Mumbai News: મુંબઈના રેડલાઈટ એરિયા કમાઠીપુરાની બદલાશે સૂરત, શું તમને આ વિસ્તાર અને ત્યાંના પરંપરાગત વેપાર વિશે ખબર છે?

કમાઠીપુરાની હાલની સ્થિતિ ફિલ્મ ગંગુબાઈ કાઠિયાવાડી કરતાં તદ્દન અલગ છે. હવે રેડ લાઇટ એરિયા તરીકે ઓળખાતા કમાઠીપુરાનું ચિત્ર બદલાશે. ગયા અઠવાડિયે મહારાષ્ટ્રના નાયબ મુખ્ય પ્રધાન દેવેન્દ્ર ફડણવીસે તેના મેકઓવરની જાહેરાત કરી હતી. 27.59 એકરમાં ફેલાયેલા કમાઠીપુરાનું રિ-ડેવલપમેન્ટ પ્લાન દ્વારા નવીનીકરણ કરવામાં આવશે. આ રિ-ડેવલપમેન્ટ પ્રોજેક્ટની કમાન મહારાષ્ટ્ર હાઉસિંગ એન્ડ એરિયા ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટીને સોંપવામાં આવી છે.

કમાઠીપુરા સામાન્ય રીતે રેડ લાઇટ એરિયા તરીકે ઓળખાય છે, પરંતુ વાસ્તવમાં એવું બિલકુલ નથી. ચાલો જાણીએ કમાઠીપુરામાં શું છે.

રોજગારનો ગઢ, દરેક લાઇનમાં 200 દુકાનો

કમાઠીપુરાને રોજગારીનો ગઢ પણ કહી શકાય. અહીં એક જંક માર્કેટ છે. કપડાંને મોટા પાયે રંગવામાં આવે છે. જરદોજીના કારખાનાઓ સ્થાપવામાં આવ્યા છે. લેધર મેન્યુફેક્ચરિંગ યુનિટ લોકોને રોજગારી આપી રહ્યું છે. કમાઠીપુરા માર્કેટ એસોસિયેશનના સેક્રેટરી સલીમ અંસારી કહે છે કે, અહીં કુલ 15 લાઈનો છે. એક લાઇનમાં 200 જેટલી દુકાનો છે. અહીંનું નામ બદનામી સાથે જોડાયેલું છે, તેથી અહીંના દુકાનદારોએ આ વિસ્તારનું નામ કેપી માર્કેટ રાખ્યું છે.

The shopkeepers of Kamathipura have named this area as KP Market. (Photo courtesy: Youngistan)

કમાઠીપુરા 200 વર્ષ પહેલા વસાહત થયું હતું

ટાટા ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ સોશિયલ સાયન્સનો રિપોર્ટ કહે છે કે, કમાઠીપુરા 200 વર્ષ પહેલા વસવાટ થયો હતો. તે જમાનામાં તે પછાત અને મજૂરો તેલુગુ ભાષી કામદારોનું ઘર હતું. જેઓ કામથી તરીકે ઓળખાતા હતા. બાંધકામના કામ માટે તેલુગુ ભાષી કામદારોને હૈદરાબાદથી બોમ્બે લાવવામાં આવ્યા હતા.

તે સમયગાળામાં, આ કામદારોને બોમ્બેમાં રાજાબાઈ ટાવર, બોમ્બે હાઈકોર્ટ, વિક્ટોરિયા ટર્મિનલ (હવે સીએસટી) અને બીએમસી હેડક્વાર્ટરના બાંધકામમાં કામે લગાડવામાં આવ્યા હતા. 1880માં આ વિસ્તારને કમાઠીપુરા ઝોન તરીકે જાહેર કરવામાં આવ્યો હતો. ગરીબી સામે ઝઝૂમતા આ વિસ્તારમાં સેક્સ વર્કરોએ પોતાનો વ્યાપ વધારવાનું શરૂ કર્યું અને ધીમે-ધીમે તે વેશ્યાવૃત્તિ માટે જાણીતું બન્યું.

વેશ્યાવૃત્તિ શરૂ થયા બાદ અહીં સિનેમાઘરો ખુલ્યા હતા. ત્યારબાદ દારૂ, ચા અને પરફ્યુમની દુકાનો ખુલવા લાગી. અહીં આવા બાંધકામો શરૂ કરવામાં આવ્યા હતા જેમાં મજૂરો રહી શકે. બાંધકામથી માંડીને ટેક્સચરનું સ્તર પણ સરખું હતું. સસ્તા દરે મકાનો આપવામાં આવતા હતા.

Cloth dyeing is also done in Kamathipura. photo credit: midday

8 હજાર ભાડૂઆત અને 4 હજાર મકાનમાલિક

કમાઠીપુરામાં, એક સમયે દરેક મજૂરને ભાડે જગ્યા આપવામાં આવી હતી, ધીમે ધીમે તેઓ તેમના પરિવાર સાથે અહીં શિફ્ટ થયા. પરિણામે ભીડ સતત વધતી ગઈ. હાલમાં અહીં 8 હજાર ભાડુઆત અને 4 હજાર મકાનમાલિકો છે. હવે મેકઓવર દ્વારા અહીં નકશાની સાથે તેની ઇમેજ બદલવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવશે.

રિયલ એસ્ટેટ રિસર્ચ ફર્મ લૉસીસ ફોરાસના એમડી પંકજ કપૂર કહે છે કે કમાઠીપુરાની હાલની ઓળખ તેની આસપાસની મિલકતોના સારા દરો આપતી નથી. આ હોવા છતાં, કમાઠીપુરામાં જગ્યા ખરીદવી સરળ નથી.

ત્રણમાંથી એક બિલ્ડિંગ સેક્સ વર્કર માટે આરક્ષિત હોવી જોઈએ

અહીં એક રૂમમાં 4 થી 6 સેક્સ વર્કર રહે છે. આ માટે દરેક સેક્સ વર્કર 5500 થી 7500 રૂપિયા ભાડા તરીકે આપે છે. આ વ્યવસાય સાથે જોડાયેલી એક 62 વર્ષની મહિલાનું કહેવું છે કે નવા ફેરફારો બાદ અહીં નિર્માણ થનારી દરેક ત્રણ ઈમારતમાંથી બે સેક્સ વર્કર માટે આરક્ષિત હોવી જોઈએ. જો રાજ્ય સરકાર આ કરી શકતી નથી, તો તેઓએ આ સ્થળને નષ્ટ કરવું જોઈએ નહીં. લોકોનું જીવન બરબાદ ન થવું જોઈએ.