Defence: ARMY કરતાં પણ CRPFના જવાનોના પગારમાં મહતમ તફાવત, જાણો શું છે કારણ અને કોને મળે છે કેટલી Salary
સામાન્ય રીતે દેશની સુરક્ષાની વાત આવે એટ્લે સૌ કોઈના મનમાં એક જ શબ્દ આવે 'Indian Army' પરંતુ આ સિવાય પણ દેશની બાહ્ય સુરક્ષા સાથે આંતરિક સુરક્ષા માટે પણ કેટલાક સેનાના વિભાગો કામ કરે છે. આજે આપણે અહીં અલગ અલગ બે વિભાગો વિશે જાણીશું. જેમાં CRPF અને Army નો સમાવેશ થાય છે.

અહીં આપણે બે સુરક્ષા દળો વચ્ચેનો Sallary બાબતે તફાવત સમજીશું. સેન્ટ્રલ રિઝર્વ પોલીસ ફોર્સ (CRPF) એ ભારતના સૌથી મોટા અર્ધલશ્કરી દળોમાંનું એક છે. CRPF માં વેતન ભારતમાં અન્ય કેન્દ્રીય સરકારી કર્મચારીઓની જેમ જ પે બેન્ડ અને ગ્રેડ પે પર આધારિત છે. પગાર ધોરણ અને તેમણે આપેલી સેવાના વર્ષોના આધારે બદલાય છે. જ્યારે ભારતીય સેના (ARMY) એ ભારતીય સશસ્ત્ર દળ છે. ભારતીય સેનામાં પગાર રેન્ક અને સેવાના વર્ષોના આધારે નક્કી થાય છે.
આ બંને સુરક્ષા દળો વચ્ચે પગારને લઈ કેટલોક તફાવત છે. જોકે આ બાબતે તેમના દ્વારામાં આપવામાં આવતી ખાસ સેવાને લઈ તેમના પગાર ધોરણ નક્કી કરવામાં આવતા હોય છે. સૈન્ય અને અર્ધલશ્કરી દળમાં કામ કરવાની પ્રક્રિયામાં ઘણો તફાવત છે. સૈન્ય એટલે સેના, તે સંરક્ષણ મંત્રાલય હેઠળ કામ કરે છે. અને દેશની બાહ્ય સુરક્ષાની કામગીરી તેમની મુખ્ય હોય છે. આ કામમાં જોખમ વધુ રહેલું હોવાથી તેમના પગાર ધોરણો પણ ઊંચા હોય છે. જ્યારે અર્ધલશ્કરી દળ ગૃહ મંત્રાલય હેઠળ કામ કરે છે. તેની કામગીરી દેશની આંતરિક સુરક્ષાની હોય છે. આ સેવામાં જોખમ ઓછું હોવાને કારણે તેમના પગાર મહદઅંશે ઓછો હોય છે. જોકે બંને વચ્ચે પગાર માળખાથી લઈને ભથ્થાં સુધી ઘણો તફાવત છે. ભારતીય સેનાના સર્વોચ્ચ કમાન્ડર ભારતના રાષ્ટ્રપતિ છે, અને તેના પ્રોફેશનલ હેડ આર્મી સ્ટાફના વડા (COAS) છે, જે 4 સ્ટાર જનરલ છે.
અહીં છે ભારતીય સેનામાં પગારની માળખાકીય વિગત
- સૈનિક (સિપાહી) ભારતીય સેનામાં એક સૈનિક (સિપાહી)નો પગાર આશરે રૂ.થી શરૂ થાય છે. 25,000 – રૂ. 30,000 દર મહિને. આમાં મૂળભૂત પગાર, ગ્રેડ પે અને લશ્કરી સેવા પગારનો સમાવેશ થાય છે.
- લાન્સ નાયક ભારતીય સેનામાં લાન્સ નાયક માટે પગાર ધોરણ આશરે રૂ. 30,000 થી રૂ. 34,800 દર મહિને.
- નાયક નાયકના પદ માટે, પગાર ધોરણ સામાન્ય રીતે 31,000 – રૂ. 38,000 દર મહિને હોય છે.
- હવલદાર ભારતીય સેનામાં હવાલદાર માટે પગાર ધોરણ આશરે રૂ. 35,000 થી રૂ. 47,000 દર મહિને.
- નાયબ સુબેદાર નાયબ સુબેદારના હોદ્દા માટે, પગાર ધોરણ સામાન્ય રીતે રૂ.ની રેન્જમાં હોય છે. 40,000 – રૂ. 52,000 દર મહિને.
- સુબેદાર ભારતીય સેનામાં સુબેદાર માટે પગાર ધોરણ આશરે રૂ. 46,000 થી રૂ. 60,000 દર મહિને.
- લેફ્ટનન્ટ ભારતીય સેનામાં લેફ્ટનન્ટ માટે પગાર ધોરણ સામાન્ય રીતે 56,100 – રૂ. 1,77,500 પ્રતિ મહિને હોય છે.
- કેપ્ટન કેપ્ટનના પદ માટે, પગાર ધોરણ આશરે રૂ. 61,300 – રૂ. 1,93,900 પ્રતિ મહિને.
- મેજર ભારતીય સેનામાં મેજર માટે પગાર ધોરણ સામાન્ય રીતે 69,400 – રૂ. 2,07,200 પ્રતિ મહિને હોય છે.
- લેફ્ટનન્ટ કર્નલ લેફ્ટનન્ટ કર્નલના પદ માટે, પગાર ધોરણ આશરે રૂ. 1,21,200 – રૂ. 2,12,400 પ્રતિ મહિને.
- કર્નલ ભારતીય સેનામાં કર્નલ માટે પગાર ધોરણ આશરે રૂ. 1,30,600 – રૂ. 2,15,900 પ્રતિ મહિને.
- બ્રિગેડિયર બ્રિગેડિયરના હોદ્દા માટે, પગાર ધોરણ સામાન્ય રીતે 1,39,600 – રૂ. 2,17,600 પ્રતિ મહિને. હોય છે.
એ નોંધવું અગત્યનું છે કે આ આંકડા અંદાજિત છે અને તે રેન્ક, તેમણે આપેલી સેવાના વર્ષો અને ભથ્થાં જેવા અનેક પરિબળોના આધારે બદલાઈ શકે છે. ભારતીય સૈન્યના કર્મચારીઓ ક્ષેત્ર ભથ્થાં, ઊંચાઈ ભથ્થાં, તબીબી સુવિધાઓ, રહેઠાણ અને પેન્શન યોજનાઓ જેવા ભથ્થાઓ માટે પણ પાત્ર હોઈ શકે છે.
સેન્ટ્રલ રિઝર્વ પોલીસ ફોર્સ (CRPF) એ ભારત સરકારના ગૃહ મંત્રાલય (MHA) ની સત્તા હેઠળ ભારતમાં અનામત જાતિ અને આંતરિક લડાયક દળ છે. તે કેન્દ્રીય સશસ્ત્ર પોલીસ દળોમાંનું એક છે . CRPFની પ્રાથમિક ભૂમિકા રાજ્ય/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને કાયદો અને વ્યવસ્થા જાળવવા અને બળવાખોરી સામે પોલીસ કામગીરીમાં મદદ કરવાની છે. તે સેન્ટ્રલ રિઝર્વ પોલીસ ફોર્સ (Regular) અને સેન્ટ્રલ રિઝર્વ પોલીસ ફોર્સ (Auxiliary) નું બનેલું છે.
અહીં છે CRPF જવાનોના પગારની માળખાકીય વિગત
- કોન્સ્ટેબલ સીઆરપીએફમાં કોન્સ્ટેબલ માટે એન્ટ્રી-લેવલ રેન્ક સામાન્ય રીતે 21,700 – 69,100 રૂ દર મહિને છે. આમાં મૂળભૂત પગાર, ગ્રેડ પે અને અન્ય ભથ્થાઓનો સમાવેશ થાય છે.
- હેડ કોન્સ્ટેબલ હેડ કોન્સ્ટેબલના રેન્ક માટે, પગાર ધોરણ રૂ. 25,500 – 81,100 દર મહિને હોય છે. ચોક્કસ પગાર સેવાના વર્ષો અને પ્રમોશન જેવા પરિબળો પર આધારિત હશે.
- મદદનીશ સબ ઈન્સ્પેક્ટર (ASI) CRPFમાં આસિસ્ટન્ટ સબ ઈન્સ્પેક્ટર (ASI) માટે પગાર ધોરણ સામાન્ય રીતે રેન્જમાં રૂ 29,200 – 92,300 દર મહિને હોય શકે.
- સબ ઈન્સ્પેક્ટર (SI) CRPFમાં સબ ઇન્સ્પેક્ટર (SI) માટે પગાર ધોરણ રૂ. 35,400 – રૂ. 1,12,400 પ્રતિ માસ હોય છે.
- ઈન્સ્પેકટર CRPFમાં ઈન્સ્પેક્ટર માટે પગાર ધોરણ સામાન્ય રીતે રેન્જમાં રૂપિયા 44,900 – 1,42,400 પ્રતિ માસ હોય છે.
એ નોંધવું અગત્યનું છે કે આ આંકડા અંદાજિત છે અને પ્રમોશન, ભથ્થાં અને અન્ય લાભો જેવા વિવિધ પરિબળોના આધારે બદલાઈ શકે છે. સીઆરપીએફના જવાનો મોંઘવારી ભથ્થું, મકાન ભાડું ભથ્થું, તબીબી સુવિધાઓ અને વધુ જેવા ભથ્થાઓ માટે પણ પાત્ર હોઈ શકે છે.
આ પણ વાંચો : India-ભારત વિવાદમાં રાજકીય ઘમાસાણ, UNએ આપ્યુ આ નિવેદન
મહત્વનુ છે કે આ આંકડા સપ્ટેમ્બર 2021 સુધી ઉપલબ્ધ માહિતી પર આધારિત છે અને ભારતીય સેનામાં પગાર સંબંધિત સૌથી સચોટ અને અદ્યતન માહિતી માટે નવીનતમ સત્તાવાર સ્ત્રોતોનો સંપર્ક કરવો અથવા ભારતીય સૈન્ય સત્તાવાળાઓનો સંપર્ક કરવો જરૂરી છે.