RBI ગવર્નરે આપી ચેતવણી, મોંઘવારી ન ઘટવા માટે કોણ જવાબદાર?
દેશમાં ગરમીનું મોજું ચરમસીમાએ છે અને ખાદ્ય મોંઘવારી અંગે ફરી એકવાર ચર્ચા શરૂ થઈ છે. જેનું મુખ્ય કારણ એ છે કે દક્ષિણ ભારતમાં ટામેટાના ભાવ 100 રૂપિયાને વટાવી ગયા છે. જેના કારણે ખાદ્ય મોંઘવારીમાં વધુ વધારો જોવા મળી શકે છે. જો કે આરબીઆઈએ બે અઠવાડિયા પહેલા મોંઘવારી અંગે ચેતવણી આપી હતી.
દેશમાં મોંઘવારી એક મોટી સમસ્યા તરીકે ઉભરી રહી છે. જે રીતે બટાટા, ડુંગળી અને ટામેટાંના ભાવ વધી રહ્યા છે. આગામી દિવસોમાં ફુગાવાના આંકડામાં વધારો જોવા મળી શકે છે. જો કે ગરમીના કારણે આ મોંઘવારી વધુ જોવા મળી રહી છે. જેમાં નાશવંત ખાદ્ય પદાર્થો મુખ્ય છે. ખાસ વાત એ છે કે છેલ્લા 8 મહિનાથી દેશમાં ખાદ્ય મોંઘવારી દર 8 ટકા જોવા મળી રહ્યો છે.
જેના કારણે એકંદર ફુગાવામાં ઘટાડાની ગતિ ઘણી ધીમી પડી છે. જેના સંકેતો આરબીઆઈના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે આપ્યા હતા. ચાલો એ સમજવાનો પ્રયત્ન કરીએ કે RBIએ મોંઘવારી અંગે દેશને કેવા પ્રકારની ચેતવણી આપી હતી.
RBIના ગવર્નરે જણાવ્યું કે કોણ જવાબદાર છે
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા એટલે કે આરબીઆઈના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે આ મહિનાની શરૂઆતમાં પોલિસી રેટ અંગે નિર્ણય લેતી વખતે કહ્યું હતું કે, એકંદર રિટેલ ફુગાવામાં ધીમા ઘટાડા માટે ખાદ્યપદાર્થોની વધતી કિંમતો જવાબદાર છે.
જૂનની શરૂઆતમાં મળેલી RBIની મોનેટરી પોલિસી કમિટી (MPC)ની બેઠકમાં સતત આઠમી વખત, પ્રમાણભૂત વ્યાજ દર રેપોને 6.50 ટકા પર જાળવી રાખવાની તરફેણમાં બહુમતી નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. સમિતિના ચાર સભ્યો યથાવત સ્થિતિની તરફેણમાં હતા જ્યારે બે સભ્યો કાપ મૂકવા માંગતા હતા.
તે મોટી ભૂમિકા ભજવી રહી છે
MPC મીટિંગની મિનિટ્સ અનુસાર, દાસે બેઠકમાં કહ્યું હતું કે કોર રિટેલ ફુગાવો નીચે આવી રહ્યો છે, પરંતુ તેની ગતિ ધીમી છે અને ફુગાવામાં ઘટાડાનો અંતિમ તબક્કો ધીમે ધીમે લાંબો થઈ રહ્યો છે. ગવર્નરે બેઠકમાં કહ્યું હતું કે, ફુગાવાની ધીમી ગતિ પાછળનું મુખ્ય પરિબળ ખાદ્ય ફુગાવો છે. તેમણે એ પણ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે આખરે માત્ર સામાન્ય ચોમાસું જ મુખ્ય ખાદ્ય ચીજોમાં ભાવનું દબાણ ઘટાડી શકે છે.
રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર થયો નથી
મોટી અનુકુળ આધાર અસરોને કારણે એપ્રિલ-જૂન ક્વાર્ટરમાં રિટેલ ફુગાવો વધુ એક વખત આરબીઆઈના લક્ષ્ય દરથી નીચે જઈ શકે છે. જો કે ચાલુ નાણાકીય વર્ષના ત્રીજા અને ચોથા ક્વાર્ટરમાં તેમાં ફરી વધારો જોવા મળી શકે છે.
MPC સભ્ય શશાંક ભીડે, RBI એક્ઝિક્યુટિવ ડિરેક્ટર રાજીવ રંજન, ડેપ્યુટી ગવર્નર માઈકલ દેબબ્રત પાત્રા અને દાસે પોતે રેપો રેટને 6.50 ટકા પર યથાવત રાખવા માટે મત આપ્યો હતો. જ્યારે સમિતિના બાહ્ય સભ્યો – આશિમા ગોયલ અને જયંત આર વર્માએ રેપો રેટમાં 0.25 ટકાના ઘટાડાની હિમાયત કરી હતી.