લોકસભા ચૂંટણી 2024

લોકસભાની ચૂંટણીની જાહેરાત પહેલા જ રાજકીય ગરમાવો જોવા મળી રહ્યો છે. મહત્વનું છે કે, 17મી લોકસભાનો કાર્યકાળ 16 જૂન 2024ના રોજ સમાપ્ત થઈ રહ્યો છે, જેના કારણે ચૂંટણી પંચ 16 જૂન પહેલા સામાન્ય ચૂંટણીઓ કરાવશે અને સરકારની રચના કરવામાં આવશે. દેશમાં લોકસભાની કુલ 543 બેઠકો છે અને બહુમત માટે 272 બેઠકોની જરૂર છે. ભાજપે 2024ની લોકસભા ચૂંટણી માટે 30 થી વધુ પક્ષો સાથે ગઠબંધન કર્યું છે, જ્યારે વિપક્ષે 28 પક્ષો સાથે ભારત ગઠબંધન કર્યું છે. આ રીતે, ભાજપની આગેવાની હેઠળના એનડીએ અને કોંગ્રેસની આગેવાની હેઠળના ભારત ગઠબંધન વચ્ચે સીધો મુકાબલો માનવામાં આવી રહ્યો છે, પરંતુ બીએસપી, બીજેડી, અકાલી દળ જેવા પક્ષો કોઈપણ જોડાણનો ભાગ નથી.

વર્ષ 2019 માં, 11 એપ્રિલથી 19 મે વચ્ચે દેશભરમાં સાત તબક્કામાં ચૂંટણી યોજાઈ હતી, જ્યારે પરિણામો 23 મેના રોજ આવ્યા હતા. 2019 માં, દેશભરમાં લગભગ 91.2 કરોડ મતદારો હતા, જ્યારે 67 ટકા મતદારોએ તેમના મતાધિકારનો ઉપયોગ કર્યો હતો. ભાજપને 37.36 ટકા અને કોંગ્રેસને 19.49 ટકા વોટ મળ્યા હતા. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં ભાજપ સતત બે વખત લોકસભા ચૂંટણી જીતી રહ્યું છે અને 2024માં સત્તાની હેટ્રિક હાંસલ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. તે જ સમયે, કોંગ્રેસની આગેવાની હેઠળ વિપક્ષ INDIA ગઠબંધનનો સતત પ્રયાસ ભાજપને અટકાવવાનો છે.

દેશમાં 18મી લોકસભાની ચૂંટણી એપ્રિલ અને મે 2024 વચ્ચે યોજાવાની અપેક્ષા છે. લોકસભાના દરેક ગૃહનો કાર્યકાળ પાંચ વર્ષનો હોય છે. ચૂંટણી પંચ પાંચ વર્ષની સમય મર્યાદા પૂરી થાય તે પહેલાં જ ચૂંટણી કરાવે છે. ચૂંટણી પંચે લોકસભાની ચૂંટણીની તારીખ એવી રીતે સુનિશ્ચિત કરવી પડશે કે બંધારણ દ્વારા નિર્ધારિત સમય મર્યાદાનું ઉલ્લંઘન ન થાય. આ ઉપરાંત ચૂંટણીની જાહેરાત થયાના 40 થી 45 દિવસ પછી મતદાનની તારીખ હોય છે જેથી ઉમેદવારોને ચૂંટણી પ્રચાર માટે સમય મળી શકે. 2014 અને 2019ને જોતા એવું માનવામાં આવે છે કે 2024માં પણ એપ્રિલ-મે સુધીમાં ચૂંટણી યોજાઈ શકે છે. માર્ચથી મે સુધીનો સમય હવામાનની દ્રષ્ટિએ પણ શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ચૂંટણી પાંચથી સાત તબક્કામાં યોજાઈ શકે છે.