79 લાખ રિટેલ રોકાણકારો કે જેમણે ક્વોન્ટ મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં તેમના નાણાંનું રોકાણ કર્યું છે તેઓ સેબીની તાજેતરની કાર્યવાહીથી ચિંતિત છે. SEBI એ ફંડ હાઉસના મુંબઈ હેડક્વાર્ટર અને હૈદરાબાદમાં તેની માલિકી સાથે જોડાયેલા સ્થળોએ ફ્રન્ટ-રનિંગ કેસના સંબંધમાં સર્ચ અને જપ્તીની કાર્યવાહી હાથ ધરી છે. ક્વોન્ટ ડીલરો અને સહયોગીઓની પૂછપરછ કરવામાં આવી છે.
મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, માર્કેટ રેગ્યુલેટરની આ કાર્યવાહી નિયમિત તપાસ દરમિયાન જોવા મળતી વિસંગતતાઓ બાદ કરવામાં આવી છે. ઓડિટ કંપનીઓએ પણ તેમની તપાસ બાદ ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી અને સેબીને રિપોર્ટ સુપરત કર્યો હતો. હવે ચાલો સંદીપ ટંડન વિશે થોડું જાણીએ અને ફ્રન્ટ રનિંગનો અર્થ સમજીએ. અમે એ પણ જાણીશું કે રોકાણકારોએ ચિંતા કરવાની જરૂર છે કે કેમ?
સંદીપ ટંડન ક્વોન્ટ ગ્રુપના માલિક છે, તેઓ નાણાકીય સેવાઓ ઉદ્યોગમાં 25 વર્ષથી વધુનો અનુભવ ધરાવે છે. હાલમાં સંદીપ ક્વોન્ટ મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં 22 યોજનાઓમાં રોકાણની દેખરેખ રાખે છે. આ પહેલા તેઓ IDBI એસેટ મેનેજમેન્ટની કોર ટીમનો ભાગ હતા, જે હવે પ્રિન્સિપલ એસેટ મેનેજમેન્ટ તરીકે ઓળખાય છે. તેઓ ICICI સિક્યોરિટીઝમાં વાઇસ પ્રેસિડેન્ટ અને ઇકોનોમિક્સ ટાઇમ્સ રિસર્ચ બ્યુરોનો ભાગ પણ રહી ચૂક્યા છે.
ફ્રન્ટ રનિંગ એટલે શેરબજારમાંથી નફો કમાવવાની અનૈતિક અને ગેરકાયદેસર પ્રક્રિયાને અનુસરવું. સામાન્ય રીતે, ફ્રન્ટ-રનિંગ એટલે કે ફોરવર્ડ ટ્રેડિંગ એ એક એવી પ્રેક્ટીસ છે જેમાં સ્ટોક બ્રોકર/ડીલર અથવા ફંડ મેનેજર, ચોક્કસ કાઉન્ટર પર મોટા ઓર્ડરની પ્લેસમેન્ટની જાણકારી ધરાવતા, અગાઉથી કાર્ય કરે છે અને નિયમોની વિરુદ્ધ જઈને નફો કરે છે.
સેબીના જણાવ્યા અનુસાર, ફ્રન્ટ રનિંગના કિસ્સામાં, સ્ટોક બ્રોકર્સ પાસે પહેલાથી જ રોકાણકારોના ઓર્ડર સંબંધિત માહિતી હોય છે. આવા કિસ્સામાં, તેઓ આ માહિતીનો ઉપયોગ તેમના વ્યક્તિગત ટ્રેડિંગ એકાઉન્ટમાં ટ્રેડિંગ કરવા અને નફો મેળવવા માટે કરે છે, જેનાથી રિટેલરને બદલે પોતાને ફાયદો થાય છે.
આને સરળ ભાષામાં સમજાવવા માટે, ફંડ મેનેજર પાસે ચોક્કસ સ્ટોકમાં ફંડના ટ્રેડિંગ વિશેની ગોપનીય માહિતી હોય છે, જે તે દિવસે શેરના ભાવ પર નોંધપાત્ર અસર કરી શકે છે. ફંડ મેનેજર સંભવિત તેજીની માહિતી પોતાની પાસે રાખે છે અને પ્રોક્સી અથવા એવા કોઈ ખાતા દ્વારા ટ્રેડિંગ કરે છે કે જેનાથી તેને સીધો લાભ મળી શકે.
ક્વોન્ટ મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં સેબીની તપાસ ગંભીર બાબત છે, પરંતુ રિટેલ રોકાણકારોએ ગભરાવું જોઈએ નહીં. ફંડ હાઉસની સેબી સાથે સહકાર અને પારદર્શિતા પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતા એ હકારાત્મક સંકેત છે, જે દર્શાવે છે કે ક્વોન્ટ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ આ મુદ્દાને ઉકેલવા માટે જરૂરી પગલાં લઈ રહ્યું છે.
ક્વોન્ટ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ 27 ફંડનું સંચાલન કરે છે. તેની કુલ અસ્કયામતો અન્ડર મેનેજમેન્ટ (AUM) ₹84,000 કરોડ છે અને તેની પાસે 79 લાખ ફોલિયો છે. ફંડની વૃદ્ધિ તેના ઐતિહાસિક ડેટા પરથી માપી શકાય છે, જે વર્ષો દરમિયાન AUM અને ફોલિયોની સંખ્યા બંનેમાં વૃદ્ધિ દર્શાવે છે.
ડિસેમ્બર 2019માં તેની AUM ₹166 કરોડ હતી અને ફોલિયોની સંખ્યા 19,829 હતી. જ્યારે ડિસેમ્બર 2020માં તે વધીને ₹488 કરોડ થઈ અને ફોલિયાની સંખ્યા પણ લગભગ ત્રણ ગણી વધીને 58,737 થઈ.
ડિસેમ્બર 2021માં, AMU વધીને ₹5,455 કરોડ અને ફોલિયો 6,79,559 પર પહોંચ્યો. આ પછી, ડિસેમ્બર 2022 માં AMU 19,39,220 ફોલિયો સાથે ₹17,228 કરોડ પર પહોંચી ગયું. AMU મે 2024માં ₹84,000 કરોડને વટાવી ગયું અને ફોલિયોની સંખ્યા વધીને 79,00,000 થઈ ગઈ.