સંસ્થાનવાદનો અંત (decolonization) લાવવાનું તીવ્ર બન્યું અને બ્રિટિશ વસાહતો અને નિર્ભર એવા દેશોનું નવા કોમનવેલ્થ (Commonwealth) ક્ષેત્ર બન્યું.
રાણી તરીકે ઔપચારિક ભૂમિકા
આમાંથી કેટલાકે તેમને રાષ્ટ્રના વડા તરીકે રાખવાનું નક્કી કર્યું, પરંતુ ઘણા દેશોએ આ સ્વીકાર્યું નહીં. જે દેશોમાં તેઓ રાણી તરીકે રહ્યા હતા, ત્યાં તેમની ભૂમિકા મોટાભાગે ઔપચારિક હતી, અને તેણીની ફરજો તેમના ગવર્નર જનરલ, વાઈસરોય દ્વારા કરવામાં આવતી હતી જે અસરકારક રીતે રાષ્ટ્રના વડા તરીકે કાર્ય કરે છે. તે દરેક નવા સ્વતંત્ર દેશની પોતાની રીતે રાણી હતી, માત્ર એટલા માટે નહીં કે તે બ્રિટનની રાણી હતી.
તેણીના મૃત્યુ સમયે તે એન્ટિગુઆ અને બાર્બુડા, ઓસ્ટ્રેલિયા, બહામાસ, બેલીઝ, કેનેડા, ગ્રેનાડા, જમૈકા, ન્યુઝીલેન્ડ, પાપુઆ ન્યુ ગીની, સેન્ટ કિટ્સ એન્ડ નેવિસ, સેન્ટ લુસિયા, સેન્ટ વિન્સેન્ટ અને ગ્રેનેડાઈન્સ, સોલોમન ટાપુ, તુવાલુ અને યુકે રાષ્ટ્ર-પ્રદેશના વડા હતા. આ દેશો વિશાળ 54-રાજ્ય કોમનવેલ્થ ઓફ નેશન્સથી અલગ છે, જે યુનાઇટેડ કિંગડમ સાથે ઐતિહાસિક સંબંધો ધરાવે છે, પરંતુ તેમાંના મોટાભાગના રાષ્ટ્ર કે પ્રદેશના વડા તરીકે રાણીને પસંદ કરતા નથી.
32 દેશોના વડાઓ
તેના સમગ્ર શાસનકાળ દરમિયાન, તે 32 દેશોના રાષ્ટ્ર અને પ્રદેશના વડા હતા. તેમાંથી 17 દેશો એવા હતા જેમણે અલગ-અલગ સમયે તેમને રાષ્ટ્રના વડા તરીકે સ્વીકારવાનો ઇનકાર કર્યો હતો.
આમાં, બાર્બાડોસ- 1966-2021; સિલોન- (શ્રીલંકા) 1952-1972; ફિજી- 1970-1987; ગામ્બિયા- 1965-1970; ઘાના- 1957-1960; ગુયાના- 1966-1970; કેન્યા- 1963-1964; માલાવી- 1964-1966; માલ્ટા- 1964-1974; મોરેશિયસ- 1968-1992; નાઇજીરીયા- 1960-1963; પાકિસ્તાન- 1952-1956; સિએરા લિયોન- 1961-1971; દક્ષિણ આફ્રિકા- 1952-1961; તાંગાનિકા- 1961-1962; ત્રિનિદાદ અને ટોબેગો- 1962-1976; યુગાન્ડા – 1962-1963 – નો સમાવેશ થાય છે.
એકસાથે 18 દેશોની રાણી
એલિઝાબેથ દ્વિતીય 1983 અને 1987 ની વચ્ચે એક જ સમયે 18 દેશોની રાણી હતી. ત્યારથી, ફિજી (1987), મોરેશિયસ (1992) અને બાર્બાડોસ (2021) પ્રજાસત્તાક બની ગયા છે. જ્યારે રોડેશિયા (ઝિમ્બાબ્વે)એ 1965માં એકપક્ષીય રીતે બ્રિટનથી તેની સ્વતંત્રતા જાહેર કરી. આ પછી 1970 માં ઝિમ્બાબ્વેએ પોતાને પ્રજાસત્તાક જાહેર કરવાનો નિર્ણય કર્યો પરંતુ તેમ છતાં રાણી પ્રત્યેની નિષ્ઠા વ્યક્ત કરી.
બ્રિટન પાસે 14 વિદેશી પ્રદેશો છે
ન્યુઝીલેન્ડની રાણી હોવાનો અર્થ એ પણ હતો કે તે કુક ટાપુઓ અને નીયુના પ્રદેશના વડા હતા, આ એવા રાજ્યો છે કે જે ન્યુઝીલેન્ડના વિશાળ ક્ષેત્રનો એક ભાગ છે. બ્રિટન પાસે 14 વિદેશી પ્રદેશો છે, જેમાં બર્મુડા, ફૉકલેન્ડ ટાપુઓ, જિબ્રાલ્ટર અને બ્રિટિશ એન્ટાર્કટિક પ્રદેશનો સમાવેશ થાય છે, જેના પર પણ બ્રિટિશ શાસન હતું.
બ્રિટનના સિંહાસન પરના તેમના સમય દરમિયાન, પ્રજાસત્તાક બનવા માટે આઠ લોકમત થયા હતા. જેમાં દક્ષિણ આફ્રિકા, ઘાના અને ધ ગામ્બિયાનો સમાવેશ થાય છે. જ્યારે બાર્બાડોસે જનમત વિના જ પોતાને પ્રજાસત્તાક જાહેર કર્યું, જો કે ઑસ્ટ્રેલિયા સહિતના કેટલાક દેશો દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા લોકમત પસાર થયા ન હતા, આમ રાણી એલિઝાબેથ તે દેશોની રાષ્ટ્રપતિ રહી હતી.