One Nation One Election: લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ એક સાથે યોજાય તો શું ભાજપને ખરેખર થશે ફાયદો ? સમજો અહીં
વન નેશન વન ઈલેક્શનને લઈને વિપક્ષ તેનો સખત વિરોધ કરી રહી છે ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP) માટે, વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનું 'વન નેશન- વન ઈલેક્શન'ના વિચારને આગળ વધારવાનું પગલું નફાકારક સાબિત થઈ શકે છે. ત્યારે શું રાજ્યસભા અને લોકસભા ચૂંટણી એક સાથે થાય તો ખરેખર ભાજપને લાભ થઈ શકે છે? ચાલો સમજીએ
One Nation One Election: વન નેશન વન ઈલેક્શન હેઠળ એકસાથે ચૂંટણી યોજવી કેટલી વ્યવહારુ છે તે જાણવા માટે સરકારે પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદની અધ્યક્ષતામાં એક સમિતિની રચના કરી છે. પાંચ રાજ્યોમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ અને ત્યારપછીની લોકસભાની ચૂંટણીઓ પહેલા તે એક મુખ્ય મુદ્દો બની ગયો છે અને અન્ય ઘણા મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓને પાછળ છોડીને આ મુદ્દો જાહેર ચર્ચાના વિષય બન્યો છે. વન નેશન વન ઈલેક્શનને લઈને વિપક્ષ તેનો સખત વિરોધ કરી રહી છે ત્યારે શું રાજ્યસભા અને લોકસભા ચૂંટણી એક સાથે થાય તો ખરેખર ભાજપને લાભ થઈ શકે છે? ચાલો સમજીએ
વન નેશન- વન ઈલેક્શનથી ભાજપને ફાયદો?
ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP) માટે, વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનું ‘વન નેશન- વન ઈલેક્શન’ના વિચારને આગળ વધારવાનું પગલું નફાકારક સાબિત થઈ શકે છે. કારણ કે એક તરફ 2024ની લોકસભા ચૂંટણી નજીક છે અને હવે વન નેશન વન ઈલેક્શનનો મુદ્દો રાષ્ટ્રીય પ્રચારનું માધ્યમ બની શકે છે અને તે વિસ્તારો જ્યા મોદી સરકાર નબળી રહી છે એવા રાજ્યોમાં પણ ‘મોદી ફેક્ટર’નો લાભ મેળવી શકશે
સરકારે 18થી 22 સપ્ટેમ્બર સુધી સંસદના ‘વિશેષ સત્ર’ની જાહેરાત કર્યાના એક દિવસ પછી આ વિકાસે લોકસભાની વહેલી ચૂંટણીની શક્યતા ઊભી કરી છે. જો કે, સત્રની આ વિશેષ બેઠક માટે હજુ સુધી કોઈ સત્તાવાર એજન્ડા જાહેર કરવામાં આવ્યો નથી.
રાજ્યની ચૂંટણીઓમાં પાર્ટીના પ્રદર્શનને કારણે લોકસભાની ચૂંટણીની સરખામણીમાં ઘણી વખત નીચું રહ્યું છે, પાર્ટીના નેતાઓ માને છે કે લોકસભા અને રાજ્ય વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ એકસાથે યોજવાથી રાષ્ટ્રીય મુદ્દાઓ ઉભરી આવશે અને ‘મોદી પરિબળ’ મોટી ભૂમિકા ભજવશે.
પ્રાદેશિક પક્ષોને નુકસાન થશે?
સામાન્ય રીતે એવું જોવામાં આવ્યું છે કે કોંગ્રેસની સરખામણીમાં પ્રાદેશિક પક્ષો ભાજપ સામેની લડાઈમાં આગળ રહ્યા છે અને તેઓ સફળ પણ સાબિત થયા છે. રાજકીય નિષ્ણાતો માને છે કે જો વિધાનસભા અને લોકસભાની ચૂંટણીઓ એક સાથે યોજાય તો પ્રાદેશિક પક્ષોને નુકસાન થઈ શકે છે કારણ કે રાષ્ટ્રીય મુદ્દાઓ પર ઊંડી અસર થવાની ખાતરી છે.
જો કે, ઓડિશાના મતદારોએ આ શક્યતાને ઘણી વખત નકારી કાઢી છે. 2019 માં, આ પૂર્વીય રાજ્યમાં રાજ્ય વિધાનસભા અને લોકસભાની ચૂંટણીઓ એક સાથે યોજાઈ હતી, પરંતુ વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ માટે મતદારોનું સમર્થન લોકસભા ચૂંટણી કરતાં 6 ટકા ઓછું હતું.
2016માં પહેલી વાર ચર્ચા
લોકસભામાં ભાજપને તેની પ્રથમ બહુમતી આપ્યા પછી, મોદીએ સૌપ્રથમ 2016 માં દિવાળી દરમિયાન એક સાથે ચૂંટણીઓ માટે જાહેરમાં હિમાયત કરી, એક પ્રક્રિયા શરૂ કરી જેણે મિશ્ર મંતવ્યો દોર્યા. જોકે તે આગળ વધ્યો ન હતો. મોદીએ તે જ વર્ષે માર્ચમાં સર્વપક્ષીય બેઠકમાં અનૌપચારિક રીતે આ મુદ્દો ઉઠાવ્યો ત્યારે લોકસભા, રાજ્ય અને સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીઓ એકસાથે યોજવાની જોરદાર હિમાયત કરી હતી. ત્યારબાદ તેમણે વ્યાપક ચર્ચાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકતા કહ્યું કે ઘણા વિપક્ષી નેતાઓએ વ્યક્તિગત રીતે આ વિચારને ટેકો આપ્યો છે પરંતુ રાજકીય કારણોસર જાહેરમાં આમ કરવાથી દૂર રહ્યા છે.
પક્ષના મંચોમાં અને જાહેરમાં, વડા પ્રધાને ઘણી વખત દલીલ કરી છે કે વારંવાર ચૂંટણી ચક્રો સરકારના નાણાંનો બગાડ કરે છે અને વિકાસના કામમાં અવરોધ ઊભો કરે છે.
તેમણે દલીલ કરી હતી કે ચૂંટણી દરમિયાન આદર્શ આચારસંહિતા કોઈપણ નવી વિકાસ પહેલની જાહેરાતને પ્રતિબંધિત કરે છે અને દેશના વિવિધ ભાગોમાં ચૂંટણીઓ કરવા માટે વરિષ્ઠ અધિકારીઓની તૈનાત પણ ચાલુ કામોના અમલીકરણમાં અવરોધ છે.
2019 માં સત્તામાં પાછા ફર્યા પછી, મોદીએ આ મુદ્દા પર સર્વપક્ષીય બેઠક બોલાવી હતી, પરંતુ કોંગ્રેસ અને તૃણમૂલ કોંગ્રેસ સહિત કેટલાક મુખ્ય વિપક્ષી દળોએ આ વિચારને લોકશાહી વિરોધી અને સંઘવાદની વિરુદ્ધ ગણાવી ટીકા કરી હતી.
વિપક્ષી ગઠબંધન ‘ઇન્ડિયન નેશનલ ડેવલપમેન્ટલ ઇન્ક્લુઝિવ એલાયન્સ’ (I.N.I.A.)ના ઘટક પક્ષો એકસાથે ચૂંટણી યોજવાના વિચારનો વિરોધ કરી રહ્યા છે. એકસાથે ચૂંટણી યોજવા માટે બંધારણમાં સુધારાની જરૂર પડશે અને આમ સંસદના બંને ગૃહોના બે તૃતીયાંશ સભ્યોના સમર્થનની જરૂર પડશે.
ભાજપ લોકસભામાં જરૂરી સંખ્યાઓ એકત્ર કરી શકે છે, પરંતુ રાજ્યસભામાં તેની પાસે સાદી બહુમતી પણ નથી અને જરૂરી સંખ્યાઓ મેળવવા માટે તેને સમર્થનની જરૂર પડશે.
