ભારતમાં કૃષિ સ્ટાર્ટઅપ્સની વધતી સંખ્યા, ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં રોજગારીની તકો વધશે
અદ્યતન ટેકનોલોજી અને સચોટ ખેતી ભારતીય કૃષિ અર્થતંત્રને નવી ઊંચાઈઓ પર લઈ જવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. સિંચાઈ સુવિધાઓ, સંગ્રહ અને કોલ્ડ સ્ટોરેજ જેવી કૃષિ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં વધતા રોકાણને કારણે કૃષિ ક્ષેત્ર ભારતમાં આગામી કેટલાક વર્ષોમાં વધુ સારી ગતિ જનરેટ કરે તેવી અપેક્ષા છે.
2050 સુધીમાં દેશમાં કૃષિ કામદારોની સંખ્યામાં 25.7 ટકાનો ઘટાડો થશે. જ્યારે 2021માં આ સંખ્યા 58 ટકા હતી. મતલબ કે આગામી 30 વર્ષમાં ખેતરમાં કામ કરતા મજૂરોની સંખ્યા અડધાથી પણ ઓછી થઈ જશે. જ્યારે બીજું ચિત્ર એ છે કે દેશમાં કૃષિ સ્ટાર્ટઅપ્સની સંખ્યા વધી રહી છે. NASSOM ના રિપોર્ટ અનુસાર, ભારતમાં કૃષિ સ્ટાર્ટઅપ્સની સંખ્યા 25 ટકાના દરે વધી રહી છે. કોરોના સમયગાળા પહેલા, દેશમાં તેમની સંખ્યા 450 હતી, હવે તે ઝડપથી વધી રહી છે.
હવે અન્ય ક્ષેત્રોની જેમ કૃષિ ક્ષેત્ર પણ ટેક્નોલોજીથી આગળ વધવા માટે તૈયાર થઈ રહ્યું છે. એગ્રો-સાયન્સ કંપની ફૂડ મશીનરી કોર્પોરેશન (FMC) ઈન્ડિયાના પ્રમુખ રવિ અન્નાવરાપુએ જણાવ્યું હતું કે અદ્યતન ટેક્નોલોજી અને પ્રિસિઝન ફાર્મિંગમાં ભારતીય કૃષિ-અર્થતંત્રને નવી ઊંચાઈઓ પર લઈ જવાની ક્ષમતા છે. સિંચાઈ સુવિધાઓ, સંગ્રહ અને કોલ્ડ સ્ટોરેજ જેવી કૃષિ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં વધતા રોકાણને કારણે કૃષિ ક્ષેત્ર ભારતમાં આગામી કેટલાક વર્ષોમાં વધુ સારી ગતિ જનરેટ કરે તેવી અપેક્ષા છે.
સ્ટાર્ટઅપ્સની વધતી સંખ્યા
આનો અર્થ એ થયો કે ટેક્નોલોજીના પ્રારંભિક અપનાવનારાઓ અગાઉની પેઢીઓ કરતાં નવા યુગની ખેતીમાં વધુ ભાગ લેશે. તેનાથી ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં રોજગારીની તકો પણ ઉભી થશે. રવિ અન્નાવ્રપુએ કહ્યું હતું કે કૃષિ ક્ષેત્રની સમસ્યા કે ઉણપ પર નવેસરથી કામ કરવું પડશે. કારણ કે આ દ્વારા કૃષિ, એગ્રીટેક, સ્ટાર્ટઅપ કલ્ચર અને ફૂડ પ્રોસેસિંગ ક્ષેત્રોમાં સંશોધન અને વિકાસના ક્ષેત્રમાં યુવાનો માટે નવા રસ્તાઓ ખુલી રહ્યા છે.
દેશના જીડીપીમાં કૃષિનું યોગદાન
ભારતના ગ્રોસ ડોમેસ્ટિક પ્રોડક્ટ (જીડીપી)માં કૃષિનો ફાળો લગભગ 20 ટકા છે, પરંતુ આ ક્ષેત્ર ભારતીય અર્થતંત્રમાં પછાત છે. જ્યારે કૃષિ ક્ષેત્રની પ્રગતિ દેશના વિકાસમાં મોટી ભૂમિકા ભજવી શકે છે. આર્થિક સર્વેક્ષણ 2021 મુજબ, રોગચાળા અને આબોહવા પરિવર્તનની કટોકટી પછી પણ, કૃષિ અને સંલગ્ન ક્ષેત્રની વૃદ્ધિ 2021-22માં એક વર્ષ અગાઉ 3.6 ટકાથી વધીને 3.9 ટકા થઈ છે, જે તેને સમગ્ર ભારતીય અર્થતંત્રનો વાસ્તવિક જીડીપી બનાવે છે. FY22 માં ઉત્પાદકતા 9.2 ટકા વધી.
કોરોના સમયગાળા દરમિયાન ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ વધ્યો
એફએમસી ઈન્ડિયાના પ્રમુખ સમજાવે છે કે કોરોના રોગચાળાએ ડિજિટલ ટેક્નોલોજીને પ્રોત્સાહન આપવામાં અને નવીનતા લાવવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી, કારણ કે તેની જરૂર હતી. આનાથી નવા એગ્રીટેક મોડલની રજૂઆત થઈ. ઇ-કોમર્સ પ્લેટફોર્મ્સ જેવા નવા ટેક્નોલોજી બિઝનેસ મોડલ, નાના ખેડૂતોને ગ્રાહકો સાથે સીધા જોડીને તેમની આવક વધારવામાં મદદ કરી રહ્યાં છે. કૃષિમાં નવી ટેકનોલોજી અને બહેતર બજાર વ્યવસ્થાઓ ટકાઉ ખેતીને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે.
