આજે સપ્તાહના પ્રથમ દિવસે કાચા તેલની (Crude Oil) કિંમતમાં જોરદાર વધારો જોવા મળી રહ્યો છે. આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં કાચા તેલની કિંમત 11.20 વાગ્યે પ્રતિ બેરલ 102.72 ડોલર હતી. WTI ક્રૂડમાં પણ વધારો જોવા મળી રહ્યો છે અને તેની કિંમત પ્રતિ બેરલ 95.75 ડોલર હતી. આજે કાચા તેલમાં વધારો થવાના મુખ્ય બે કારણો છે. પહેલું કારણ એ છે કે ડોલરમાં ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો છે. ડૉલર ઇન્ડેક્સ હાલમાં 107.62ના સ્તરે છે, જે ગયા સપ્તાહે 109ના સ્તરને પાર કરી ગયો હતો. તમને જણાવી દઈએ કે જ્યારે ડોલર નબળો (Dollar vs Crude Oil) હોય છે. ત્યારે ક્રૂડ ઓઈલમાં વધારો જોવા મળે છે. બીજી તરફ સપ્લાય સાઇડની સમસ્યા યથાવત છે. આવી સ્થિતિમાં માંગના અભાવે વધુ પુરવઠાની સ્થિતિ નથી. આનાથી કાચા તેલના ભાવને ટેકો મળે છે.
છેલ્લા પાંચ સપ્તાહથી કાચા તેલની કિંમતમાં સતત ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો હતો. તેનું મુખ્ય કારણ એ હતું કે મંદી વચ્ચે ડોલર મજબૂત થઈ રહ્યો હતો. મંદીના કારણે આર્થિક ગતિવિધિઓને અસર થશે અને તેલની માંગમાં ઘટાડો થશે. બીજી તરફ ચીનમાં કોરોનાનું નવું વેરિઅન્ટ સામે આવ્યું છે. તેની અસર માંગ પર પણ પડશે. ચીન વિશ્વમાં તેલનો બીજો સૌથી મોટો ગ્રાહક છે. માંગમાં મંદીના કારણે કાચા તેલની કિંમતમાં ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો હતો.
રોઈટર્સના અહેવાલ મુજબ ઈરાને ઓગસ્ટ મહિના માટે એશિયાઈ દેશો માટે ક્રૂડ ઓઈલની કિંમતમાં વધારો કર્યો છે. ઈરાને ઓગસ્ટ માટે લાઇટ ગ્રેડ ઓઈલની કિંમત 8.90 ડોલર નક્કી કરી છે, જે જુલાઈ મહિનામાં 6.10 ડોલર છે. આ રીતે કિંમતમાં 2.80 ડોલરનો વધારો કરવામાં આવ્યો છે. ભારે તેલની કિંમત 5.60 ડોલર નક્કી કરવામાં આવી છે, જે જુલાઈમાં 4.60 ડોલર હતી.
પેટ્રોલિયમ પ્લાનિંગ એનાલિસિસ સેલ (PPAC)ની વેબસાઈટ પર ઉપલબ્ધ માહિતી અનુસાર, ગયા સપ્તાહે 14 જુલાઈએ ભારતીય બાસ્કેટની સરેરાશ કિંમત 99.76 ડોલર પ્રતિ બેરલ હતી. 25 એપ્રિલે બાસ્કેટની સરેરાશ કિંમત 99.17 ડોલર પ્રતિ બેરલ હતી. તે પછી આ સૌથી નીચો ભાવ છે. જુલાઈ મહિનામાં અત્યાર સુધીની સરેરાશ કિંમત 105.72 ડોલર પ્રતિ બેરલ છે. જૂન મહિનાની સરેરાશ કિંમત બેરલ દીઠ 116.01 ડોલર હતી, મે મહિનાની કિંમત 109.51 ડોલર પ્રતિ બેરલ હતી અને એપ્રિલ મહિનાની સરેરાશ કિંમત 102.97 ડોલર પ્રતિ બેરલ હતી.
સપ્લાય સાઇડની વાત કરીએ તો અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બાઈડેન સાઉદી અરેબિયાની મુલાકાતે ગયા હતા. આ મુલાકાતનો હેતુ ખાડી દેશોને વધુ તેલ ઉત્પાદન કરવા માટે સમજાવવાનો હતો. આ પુરવઠામાં નરમાઈને કારણે કિંમતો પર અસર કરશે અને મોંઘવારી ઘટાડવામાં મદદ કરશે. જો કે, તેના પ્રયત્નો ફળ્યા નહીં. એવું માનવામાં આવે છે કે ખાડી દેશો ધીમે ધીમે ઉત્પાદન વધારશે. આમાં તાત્કાલિક કોઈ રાહત નથી. બાઈડેનની મુલાકાત બાદ સાઉદીએ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે તે તેનું ઉત્પાદન 13 મિલિયન બેરલ પ્રતિ દિવસથી વધુ વધારશે નહી.
આ દરમિયાન 3 ઓગસ્ટે ઓપેક પ્લસ દેશોની મહત્વપૂર્ણ બેઠક યોજાવા જઈ રહી છે. માનવામાં આવી રહ્યું છે કે આ બેઠકમાં રશિયા પણ ભાગ લેશે. બેઠકમાં તેલ ઉત્પાદન ક્ષમતા પર વિચાર કરવામાં આવશે, કારણ કે હાલમાં જે વચન આપવામાં આવ્યું છે તે સપ્ટેમ્બરમાં પૂરું થઈ રહ્યું છે. એનર્જી માર્કેટની નજર રશિયન નોર્ડ સ્ટ્રીમ 1 પાઇપલાઇનની ફરીથી કામ કરવા પર છે. અત્યારે અહીં મેન્ટેનન્સનું કામ ચાલી રહ્યું છે. આ સેવા 21 જુલાઈથી પુનઃસ્થાપિત થાય તેવી શક્યતા છે. આ પાઈપલાઈન દ્વારા જર્મની સહિત યુરોપના ઘણા દેશોમાં ગેસ સપ્લાય કરવામાં આવે છે. જો પુરવઠામાં કોઈ સમસ્યા આવશે તો વિશ્વની ચોથી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા જર્મનીમાં ઉર્જા સંકટ સર્જાશે અને વિશ્વમાં મંદીનો ભય વધી જશે.