National Voters Day: શા માટે મનાવવામાં આવે છે મતદાર દિવસ, જાણો શું છે તેનો હેતુ?
ચૂંટણી પંચના 61મા સ્થાપના દિવસે 25 જાન્યુઆરી 2011ના રોજ તત્કાલિન રાષ્ટ્રપતિ પ્રતિભા પાટીલ દ્વારા રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી.
મતદાતા દિવસ 2022ની (National Voters Day 2022) ઉજવણીનું સૌથી મોટું કારણ લોકોને વોટ અંગે જાગૃત કરવાનું છે. આ ઉપરાંત ભારતના ચૂંટણી પંચનો (Election Commission of India) મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય દેશના તમામ મતદાન મથક વિસ્તારોમાં દર વર્ષે 1 જાન્યુઆરીએ 18 વર્ષની વયે પહોંચેલા તમામ પાત્ર મતદારોની ઓળખ કરવાનો હતો.
કોઈપણ લોકશાહી દેશમાં સરકાર (Government of India) રચવામાં મતદારો સૌથી મોટી અને સૌથી મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. મતદારો પોતાના અમૂલ્ય મતથી કોઈપણ પક્ષ કે પક્ષને પાંચ વર્ષ માટે સત્તા પર લાવે છે. આમ કરીને મતદારો દેશ અને રાજ્યના વિકાસ માટે જાગૃત નાગરિક તરીકેની ફરજ નિભાવે છે. આજે એટલે કે મંગળવારે 25 જાન્યુઆરીએ દેશમાં દર વર્ષે રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. ભારતમાં મતદાનને લઈને લોકોના ઘટી રહેલા વલણને જોતા મતદાન દિવસની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી.
આજે દેશભરમાં રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી રહી છે. ભારતીય બંધારણ મુજબ લોકો આ અનન્ય લોકશાહીનો પાયો છે. જ્યાં લોકો સરકારને ચૂંટે છે. ચૂંટણી પંચના 61મા સ્થાપના દિવસે 25 જાન્યુઆરી 2011ના રોજ તત્કાલિન રાષ્ટ્રપતિ શ્રીમતી પ્રતિભા પાટીલ દ્વારા રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી. ભારતનું ચૂંટણી પંચ આ વખતે દેશભરમાં તેનો 12મો રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસ ઉજવવા જઈ રહ્યું છે.
તમને જણાવી દઈએ કે 2011થી દર વર્ષે 25 જાન્યુઆરીએ રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. આ ઉત્સવનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય નવા મતદારોને પ્રોત્સાહિત કરવાનો, સુવિધા આપવાનો, મહત્તમ નોંધણી કરવાનો છે. વર્ષ 1950માં 25 જાન્યુઆરીએ ભારતના ચૂંટણી પંચના સ્થાપના દિવસની યાદમાં રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.
વિશ્વના સૌથી મોટા લોકતંત્ર ભારતમાં મતદાન સંબંધિત ઘટી રહેલા વલણને ધ્યાનમાં રાખીને ચૂંટણી પંચે રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસની ઉજવણી કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. મતદાર યાદીમાં નોંધણી એ એક સ્વૈચ્છિક પ્રક્રિયા છે. બીજી તરફ આવતા મહિને 5 રાજ્યોમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાવાની છે. આવી સ્થિતિમાં ચૂંટણી પંચે શારીરિક રેલીઓ પર પ્રતિબંધ વધારી દીધો છે.
ચૂંટણી પંચના જણાવ્યા અનુસાર હવે કોઈપણ રાજકીય પક્ષ 31 જાન્યુઆરી સુધી શારીરિક રેલીઓ અને રોડ શો કરી શકશે નહીં. જોકે ચૂંટણી પંચે જાહેરસભાને મંજૂરી આપી દીધી છે. ચૂંટણી પંચે શારીરિક રેલી અને રોડ શો પર પ્રતિબંધનો આદેશ 31 જાન્યુઆરી સુધી ચાલુ રાખ્યો છે. આયોગે ડોર ટુ ડોર અભિયાન માટે લોકોની સંખ્યા 5 થી વધારીને 10 કરી છે. આ છૂટછાટ પ્રથમ તબક્કાના ઉમેદવારો માટે 28 જાન્યુઆરીથી અને બીજા તબક્કા માટે 1 ફેબ્રુઆરીથી લાગુ થશે.
આ વર્ષના રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસની થીમ છે ‘ચૂંટણીને સમાવિષ્ટ, સુલભ અને સહભાગી બનાવવી’. આ કાર્યક્રમમાં ઉપરાષ્ટ્રપતિ એમ વેંકૈયા નાયડુ મુખ્ય અતિથિ બનવાના હતા. જો કે, તે કોવિડ-19થી સંક્રમિત થયા પછી શારીરિક રીતે આ કાર્યક્રમમાં હાજર રહેશે નહીં અને વર્ચ્યુઅલ સંદેશ આપશે.
કેન્દ્રીય કાયદા મંત્રી કિરેન રિજિજુ ગેસ્ટ ઓફ ઓનર હશે. આ કાર્યક્રમ દરમિયાન વિવિધ ક્ષેત્રોમાં ચૂંટણીના સંચાલનમાં ઉત્કૃષ્ટ કામગીરી માટે રાજ્ય અને જિલ્લા સ્તરના અધિકારીઓને વર્ષ 2021-22 માટે શ્રેષ્ઠ ચૂંટણી પ્રેક્ટિસ માટેના રાષ્ટ્રીય પુરસ્કારો આપવામાં આવશે.
રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસ નિમિત્તે માઈક્રોબ્લોગિંગ પ્લેટફોર્મ Kooએ પાંચ રાજ્યોમાં આગામી વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ દરમિયાન માહિતગાર નિર્ણયો લેવા માટે પ્રથમ વખત મતદારોને સશક્ત બનાવવા માટે મતદાર અધિકારો અને જવાબદારીઓ પર બહુભાષી માર્ગદર્શિકા બહાર પાડી છે. એક નિવેદન અનુસાર, માર્ગદર્શિકા બંધારણમાં સમાવિષ્ટ ભારતીય મતદારના મૂળભૂત અધિકારો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે અને મતદાતાઓએ મતદાન કરતા પહેલા અને પછી જે જવાબદારીઓ ધ્યાનમાં લેવાની જરૂર છે તેની ગણતરી કરે છે.
આ પણ વાંચો : Wardha road accident: વર્ધા પાસે અકસ્માતમાં બીજેપી ધારાસભ્ય વિજય રહંદલેના પુત્ર સહીત 7 મેડિકલ સ્ટુડન્ટના મોત
આ પણ વાંચો : દેશમાં રાહતના સમાચાર, 24 કલાકમાં 2.5 લાખ નવા કેસ નોંધાયા, 2.67 લાખ લોકોએ આપી કોરોનાને મ્હાત
