Study Tips: દિવસ દરમિયાન અભ્યાસ કરવો કે રાત્રે? કયો છે શ્રેષ્ઠ સમય, જાણો ફાયદા અને ગેરફાયદા
વિદ્યાર્થીઓમાં ચર્ચાનો એક સામાન્ય વિષય છે - શું રાત્રે અભ્યાસ કરવો વધુ સારું છે કે દિવસ દરમિયાન ? આ મુદ્દે લાંબી ચર્ચા ચાલી રહે છે. દરેકનો પોતાનો તર્ક હોય છે. દરેક વ્યક્તિ પોતાની વાતના સમર્થનમાં પોતાની પસંદગીના ફાયદા ગણે છે.
Best Time to Study: વિદ્યાર્થીઓમાં ચર્ચાનો એક સામાન્ય વિષય છે – શું રાત્રે અભ્યાસ કરવો વધુ સારું છે કે દિવસ દરમિયાન ? આ મુદ્દે લાંબી ચર્ચા ચાલી રહી છે. દરેકનો પોતાનો તર્ક હોય છે. દરેક વ્યક્તિ પોતાની વાતના સમર્થનમાં પોતાની પસંદગીના ફાયદા ગણે છે. તેઓ અભ્યાસ પદ્ધતિ વિશે વાત કરે છે, પરંતુ પ્રશ્ન રહે છે કે, અભ્યાસ કરવાનો શ્રેષ્ઠ સમય કયો છે? સત્ય એ છે કે દરેક વ્યક્તિ અલગ છે અને વૈજ્ઞાનિક દૃષ્ટિકોણથી આ મુદ્દા પર કોઈ સામાન્ય અભિપ્રાય નથી. કેટલાક વિદ્યાર્થીઓ એવા છે કે જેમને રાત્રે અભ્યાસ કરવાથી વધુ ફાયદો થાય છે, જ્યારે કેટલાક વિદ્યાર્થીઓ સવારે કે બપોરે સ્વ-અભ્યાસ પર વધુ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકે છે. અહીં કેટલીક અભ્યાસ ટિપ્સ છે…
કેટલીકવાર અભ્યાસ પૂરો કરવો મુશ્કેલ બની જાય છે, પછી તે હોમવર્ક અસાઇનમેન્ટ હોય કે પરીક્ષાની તૈયારી. દરેક વિદ્યાર્થી અને તેના માતાપિતા આ જાણે છે. આવી સ્થિતિમાં, અભ્યાસના સમયપત્રકને વળગી રહેવાથી, તમે આરામદાયક રહી શકો છો અને અભ્યાસ અથવા સોંપણીઓના ભારને ટાળી શકો છો. પરંતુ તેમના બાળકો માટે અભ્યાસની યોજના બનાવતી વખતે, માતા-પિતાને પણ આશ્ચર્ય થાય છે કે ‘મારા બાળક માટે અભ્યાસ કરવાનો શ્રેષ્ઠ સમય ક્યારે છે?’
સમય મગજ પર અસર કરે છે
અભ્યાસના સમય વિશે કોઈપણ નિષ્કર્ષ પર પહોંચતા પહેલા, એ સમજવું જરૂરી છે કે સમય મગજને કેવી રીતે અસર કરે છે? સમય આપણા મન પર કેવી અસર કરે છે?
વાસ્તવમાં, રાત્રે તાજગી આપનારી ઊંઘ અને સવારે પૌષ્ટિક નાસ્તો કર્યા પછી, આપણું મગજ સવારે સૌથી ઝડપી હોય છે. કંઈક નવું શીખવા અથવા મુશ્કેલ વિષયોને સુધારવા માટે આ સારો સમય છે. વધુ સજાગ મન સાથે આ સમયે મુશ્કેલ વિષયો યાદ રાખવાની વધુ સારી ક્ષમતા છે (Improve Memory Power). રિવિઝન માટે શ્રેષ્ઠ સમય વિદ્યાર્થીઓ માટે બપોરે સારો છે. આ સમયે વિદ્યાર્થીઓ તેઓ શીખેલી માહિતીને વ્યવસ્થિત અને ડાયજેસ્ટ કરવામાં સક્ષમ છે.
તમારે દિવસ દરમિયાન શા માટે અભ્યાસ કરવો જોઈએ?
જો તમે દિવસની શરૂઆતમાં વધુ ઉર્જા અનુભવો છો, તો સવારનો સમય તમારા માટે અભ્યાસ કરવાનો શ્રેષ્ઠ સમય છે. આ સમયે તમે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી અભ્યાસ કરી શકશો. જે વિદ્યાર્થીઓ દિવસ દરમિયાન અભ્યાસ કરે છે તેઓ રાતની સારી ઊંઘ પછી તાજગી અને ફ્રેશ માઈન્ડનો લાભ લઈ શકે છે. તેઓ સંપૂર્ણ ઉર્જા સાથે અઘરા વિષયોને પચાવી શકે છે.
દિવસના સમયે અભ્યાસના ફાયદા:
- સારી ઊંઘ: સારી ઊંઘ પછી ફ્રેશ માઈન્ડ વધુ માહિતી સંગ્રહિત કરી શકે છે. તમે દિવસભર ઉર્જાવાન રહેશો અને ઉચ્ચ એકાગ્રતા શક્તિનો લાભ મેળવો છો.
- કુદરતી પ્રકાશ: કુદરતી પ્રકાશ આંખો માટે સારો છે. તે આપણને સજાગ રાખે છે, જેનો લાભ નવી વસ્તુઓ શીખવા અને સમજવામાં લઈ શકાય છે. કૃત્રિમ પ્રકાશ આપણી આંખો માટે હાનિકારક છે.
- ઊંઘમાં કોઈ અડચણ નહીંઃ દિવસ દરમિયાન અભ્યાસ કરવાથી આપણા ઊંઘના સમયમાં કોઈ ખલેલ પડતી નથી. દિવસ દરમિયાન તમારો અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યા પછી, તમે રાત્રે આરામથી સૂઈ શકો છો. આ કારણે ઊંઘની લય અથવા ઊંઘની પેટર્ન બરાબર રહે છે.
- સ્ટડી ગ્રુપનો ફાયદો: તમે સહપાઠીઓ સાથે ગ્રુપ બનાવી શકો છો. તમે ચર્ચા કે ડિબેટનો લાભ લઈ શકો છો.
- સંપર્ક લાભ: ઘણા લોકોનો દિવસ દરમિયાન સંપર્ક કરી શકાય છે. જો તમને કોઈ પ્રશ્નો અથવા શંકા હોય તો દિવસ દરમિયાન તમારા શિક્ષકો અથવા મિત્રો સુધી પહોંચવું સરળ છે.
ધ્યાનમાં રાખો દિવસ દરમિયાન સક્રિય રહેવાના અને રાત્રે સૂવાના ઘણા ફાયદા છે. પશુ-પક્ષીઓ પણ આ કુદરતી પ્રણાલીને અનુસરે છે. આપણા સમાજમાં પણ આવી જ વ્યવસ્થા છે. તેથી આ સિસ્ટમ અથવા સમાજના ધોરણોને વળગી રહેવાથી તમે તમારા સમયને વધુ સારી રીતે સંચાલિત કરી શકશો. પુસ્તકાલય અથવા પુસ્તકોની દુકાનમાં જવાનું પણ સરળ બનશે.
કોઈપણ મુશ્કેલી વિના રાત્રે અભ્યાસ કરો
કેટલાક વિદ્યાર્થીઓ દિવસના બીજા ભાગમાં વધુ ઊર્જા અનુભવે છે. તેમના માટે સાંજ કે રાત્રિનો સમય અભ્યાસ માટે સારો હોઈ શકે છે. કોઈ વિક્ષેપ વિના, ઘણા વિદ્યાર્થીઓ વધુ એકાગ્રતા સાથે રાત્રે અભ્યાસ કરવા સક્ષમ છે. જો તમે સાંજે કે રાત્રે અભ્યાસ કરો છો તો પણ દરરોજ રાત્રે પૂરતી ઊંઘ લો. જો અભ્યાસને કારણે ઊંઘમાં વિલંબ થતો હોય, તો થોડું વહેલું શરૂ કરવાની અને રાત્રિના શેડ્યૂલને વળગી રહેવાની ટેવ પાડો.
- શાંત વાતાવરણ: લોકો દિવસ દરમિયાન વધુ સક્રિય હોય છે. જેથી તમે રાત્રે શાંતિથી અભ્યાસ કરી શકો.
- કોઈ વિક્ષેપ નથી: દિવસ કરતાં રાત્રે ઓછું વિક્ષેપ છે. તમારું સામાજિક નેટવર્ક આ સમયે ઓછું સક્રિય છે.
- વ્યક્તિગત પસંદગી: જો તમે એવા લોકોમાંથી એક છો કે જેમનું એનર્જી લેવલ સાંજે કે રાત્રે ઊંચું રહે છે, તો આ તમને અભ્યાસમાં મદદ કરે છે.
- સર્જનાત્મક ક્ષમતા: રાત્રે આરામથી કંઈક વિચારવાનો સમય હોય છે અને વસ્તુઓ અલગ દેખાય છે. રાત્રિ તમારી સર્જનાત્મક ક્ષમતાને વધારી શકે છે અને તમને ખ્યાલોને અલગ રીતે જોવામાં મદદ કરી શકે છે.
- ભીડથી બચવું: જો તમે એવી જગ્યાએ રહો છો જ્યાં પુસ્તકાલયો અને પુસ્તકોની દુકાનો મોડે સુધી ખુલ્લી હોય તો તમે આનો લાભ લઈ શકો છો. તમે વાંચવા માટે ખાલી પુસ્તકાલયો અને પુસ્તકોની દુકાનો પર ભીડ મળતી નથી.
