Trichoderma એક ફુગ જે છે ખેડૂતની છે સૌથી સારી મિત્ર, ઉત્પાદન વધારે અને ખર્ચમાં કરે છે ઘટાડો
Trichoderma Farmer's Friend છે. તેનાથી જમીનની ફળદ્રુપતા વધે છે. સજીવ ખેતીમાં ખેડૂતો માટે આ ફૂગ સૌથી અસરકારક શસ્ત્ર સાબિત થઈ રહી છે.
ટ્રાઇકોડર્મા એક ફૂગ (Mold)છે. જે જમીનમાં જોવા મળે છે. તે એક જૈવિક ફૂગનાશક (Organic Fungicide)છે, જે જમીન અને બીજમાં જોવા મળતી હાનિકારક ફૂગનો નાશ કરે છે અને છોડને સ્વસ્થ અને રોગમુક્ત બનાવે છે. છોડના ફૂગના રોગો સામે બાયોકન્ટ્રોલ એજન્ટ ( Bio control agents)તરીકે ટ્રાઇકોડર્માની કેટલીક જાતો વિકસાવવામાં આવી છે. ટ્રાઇકોડર્મા અનેક રીતે છોડના રોગોનું સંચાલન કરે છે, જેમાં એન્ટિબાયોસિસ, પરોપજીવીતા, યજમાન-છોડ પ્રતિકાર અને સ્પર્ધાનો સમાવેશ થાય છે. રાજેન્દ્ર પ્રસાદ સેન્ટ્રલ એગ્રીકલ્ચરલ યુનિવર્સિટી, સમસ્તીપુર, બિહારના ઓલ ઈન્ડિયા ફ્રુટ રિસર્ચ પ્રોજેક્ટના પ્રિન્સિપલ ઈન્વેસ્ટિગેટર અને એસોસિએટ ડાયરેક્ટર સંશોધન ડૉ. એસ.કે. સિંહ TV9 ડિજિટલ દ્વારા ખેડૂતોને આ જણાવી રહ્યાં છે.
ડો. એસ.કે. સિંઘના જણાવ્યા મુજબ, મોટાભાગના બાયોકંટ્રોલ એજન્ટો ટી. એસ્પેરેલમ, ટી. હર્ઝિયનમ, ટી. વિરાઇડ અને ટી. હેમેટમ પ્રજાતિઓમાંથી છે. બાયોકંટ્રોલ એજન્ટ સામાન્ય રીતે મૂળની સપાટી પર તેના કુદરતી નિવાસસ્થાનમાં ઉગે છે, અને તેથી તે ખાસ કરીને મૂળના રોગને અસર કરે છે, પરંતુ પર્ણસમૂહના રોગો સામે પણ અસરકારક હોઈ શકે છે.
ટ્રાઇકોડર્માથી શું કરે છે ?
બીજને ટ્રાઇકોડર્માથી ટ્રીટ કરો? નર્સરીની જમીનને ટ્રાઇકોડર્માથી માવજત કરો. છોડના મૂળને ટ્રાઇકોડર્મા દ્રાવણમાં બોળીને લગાવો. રોપણી વખતે, ખાતર, છાણ વગેરે જેવા જૈવિક ખાતરો સાથે ભેળવીને ખેતરમાં પૂરતા પ્રમાણમાં ટ્રાઇકોડર્માનો ઉપયોગ કરો. ઉભા પાકમાં, છોડના મૂળ વિસ્તારની નજીક ટ્રાઇકોડર્મા દ્રાવણનો ઉપયોગ કરો. ખેતરમાં વધુ ને વધુ લીલા ખાતરનો ઉપયોગ કરો. ખેતરમાં પૂરતો ભેજ જાળવો.
ટ્રાઇકોડર્માથી શા માટે કરવું ?
જમીન જન્ય રોગોની રોકથામનો સફળ અને અસરકારક માર્ગ છે. તે ભીના સડો, મૂળનો સડો, દાંડીનો સડો, કાળો સડો, ફળનો સડો જેવા રોગોને નિયંત્રિત કરે છે. ટ્રાઇકોડર્મા જૈવિક પદ્ધતિમાં સૌથી અસરકારક અને સફળ રોગ નિયંત્રક છે. બીજ અંકુરણ સમયે, ટ્રાઇકોડર્મા બીજમાં હાનિકારક ફૂગના હુમલા અને અસરને અટકાવે છે અને બીજને મરતા અટકાવે છે. ફૂગનાશક દ્વારા જમીનથી થતા રોગોનું નિવારણ સંપૂર્ણપણે શક્ય નથી. તે ઉપલબ્ધ છોડ, ઘાસ અને અન્ય પાકના અવશેષોનું વિઘટન કરીને તેને જૈવિક ખાતરમાં રૂપાંતરિત કરવામાં મદદરૂપ થાય છે. ટ્રાઇકોડર્મા અળસિયાના ખાતર અથવા કોઈપણ જૈવિક ખાતર અને હળવા ભેજમાં સારી રીતે કામ કરે છે. છોડની સારી વૃદ્ધિ માટે વૃદ્ધિ નિયમનકાર તરીકે પણ કામ કરે છે. તેની અસર વર્ષો સુધી જમીનમાં રહે છે, અને રોગને અટકાવે છે. તે પર્યાવરણને નુકસાન કરતું નથી.
ટ્રાઇકોડર્માથી કેવી રીતે કરવી ?
પ્રતિ કિલો બીજમાં 6-10 ગ્રામ ટ્રાઇકોડર્મા પાવડર ભેળવીને બીજની સારવાર કરો. નર્સરીમાં લીમડાની કેક, અળસિયાનું ખાતર અથવા પૂરતું વિઘટિત ગાયના છાણને ભેળવીને ટ્રાઇકોડર્મા 10-25 ગ્રામ પ્રતિ ચોરસ મીટર સાથે માટીને ટ્રીટ કરો. ખેતરમાં શણ ફેરવ્યા પછી, ઓછામાં ઓછા 5 કિલો પ્રતિ હેક્ટરના દરે ટ્રાઇકોડર્મા પાવડરનો છંટકાવ કરવો. ખેતરમાં વર્મી કમ્પોસ્ટ અથવા કેક અથવા ગાયના છાણનું ખાતર ઉમેરતી વખતે, તેમાં ટ્રાઇકોડર્મા સારી રીતે ભેળવી દો. 10 ગ્રામ ટ્રાઇકોડર્મા અને 100 ગ્રામ સડેલું ગાયનું છાણ પ્રતિ લિટર પાણીમાં ઓગાળીને છોડના મૂળમાં ડુબાડીને ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરો. ઉભા પાકમાં ટ્રાઇકોડર્મા 10 ગ્રામ પ્રતિ લિટર પાણીમાં ઓગાળીને મૂળની નજીક નાખો.
ટ્રાઇકોડર્મા સાથે શું ન કરવું ?
ટ્રાઇકોડર્મા અને ફૂગનાશકનો એકસાથે ઉપયોગ કરશો નહીં. સૂકી જમીનમાં ટ્રાઇકોડર્માનો ઉપયોગ કરશો નહીં. સારવાર કરેલ બીજને સૂર્યપ્રકાશમાં ન રાખો. ટ્રાઇકોડર્મા મિશ્રિત જૈવિક ખાતરનો સંગ્રહ કરશો નહીં.
ટ્રાઇકોડર્માથી શા માટે ન કરવું ?
જમીનમાં રાસાયણિક દવાઓનો ઉપયોગ તાત્કાલિક અને ચોક્કસ ફૂગ માટે છે. આ દવાઓ જમીનમાં પહેલાથી અસ્તિત્વમાં રહેલા ટ્રાઇકોડર્મા અને અન્ય ફાયદાકારક જૈવિક પરિબળોને મારી નાખે છે. ખેતરમાં ભેજ અને પૂરતા પ્રમાણમાં જૈવિક ખાતરના અભાવે ટ્રાઇકોડર્માનો વિકાસ થતો નથી અને મૃત્યુ પામે છે. ટ્રાઇકોડર્મા તીવ્ર સૂર્યપ્રકાશમાં મૃત્યુ પામે છે.
આ પણ વાંચો: True caller એ કરી સ્માર્ટફોન ઉત્પાદકો સાથે ભાગીદારી, એન્ડ્રોઈડ ફોનમાં પ્રી-ઈન્સ્ટોલ જ આવશે આ એપ
આ પણ વાંચો: Mandi: અમરેલી APMCમાં મગફળીના મહત્તમ ભાવ રૂપિયા 5755 રહ્યા, જાણો જુદા-જુદા પાકના ભાવ
Latest News Updates
