જો ડાંગરના પાકમાં આ રોગ આવે તો ખેડૂતોએ શું કરવું જોઈએ? જાણો નિવારણના પગલા
ખરીફ સિઝનમાં ડાંગરનો વાવેતર વિસ્તાર લગભગ 4% વધીને 398.08 લાખ હેક્ટર થયો છે. ગયા વર્ષે સમાન સમયગાળામાં ડાંગરનું વાવેતર 383.79 લાખ હેક્ટર હતું. ડાંગરના પાકમાં અનેક રોગો થાય છે. જો તેને રોકવા માટે સમયસર પગલાં લેવામાં નહીં આવે તો પાક બરબાદ થઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં ખેડૂતો તેમના પાકનું નિરીક્ષણ કરતા રહે તે જરૂરી છે.
અત્યાર સુધીમાં ખરીફ સિઝનમાં ડાંગરનો (Paddy) વાવેતર વિસ્તાર લગભગ 4% વધીને 398.08 લાખ હેક્ટર થયો છે. ગયા વર્ષે સમાન સમયગાળામાં ડાંગરનું વાવેતર 383.79 લાખ હેક્ટર હતું. ડાંગરના પાકમાં અનેક રોગો થાય છે. જો તેને રોકવા માટે સમયસર પગલાં લેવામાં નહીં આવે તો પાક બરબાદ થઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં ખેડૂતો (Farmers) તેમના પાકનું નિરીક્ષણ કરતા રહે તે જરૂરી છે.
ડાંગરના પાકમાં રોગ અને તેનું નિવારણ
ડાંગરના મુખ્ય રોગોમાં બેક્ટેરિયલ લીફ બ્લાઈટ, બ્લાઈટ રોગ, લીફ બ્લાઈટ, ખાખરાનો રોગ, સ્ટેમ બોરર કીટ, હોપર, ગ્રોસ હોપર વગેરે છે. તેને સમયસર અટકાવવા જોઈએ.
લીફ બ્લાઈટ
આ રોગ ફૂગના કારણે થાય છે. તેમાં પાંદડાની છાલ પર 2-3 સેમી લાંબા લીલાશ પડતા કથ્થઈ રંગના ફોલ્લીઓ દેખાય છે, જે પાછળથી રીંગણી કલર બની જાય છે. ફોલ્લીઓની આસપાસ પાતળી જાંબલી પટ્ટી બને છે.
નિવારણ
ICAR મુજબ, તેને રોકવા માટે, ટ્રાઇકોડર્મા વિરિડી 1% WP 5-10 ગ્રામ પ્રતિ લિટર પાણી (2.5 કિગ્રા) 500 લિટર પાણીમાં ઓગાળીને છંટકાવ કરો. નિયંત્રણ માટે, કાર્બેન્ડાઝીમ (50% WP) 500 ગ્રામ અથવા થિયોફેનેટ મિથાઈલ (70% WP) 1 કિગ્રા, કાર્બેન્ડાઝીમ (50% WP) 500 ગ્રામ અથવા કાર્બેન્ડાઝીમ (12%) સાથે મેન્કોઝેબ (63% WP) 750 ગ્રામ અથવા પ્રોપિકોનાઝોલ (25%) હેક્સાકોનાઝોલ (5% EC) 500 મિલી પાણીમાં મેળવી હેક્ટર દીઠ છંટકાવ કરો.
પાંદડાના રોગ
આ રોગ છોડના યુવા અવસ્થાથી પરિપક્વ અવસ્થા સુધી કોઈપણ સમયે થઈ શકે છે. પાંદડાની કિનારીઓ ઉપરના ભાગથી મધ્ય સુધી સુકાવા લાગે છે. સૂકા પીળા પાંદડાઓ સાથે, ધૂળના પેચ પણ દેખાય છે.
નિવારણ
તેના નિવારણ માટે 74 ગ્રામ એગ્રીમાયસીન-100 અને 500 ગ્રામ કોપર ઓક્સીક્લોરાઇડ (ફાઇટોલન)/બ્લિટોક્સ-50/ક્યુપ્રાવીટને 500 લિટર પાણીમાં ઓગાળીને 10 દિવસના અંતરે હેક્ટર દીઠ 3-4 વખત છંટકાવ કરો. જો આ રોગ થાય તો નાઈટ્રોજનનું પ્રમાણ ઘટાડવું જોઈએ.
આ પણ વાંચો : ઓછા ખર્ચમાં શરૂ કરો આ પાકની ખેતી, 20 હજારનું રોકાણ કરીને મેળવો 5 લાખ રૂપિયાનો નફો
ખેરા રોગ
આ રોગને કારણે ડાંગરના નીચેના પાન પીળા પડવા લાગે છે અને પાછળથી પાંદડા પર ભૂરા રંગના ફોલ્લીઓ દેખાય છે. છોડનો વિકાસ અટકે છે.
નિવારણ
ઝીંક સલ્ફેટ 25 કિલો પ્રતિ હેક્ટરના દરે રોપણી પહેલાં ખેતરની તૈયારી સમયે નાખવું જોઈએ. નિવારણ માટે હેક્ટર દીઠ 600-700 લિટર પાણીમાં 5 કિલો ઝીંક સલ્ફેટ અને 2.5 કિલો ચૂનો ઓગાળીને છંટકાવ કરવો.
