શરીરના વિકાસ તેમજ બ્લડ સેલ્સની રચના માટે આપણા શરીરમાં વિટામિન B12 હોવું ખૂબ જ જરૂરી છે. જો સતત માથાનો દુખાવો, એનિમિયા જેવા લક્ષણો દેખાય છે, તો આપણે વિટામિન B12 સંબંધિત પરીક્ષણ પણ કરાવવું જોઈએ. B12 એ એક આવશ્યક પોષક તત્વ છે જે આપણા રક્ત કોશિકાઓને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે. તે શરીરમાં દ્રાવ્ય હોય છે અને તેનું લેવલ યોગ્ય રાખવામાં આહાર મહત્વનો ભાગ ભજવે છે.
એક રિપોર્ટ અનુસાર ભારતમાં લગભગ 47 ટકા લોકો આ જરૂરી વિટામિનની ઉણપથી પીડિત છે. સામાન્ય વ્યક્તિમાં તેનું લેવલ 300 pg/ml હોવું જોઈએ. જો તે 200 થી નીચે હોય તો શરીરમાં B12 ની ઉણપ હોવાનું કહેવાય છે.
મોટાભાગના લોકો આ તત્વની ઉણપ હોય ત્યારે શું ખાવું જેવી બાબતો પર ધ્યાન આપે છે. જ્યારે આવું થાય ત્યારે તેમણે કઈ ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓ ટાળવી જોઈએ તે બહુ ઓછા લોકો ધ્યાનમાં લે છે. જયપુરના ડાયટિશિયન કિરણ ગુપ્તાએ TV9 સાથેની ખાસ વાતચીતમાં જણાવ્યું કે B12ની ઉણપની સ્થિતિમાં આપણે કઈ વસ્તુઓથી દૂર રહેવું જોઈએ. ચાલો તમને જણાવીએ.
B12 જેવા આવશ્યક પોષક તત્વો શરીરમાં લાલ રક્તકણોના નિર્માણ અને રક્ષણ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જો તે શરીરમાં ઘટે છે, તો માથાનો દુખાવો, થાક, એનિમિયા અથવા અન્ય લક્ષણો વારંવાર દેખાય છે. મટન અથવા લાલ માંસ જેવા માંસાહારી ખોરાકમાં B12 વધુ માત્રામાં જોવા મળે છે. શાકાહારીઓ તેને ટોફુ, ચીઝ, દહીં, દૂધ, મગની દાળ માંથી મળી શકે છે.
મીઠાઈઓ કે નમકીન ન ખાવું
ડો. કિરણ ગુપ્તાએ જણાવ્યું કે જો કોઈના શરીરમાં B12 ની ઉણપ હોય તો તેણે પોતાના આહારમાં મીઠાઈ, નમકીન અથવા ઠંડા પીણા જેવી વસ્તુઓથી દૂર રહેવું જોઈએ. નિષ્ણાતો કહે છે કે આના કારણે B12 સેવન પછી સીધા જ બહાર નીકળી જાય છે.
જંક ફૂડથી અંતર
નિષ્ણાતે કહ્યું કે, આજકાલ લોકો ફાસ્ટ ફૂડના ખૂબ શોખીન થઈ ગયા છે. આ માત્ર સ્થૂળતા જ નથી વધારતા પણ શરીરમાં પોષક તત્વો પણ ઘટાડે છે. તેથી જો તમે B12 સપ્લીમેન્ટ્સ લઈ રહ્યા છો, તો ભૂલથી પણ ટિક્કી, બર્ગર, ચાઉમિન કે અન્ય ફાસ્ટ ફૂડનું સેવન ન કરો. જંક ફૂડથી વજન વધે છે અથવા સ્થૂળતા થાય છે અને આપણું શરીર રોગોનું ઘર બનવા લાગે છે.
પ્રોસેસ્ડ ખોરાક
ચિપ્સ અથવા પેકેજ્ડ ફૂડ જેવા પ્રોસેસ્ડ ફૂડ પણ શરીરમાં B12 ની ઉણપને વધારે છે. તેમની શેલ્ફ લાઇફ વધારવા માટે ઘણા રસાયણો અથવા અન્ય વસ્તુઓનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આ પ્રકારનું ખાવાથી ન માત્ર B12 ની ઉણપ વધે છે પરંતુ શરીરને અલગ-અલગ રીતે ગંભીર નુકસાન પણ થાય છે.
દારૂ અને સિગારેટની આદત
આલ્કોહોલ અને સિગારેટ આપણા માટે એક પ્રકારનું ઝેર છે, તેમ છતાં લોકો તેના વ્યસની છે. આપણે આ પીવાની ભૂલ ન કરવી જોઈએ. જો કે જો તમને B12 ની ઉણપ હોય અને ફેટી લીવર, સ્થૂળતા જેવી અન્ય સ્વાસ્થ્યણપ હોય તો તેને સમસ્યાઓ હોય તો પણ તમારે આલ્કોહોલનું સેવન ન કરવું જોઈએ. ધૂમ્રપાન ફેફસાને નબળા બનાવે છે અને કેન્સર તરફ દોરી શકે છે. જો શરીરમાં B12, વિટામિન C અને Dની ઉણપ વર્તાઈ રહી છે તો હેલ્ધી લાઈફસ્ટાઈલ ફોલો કરો અને ફિઝિકલી એક્ટિવ રહો.