Career : ભાષામાં બારીક અને ઝીણી નજર હોય તો લેક્સિકોગ્રાફીમાં બનાવો કરિયર, વાંચો વિગતો
લેક્સિકોગ્રાફીના (Lexicography) ક્ષેત્રમાં કામ કરવાની સ્વતંત્રતા છે. જો તમે ભાષા પર સારી પકડ ધરાવો છો, તો તમે પણ લેક્સિકોગ્રાફર (Lexicographer) બનીને સારી કમાણી કરી શકો છો.
ભાષા (Language) સતત વિકસિત થઈ રહી છે અને આ કારણોસર દર વર્ષે ઘણા નવા શબ્દો શબ્દકોશમાં ઉમેરવામાં આવે છે. કોરોના મહામારી દરમિયાન PPE, WFH, લોંગ કોવિડ, ફર્લો અને સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગ જેવા ઘણા નવા શબ્દોનો ઉપયોગ થવા લાગ્યો. આ વર્ષે પણ ડિક્શનરીમાં ક્રીંજ ફેક્ટર, સ્ટ્રેસ બન્ની, સ્ટ્રેસ ઈટર, અનજેબ્ડ અને વેક્સીન હિઝેટન્ટ જેવા ઘણા શબ્દો સામેલ કરવામાં આવ્યા છે. માનવ લાગણીઓ, ઇરાદાઓ અને વિચારોનો ઉપયોગ કોઈપણ ભાષામાં સ્થિરતાને દૂર કરવા અને તેને સંદેશાવ્યવહારના નક્કર માધ્યમમાં રૂપાંતરિત કરવા માટે થાય છે. આ ક્રમમાં દર વર્ષે શબ્દકોશમાંથી ઘણા અપ્રચલિત શબ્દો કાઢીને તેમાં નવા શબ્દોનો સમાવેશ કરવામાં આવે છે. આજે કરિયર ટિપ્સના એપિસોડમાં અમે લેક્સિકોગ્રાફી (Lexicography) વિશે જણાવી રહ્યા છીએ.
આ કામ એટલું સરળ પણ નથી. આ માટે નિષ્ણાંત Lexicographerની સેવાઓ લેવામાં આવે છે. તેમનું કામ ફક્ત ક્યા શબ્દોને દૂર કરવા તે નક્કી કરવાનું નથી, પણ નવા શબ્દો ઉમેરવાનું અને બદલાતી વ્યાખ્યાઓ અથવા ઉચ્ચારોને અપડેટ કરવાનું પણ છે. લેક્સિકોગ્રાફીના ક્ષેત્રમાં કામ કરવાની સ્વતંત્રતા છે. જો તમે ભાષા પર સારી કમાન્ડ ધરાવો છો, ભાષાની ઝીણી-ઝીણી બાબતો પર નજર રાખવાનું પસંદ કરો છો, તો તમે પણ લેક્સિકોગ્રાફર બનીને સારી કમાણી કરી શકો છો.
લેક્સિકોગ્રાફી શું છે?
કોઈપણ શબ્દકોશ (Dictionary) તૈયાર કરવાની કે સંપાદિત કરવાની પ્રક્રિયાને લેક્સિકોગ્રાફી (Lexicography) કહે છે. ભાષાના વિશ્વાસુ સમીક્ષક અથવા નિરીક્ષકને લેક્સિકોગ્રાફર (lexicographer) કહેવામાં આવે છે. તેઓ શબ્દોના વાસ્તવિક ઉપયોગ પર નજર રાખે છે અને આ ક્રમમાં તેઓએ થોડી રાહ જોવી પડશે. તેઓ એ પણ સુનિશ્ચિત કરે છે કે ક્યા શબ્દો ઉપયોગમાં રહેવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. લેક્સિકોગ્રાફર્સ વ્યાવસાયિક ભાષાશાસ્ત્રીઓ છે. જે શબ્દકોશો, જ્ઞાનકોશ અને કાયદા અને તબીબી શબ્દકોશો જેવા અન્ય સંદર્ભ ગ્રંથો બનાવવા માટે સંશોધન, લેખન, સંપાદન વગેરે કરે છે. લેક્સિકોગ્રાફીના બે પ્રકાર છે:
- પ્રેક્ટિકલ લેક્સિકોગ્રાફી: તેમાં શબ્દકોશનું સંકલન, લેખન અને સંપાદન કરવાની પ્રક્રિયા સામેલ છે.
- થિયોરેટિકલ લેક્સિકોગ્રાફી: આમાં ભાષાના અભ્યાસ અને તેના શબ્દભંડોળના અભ્યાસ પર વધુ ધ્યાન આપવામાં આવે છે.
લેક્સિકોગ્રાફર: વર્ક પ્રોફાઇલ
લેક્સિકોગ્રાફર તેમના નામ કરતાં વધુ તેમના કામ માટે જાણીતા છે. તેઓ લેખિત શબ્દને સંપાદિત કરે છે અને અપડેટ કરે છે, પરંતુ તેમનું ધ્યાન મુખ્યત્વે શબ્દકોશો પર હોય છે. કામના સંદર્ભમાં તેમની ચોકસાઈ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તે માત્ર સંપાદનની જવાબદારીઓ જ સંભાળે છે પરંતુ લેખનની જવાબદારી પણ સંભાળે છે. લેક્સિકોગ્રાફર્સ નવા શબ્દો અને તેમની વ્યાખ્યાઓ બનાવવામાં વધુ અને વધુ સમય વિતાવે છે. આ માટે તેઓ સર્ચ એન્જિન અને ડેટાબેઝ પર નજર રાખે છે. લોકો શું બોલે છે અને કેવી રીતે બોલે છે તે જોવા માટે તેઓ ઘણું સંશોધન કરે છે. લેક્સિકોગ્રાફર્સ તેમની કળા અને ભાષાના તેમના એકંદર ઉપયોગને સુધારવા માટે સતત કામ કરે છે.
લેક્સિકોગ્રાફર: આવશ્યક કુશળતા
કોઈપણ લેક્સિકોગ્રાફરને સંબંધિત ભાષા અને અંગ્રેજી પર સારી પકડ હોવી જોઈએ. કારકિર્દીમાં સફળતા મેળવવા માટે ભાષા પ્રત્યે જિજ્ઞાસા, વાંચનની ટેવ અને સંશોધન અને વાતચીત કૌશલ્ય જરૂરી છે. આ સિવાય વ્યાકરણનું સંપૂર્ણ જ્ઞાન, ઉત્તમ વિવેચનાત્મક વિચાર અને તમામ ઝીણવટ પર ધ્યાન આપવાની ક્ષમતા જરૂરી છે. આ ક્ષેત્રમાં આગળ વધવા માટે, ઉમેદવાર સખત મહેનત કરવા સક્ષમ હોવા જોઈએ અને જવાબદારી પૂર્ણપણે નિભાવે છે.
શૈક્ષણિક કુશળતા
આ ક્ષેત્રમાં કારકિર્દી બનાવવા માટે, અંગ્રેજી અથવા અન્ય કોઈપણ સંબંધિત ભાષામાં માસ્ટર અથવા ડોક્ટરલ ડિગ્રી હોવી જરૂરી છે. જો કે ઉમેદવારો કોઈપણ વિદ્યાશાખામાં ડિગ્રી મેળવીને લેક્સિકોગ્રાફર બની શકે છે, અંગ્રેજી અથવા ભાષાશાસ્ત્રની ડિગ્રી સૌથી વધુ ઉપયોગી છે. આજકાલ ઘણી યુનિવર્સિટીઓ અંગ્રેજી, હિન્દી, સંસ્કૃત, તમિલ, પંજાબી વગેરે જેવી વિવિધ ભાષાઓમાં લેક્સિકોગ્રાફી કોર્સ ઓફર કરે છે.
સામાન્ય રીતે લેક્સિકોગ્રાફર્સ વિવિધ પ્રકાશન હાઉસ માટે કામ કરે છે. તેમની કારકિર્દી સહાયક સંપાદક અથવા જુનિયર સંપાદકીય સહાયક તરીકે શરૂ થાય છે. કેટલાક વર્ષોનો અનુભવ મેળવ્યા પછી, કોઈ પણ વ્યક્તિ લેક્સિકોગ્રાફર તરીકે કામ કરી શકે છે.
લેક્સિકોગ્રાફરની કમાણી
કારકિર્દીની શરૂઆતમાં લેક્સિકોગ્રાફરનો સરેરાશ પગાર દર મહિને રૂપિયા-25,000-35,000 હોઈ શકે છે. ઘણા અનુભવી લેક્સિકોગ્રાફર્સ ફ્રીલાન્સર તરીકે કામ કરે છે અને પ્રોજેક્ટ અનુસાર તેમની ફી વસૂલ કરે છે. વિદેશના દેશોમાં લેક્સિકોગ્રાફર્સને વાર્ષિક 35 લાખ સુધીનું પેકેજ મળે છે.
ટોપની સંસ્થા
- -ડેક્કન કોલેજ પોસ્ટગ્રેજ્યુએટ એન્ડ રિસર્ચ ઈન્સ્ટિટ્યુટ, પુણે
- -બનારસ હિન્દુ યુનિવર્સિટી (BHU), વારાણસી
- -ભરથિયાર યુનિવર્સિટી, કોઈમ્બતુર, તમિલનાડુ
- -પંજાબી યુનિવર્સિટી, પટિયાલા
- -મદ્રાસ યુનિવર્સિટી, ચેન્નાઈ, તમિલનાડુ
- – કેરળ યુનિવર્સિટી, તિરુવનંતપુરમ, કેરળ
Latest News Updates
