શું તમે પણ અપુર્તિ ઉંઘથી પીડાવ છો તો ચેતી જજો આ બિમારી અંધાપા તરફ દોરી જાય છે

સ્ટેમ સેલ રિપોર્ટ્સ (Stem Cell Reports)માં પ્રકાશિત થયેલા અભ્યાસ મુજબ ઓછી ઊંઘથી ટિયર ફિલ્મ (Tear Film)માં રેડોક્સ હોમિયોસ્ટેસિસના વિક્ષેપ દ્વારા કોર્નિયલ એપિથેલિયલ પ્રોજેનિટર કોશિકાઓના અતિશય વિસ્તરણ કરે છે. સંશોધકોએ જણાવ્યું હતું કે ઊંઘનો અભાવ એ એક સામાન્ય સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા છે, જે આંખની સમસ્યાઓનું કારણ બને છે અને આંખોની ઉપરની સપાટીને પણ નોંધપાત્ર રીતે અસર કરે છે.

ઊંઘ એ મૂળભૂત જરૂરિયાત છે. માનસિક અને શારીરિક સ્વાસ્થ્ય જાળવવા માટે સારી ઊંઘ ખૂબ જ જરૂરી છે. જો કે સામાજિક દબાણો અને પ્રકાશ પ્રદૂષણને લીધે ઊંઘનો અભાવ એ એક સામાન્ય જાહેર આરોગ્ય સમસ્યા બની ગઈ છે જે વિશ્વભરના લગભગ 10થી 20 ટકા લોકોને અસર કરે છે, ખાસ કરીને બાળકો અને યુવાન વયસ્કો.

જાપાન પછી ભારત અનિદ્રા સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યું છે

વાસ્તવમાં 2019 Fitbit સર્વે અનુસાર ભારત જાપાન પછી બીજા નંબરનો સૌથી વધુ ઉંઘ વંચિત દેશ છે. જ્યાં ઊંઘની સરેરાશ 7 કલાક અને 1 મિનિટ છે. ડૉક્ટર શ્રોફની ચેરિટી આઈ હોસ્પિટલના ડિરેક્ટર ડૉક્ટર વીરેન્દ્ર એસ સાંગવાને ન્યૂઝ9ને જણાવ્યું કે ઊંઘની અછત સાથે આવતી સમસ્યાઓમાંની એક સૂકી આંખો છે, તે આંખોની સ્વચ્છતાને પણ અસર કરે છે. સાંગવાને કહ્યું “આવી સ્થિતિમાં આંખો લાલ દેખાય છે અને ખરબચડી લાગે છે. જો આ સ્થિતિ યથાવત્ રહે તો આંખો શુષ્ક થવી સામાન્ય છે. કઠોર આંખો એ શુષ્ક આંખનું લક્ષણ છે.”

કોર્નિયાની સાથે આંખના દરેક ભાગને અસર થાય છે

ડૉક્ટર સાંગવાને કહ્યું કે આંખની આ સમસ્યાઓ અને ઊંઘની કમી વચ્ચે ઊંડો સંબંધ છે. “માનવ શરીરને એવી રીતે ડિઝાઈન કરવામાં આવ્યું છે કે તે જાણે છે કે તેનો સૂવાનો સમય ક્યારે છે. ઉંઘના સમયે શરીર પોતાને રીપેર કરે છે – મગજ શરીરના વિવિધ ભાગોને સુધારવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. આ તે સમય છે જ્યારે અમુક પેશી(ઓ) પોતાની જાતને પુનર્જીવિત કરવાનું શરૂ કરે છે. જો કોઈ વ્યક્તિ જાગે છે તો તેનો અર્થ એ છે કે શરીરને પોતાને સુધારવા માટે સમય નથી મળી રહ્યો. જેના કારણે કોર્નિયાની સાથે આંખના દરેક ભાગને અસર થાય છે.

તેમણે કહ્યું કે જેમ જેમ વાળ અને નખ વધે છે તેમ તેમ કોર્નિયાની સપાટી પર પારદર્શક સ્ટેમ સેલ હોય છે, જે આંખોનું રક્ષણ કરે છે અને સારી દ્રષ્ટિ પ્રદાન કરે છે. આ કોષો દર ચારથી છ અઠવાડિયે મૃત્યુ પામે છે અને નવા કોષો દ્વારા બદલવામાં આવે છે. તે એક ગતિશીલ પ્રક્રિયા છે. જો આ કોષો ત્યાં ન હોય તો કોર્નિયા યોગ્ય રીતે કાર્ય કરશે નહીં અને તેને ચેપ પણ લાગી શકે છે.

ડૉક્ટર સાંગવાને કહ્યું, “જો કોઈ વ્યક્તિ પૂરતી ઊંઘ ન લે તો તેની સામાન્ય ફિઝિયોલોજી પર અસર પડે છે. તે વ્યક્તિના ચહેરા પર પ્લાસ્ટિકની થેલી મૂકવા, તેનો ઓક્સિજન પુરવઠો બંધ કરવા અને પછી તાજી હવામાં શ્વાસ લેવાની અપેક્ષા રાખવા જેવું છે. આવી સ્થિતિમાં શ્વાસ લેવા પર તેના શરીરમાં માત્ર કાર્બન ડાયોક્સાઈડ જશે. જ્યારે ડોકટરો સૂતા પહેલા કોન્ટેક્ટ લેન્સ દૂર કરવાનું કહે છે, તો તેની પાછળ એક કારણ છે. આંખોને પણ શ્વાસ લેવાની જરૂર છે.”

કોર્નિયા સાથે સમસ્યાનું પ્રથમ સંકેત

તમામ કાર્યાત્મક અવયવો પાસે અનામત છે જે ઉણપમાં પણ કાર્ય કરી શકે છે. પરંતુ આ અનામતની એક મર્યાદા છે જે વ્યક્તિએ વ્યક્તિએ બદલાય છે. સાંગવાને કહ્યું, “દરેક વ્યક્તિની અનામત તેના એકંદર સ્વાસ્થ્ય, રોગપ્રતિકારક શક્તિ અને તેની અન્ય બિમારીઓ અને તે વ્યક્તિ એક દિવસમાં કેટલી ઊંઘ લે છે તેના પર પણ આધાર રાખે છે.”

તેમણે કહ્યું કે સામાન્ય કોર્નિયામાં રક્તવાહિનીઓ હોતી નથી. કોર્નિયા સાથેની સમસ્યાનું પ્રથમ સંકેત રક્ત વાહિનીઓની હાજરી છે – આંખો લાલ થઈ જાય છે. સાંગવાને કહ્યું, “જેમ જ રક્તવાહિનીઓ દેખાય છે, દ્રષ્ટિ અસ્પષ્ટ થવા લાગે છે, રિપેરિંગ મિકેનિઝમ બગડે છે અને કોર્નિયામાં ખંજવાળ આવી શકે છે. કોર્નિયામાં કોઈપણ ઘર્ષણ વ્યક્તિ દ્વારા તરત જ નોંધવામાં આવશે – લાલ આંખો, પ્રકાશ પ્રત્યે સંવેદનશીલતા, પાણીયુક્ત આંખો અને આંખ મારવામાં મુશ્કેલી સામાન્ય છે. જો તેની સારવાર ન કરવામાં આવે તો વ્યક્તિ અંધ પણ થઈ શકે છે.

જ્યારે કેટલાક અહેવાલો અને અભ્યાસો જણાવે છે કે દરેક વ્યક્તિને ચોક્કસ માત્રામાં ઊંઘની જરૂર હોય છે – સાતથી આઠ કલાકની ઊંઘ અને ઊંઘની નિયમિતતાનું પાલન કરવું જોઈએ. દરેક શરીરની જરૂરિયાત અલગ-અલગ હોય છે. ડૉ. સાંગવાને કહ્યું, “કેટલાક લોકોને પાંચથી છ કલાકની ઊંઘની જરૂર હોય છે અને કેટલાકને સાતથી આઠ કલાકની ઊંઘની જરૂર હોય છે. તે વ્યક્તિની ઊંઘની ગુણવત્તા પર આધાર રાખે છે. આ સામાન્ય રીતે REM ઊંઘ તરીકે ઓળખાય છે. ઊંઘના કિસ્સામાં તે તેની માત્રા નથી, પરંતુ તેની ગુણવત્તા મહત્વપૂર્ણ છે.