PMUY ક્રાંતિ: ધુમાડાથી ભરેલા ઘરો હવે પ્રકાશથી ઝળહળતા થયા, 10 કરોડ ગરીબ પરિવારોને મળી LPGની સુવિધા
દેશભરની મહિલાઓના રસોડાઓ હવે ભૂતકાળ બની ગયા છે. પ્રધાનમંત્રી ઉજ્જવલા યોજનાએ લાખો પરિવારોને રસોઈ માટે ઘરે ઘરે ગેસ પૂરો પાડ્યો છે. ગેસના ઉપયોગથી ઘરગથ્થુ વાયુ પ્રદૂષણમાં ઘટાડો થયો છે અને મહિલાઓના સ્વાસ્થ્યમાં સુધારો થયો છે. "ઉજ્જવલા" પરિવર્તન ફક્ત રસોડામાં જ નહીં પરંતુ જીવનશૈલીમાં પણ દેખાય છે.
“પ્રધાનમંત્રી ઉજ્જવલા યોજના” (PMUY) એ દેશભરની ગરીબ મહિલાઓના જીવનમાં ક્રાંતિકારી પરિવર્તન લાવ્યું છે. રસોડાઓ ધુમાડાથી ભરેલા દિવસો હવે ભૂતકાળ બની ગયા છે. હવે, ગેસ સિલિન્ડર લોકોના ઘર ઘર સુધી પહોંચે છે. 2016 માં શરૂ કરાયેલ, આ પ્રોજેક્ટનો હેતુ દેશભરના દરેક ગરીબ વ્યક્તિને LPG પૂરો પાડવાનો છે. 2023 સુધીમાં, આ યોજના હેઠળ 10 મિલિયનથી વધુ ગરીબ પરિવારોને LPGની સુવિધા મળી ગઈ હતી.
આ યોજના કેવી રીતે કાર્ય કરે છે?
આ યોજનાની વિશિષ્ટ વિશેષતા એ છે કે તે ગરીબ મહિલાઓના નામે LPG કનેક્શન પૂરું પાડે છે. સરકાર પ્રથમ સિલિન્ડર, ગેસ સ્ટવ અને રેગ્યુલેટર જેવા તમામ પ્રારંભિક ખર્ચાઓને આવરી લેશે. વધુમાં, દરેક સિલિન્ડરની કિંમતનો એક ભાગ સબસિડી તરીકે મહિલાઓના ખાતામાં પાછો જમા કરવામાં આવે છે.
સામાજિક જાગૃતિ કાર્યક્રમો અને ગામડે ગામડે વિતરણ કેન્દ્રોએ LPGનો ઉપયોગ નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. હવે, દેશના 95 ટકાથી વધુ લોકો પાસે ગેસ કનેક્શન છે. ગ્રામીણ ઘરોમાં LPGનો ઉપયોગ ત્રણ ગણો વધી ગયો છે. આરોગ્ય, પર્યાવરણ, મહિલા સશક્તિકરણ… આ રીતે, આ પ્રોજેક્ટ 3,00,000 લોકોની જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરી છે.
આરોગ્ય:
લાકડા, કોલસા અને લાકડાથી રસોઈ બનાવતા પરિવારોને ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે છે. જેવા કે, ફેફસાના ચેપ, સ્ટ્રોક અને હૃદયની સમસ્યાઓ વધી રહી છે. નિષ્ણાતોનો અંદાજ છે કે જો LPGનો સંપૂર્ણ ઉપયોગ કરવામાં આવે તો દર વર્ષે આશરે 150,000 લોકો જીવ બચાવી શકાય છે.
પર્યાવરણીય:
લાકડાના ચૂલામાંથી નીકળતો ધુમાડો દેશમાં વાયુ પ્રદૂષણ (PM 2.5) માં આશરે 30 ટકા ફાળો આપે છે. ગેસનો ઉપયોગ વધશે અને ભારત વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠન (WHO) ના વાયુ ગુણવત્તાના ધોરણોને પૂર્ણ કરવા તરફ ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું છે.
મહિલા સશક્તિકરણ:
સરકારે ગરીબ મહિલાઓના નામે જોડાણો આપીને મહિલાઓને ઘરના નેતા તરીકે સશક્ત બનાવી છે. જે મહિલાઓ પહેલા ચૂલાના ધુમાડા પર રડતી હતી તેઓ હવે પોતે ગેસનો ઉપયોગ કરી રહી છે.
પડકારો બાકી છે
ઉજ્જવલા યોજના હેઠળ ગેસ જોડવામાં આવ્યો છે, પરંતુ દરેક ઘર સંપૂર્ણપણે LPG પર સ્વિચ થયું નથી. કેટલાક લોકો ગેસ પર રસોઈ બનાવવાનું પરવડી શકતા ન હોવાથી તેઓ ફરીથી લાકડા પર રસોઈ બનાવવા તરફ પાછા ફરી રહ્યા છે. તેથી, નિષ્ણાતો ભલામણ કરે છે કે ગેસના ભાવ અને સબસિડી નીતિઓ વધુ લોકલક્ષી હોય. 2030 સુધીમાં દરેક ઘરમાં LPG પૂરું પાડવાના ટકાઉ વિકાસ લક્ષ્ય (SDG 7.1) તરફ આ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું માનવામાં આવે છે.
ઉજ્જવલા યોજનાએ માત્ર રસોડા જ નહીં પરંતુ જીવનશૈલીમાં પણ પરિવર્તન લાવ્યું છે. ધુમાડાથી ભરેલા ઘરો હવે પ્રકાશથી છવાઈ ગયા છે. સ્ત્રીઓના સ્મિતમાં એક નવી ચમક દેખાય છે.
દેશ અને દુનિયાના તમામ સમાચાર વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો
