નવા CDSની નિમણૂક કેવી રીતે થશે ? સરહદ પરના પડકારો વચ્ચે CDS માટેના માપદંડ કેવા રહેશે ? જાણો તમામ માહિતી
જનરલ બિપિન રાવતને 1 જાન્યુઆરી, 2020 ના રોજ દેશના પ્રથમ ચીફ ઓફ ડિફેન્સ સ્ટાફ બનાવવામાં આવ્યા હતા. તેમના નિધન બાદ હવે આ પદ ખાલી થયુ છે ત્યારે હવે નવા CDSની નિમણુક થશે.
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી(Prime Minister Narendra Modi)એ 15 ઓગસ્ટ 2019ના રોજ ચીફ ઓફ ડિફેન્સ સ્ટાફ(Chief of Defense Staff)ના નવા પદની જાહેરાત કરી હતી. જે અંતર્ગત બિપિન રાવત (Bipin Rawat) પ્રથમ ચીફ ઓફ ડિફેન્સ સ્ટાફ (CDS) બન્યા હતા. જનરલ રાવતને 1 જાન્યુઆરી, 2020ના રોજ દેશના પ્રથમ ચીફ ઓફ ડિફેન્સ સ્ટાફ બનાવવામાં આવ્યા હતા. તેઓ નવા બનેલા ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ મિલિટરી અફેર્સ (DMA)ના સચિવ પણ બન્યા. જણાવી દઈએ કે બુધવારે બપોરે કુન્નૂર પહાડીઓમાં Mi-17 V5 હેલિકોપ્ટર દુર્ઘટનામાં તેમનું મૃત્યુ થયું હતું.
ત્યારે હવે સરકારે ફરીથી ભારતીય સેના માટે નવા સીડીએસની નિમણૂક કરવાની રહેશે. જે માટે સરકાર દેશના સૌથી વરિષ્ઠ સંરક્ષણ અધિકારીની નિમણૂક માટે મેરિટ-કમ-વરિષ્ઠતાની સમાન પેટર્નને અનુસરે તેવી અપેક્ષા છે. ચીન સાથેની વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા (LAC) પર સ્થિતિ તંગ છે. PLA સૈનિકો, ટેન્ક, રોકેટ અને મિસાઈલોને પશ્ચિમી થિયેટરમાં તૈનાત કરવામાં આવી છે. આ જોતાં ભારતને આવા સીડીએસની જરૂર છે, જે માત્ર મિલિટરી થિયેટર કમાન્ડ બનાવવા પર જ ભાર ન આપે પરંતુ સરકારને સૈન્ય સલાહ પણ આપે.
કઈ બાબતોને પ્રાથમિકતા અપાશે?
નિયમ મુજબ સેનાના તમામ કમાન્ડર સીડીએસની જવાબદારી માટે યોગ્ય ગણાય છે. આવી સ્થિતિમાં, વરિષ્ઠતા એ પોસ્ટ માટે એકમાત્ર પરિમાણ નથી. દરેક કમાન્ડરને આગલા તબક્કામાં અપગ્રેડ કરવાનો એકમાત્ર રસ્તો નથી, કારણ કે પોસ્ટ માટે લાયક ગણાતા અધિકારીઓની કારકિર્દી 360 ડિગ્રી જોવામાં આવે છે. આ સિવાય ચીન સાથેની સરહદ પર ચાલી રહેલા મડાગાંઠમાં પણ તેમની ભૂમિકા જોવામાં આવે છે. સરકાર માટે જનરલ રાવતનો વિકલ્પ શોધવો ઘણો મુશ્કેલ બની જશે. રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સંસ્થાને હવે અફઘાનિસ્તાન-પાકિસ્તાન ક્ષેત્ર વિશે પણ કાળજીપૂર્વક વિચારવું પડશે, કારણ કે કાબુલમાં હવે તાલિબાનનું શાસન છે.
નિમણુક પહેલા આ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જરૂરી
આ ઉપરાંત, સીડીએસ અને આર્મી ચીફના પદ પર નવી નિમણૂકનો નિર્ણય પણ એ હકીકતને ધ્યાનમાં રાખીને લેવો જોઈએ કે 21મી સદીનું યુદ્ધ સાયબર અને માહિતી યુદ્ધ વિશે છે. ચીને આવા યુદ્ધ જીતવા માટે મોટી રકમનું રોકાણ કર્યું છે. તે પૈસાનો ઉપયોગ ગુપ્ત માહિતી મેળવવા અથવા ખોટી માહિતી ફેલાવવા માટે કરે છે. એ દિવસો ગયા જ્યારે યુદ્ધો ફક્ત શસ્ત્રોથી જ જીતવામાં આવતા હતા. તાઇવાન, ઓસ્ટ્રેલિયા, જાપાન, યુએસ, ભારત અને લિથુઆનિયામાં પણ સ્થિતિ વધુ જટિલ બની છે. ચીનના રાજદ્વારીઓ વિશ્વના વિવિધ દેશોને ધમકી આપી રહ્યા છે.