સિનિયર સિટીઝન આ યોજનાઓમાં રોકાણ કરીને વધુ કમાણી કરી શકે છે, જાણો યોજનાઓનો કયો વિકલ્પ છે તમારા માટે શ્રેષ્ઠ
કોરોના સમયગાળા દરમિયાન વૃદ્ધોને રાહત આપવા માટે આરબીઆઈએ ફ્લોટિંગ રેટ સેવિંગ બોન્ડ સ્કીમ શરૂ કરી હતી. આ બોન્ડ FD, RD અથવા KVP જેવી યોજનાઓ કરતાં વધુ વળતર આપે છે. તેથી તે વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે સારો વિકલ્પ છે.
સુરતના બિપિન પટેલ તાજેતરમાં જ નિવૃત્ત થયા છે. તે પેન્શન(Pension)ના દાયરામાં આવતા નથી. તેમને ગ્રેચ્યુઈટી અને પ્રોવિડન્ટ ફંડ(Provident Fund)ના રૂપમાં નોંધપાત્ર રકમ મળી છે. તે 40 લાખ રૂપિયાનું રોકાણ કરવા માંગે છે જેથી તે વ્યાજની આવક સાથે પોતાનું જીવનનિર્વાહ મેળવી શકે પરંતુ તે સમજી શકતો નથી કે આ પૈસા ક્યાં રોકાણ કરવા? સરકાર દ્વારા વરિષ્ઠ નાગરિકો(Senior Citizens) માટે કેટલીક વિશેષ યોજનાઓ ચલાવવામાં આવી રહી છે. તેમને આ યોજનાઓમાં રોકાણ પર સામાન્ય લોકોની તુલનામાં વધુ વળતર મળે છે. જો કે આ યોજનાઓ હવે અસરકારક નથી કારણ કે આ યોજનાઓમાં રોકાણ પરના વ્યાજ દરો ઝડપથી નીચે આવ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં વરિષ્ઠ નાગરિકોએ શું કરવું જોઈએ જેથી તેમની આવકનો સ્ત્રોત જળવાઈ રહે તે એક મોટો પ્રશ્ન છે.
ટેક્સ અને ઈન્વેસ્ટમેન્ટ એક્સપર્ટ બલવંત જૈનનું કહેવું છે કે બિપીનભાઈ હવે નિવૃત્ત થઈ ગયા હોવાથી તેમણે મોટું જોખમ લેવાનું ટાળવું જોઈએ. ખાતરીપૂર્વકના વળતર સાથે સુરક્ષિત રોકાણ માટે તેઓએ તેમના નાણાંને હિસ્સાઓમાં વહેંચવા જોઈએ. તેમના માટે વય વંદના, વરિષ્ઠ નાગરિક બચત યોજના અને ફ્લોટિંગ રેટ સેવિંગ બોન્ડ વધુ સારા વિકલ્પો સાબિત થઈ શકે છે.
વય વંદના
બિપિન પટેલ વયા વંદનામાં 15 લાખ રૂપિયાનું રોકાણ કરી શકે છે. સરકારની આ 10 વર્ષની પેન્શન યોજના LIC દ્વારા ચલાવવામાં આવી રહી છે. હાલમાં તેના પર 7.4 ટકા વાર્ષિક વ્યાજ મળી રહ્યું છે. જો બિપિન અત્યારે તેમાં રોકાણ કરે છે તો તેને 10 વર્ષ માટે સમાન વ્યાજ મળશે. નિયમિત પેન્શન માટે તેઓએ આ યોજનામાં એકસાથે રકમનું રોકાણ કરવું પડશે. આ પછી તે માસિક, ત્રિમાસિક, અર્ધવાર્ષિક અથવા વાર્ષિક પેન્શનનો વિકલ્પ પસંદ કરી શકે છે. જો તે દર મહિને પેન્શન લે છે તો તેને રૂ. 9250 મળશે. જો તમે ત્રિમાસિક લેશો તો તમને રૂ. 27,750, અર્ધવાર્ષિક માટે રૂ. 55,500 અને વાર્ષિક પેન્શનના બદલે રૂ. 1,11,000 મળશે. વય વંદના યોજનામાં વ્યક્તિ વધુમાં વધુ 15 લાખ રૂપિયા સુધીનું રોકાણ કરી શકે છે. આ યોજના 31મી માર્ચ, 2023 સુધી છે.
વરિષ્ઠ નાગરિક બચત યોજના
બિપિન સિનિયર સિટીઝન સેવિંગ્સ સ્કીમમાં 15 લાખ રૂપિયાનું રોકાણ કરી શકે છે. આ યોજના વૃદ્ધો માટે સૌથી અસરકારક માનવામાં આવે છે. આ રોકાણ પર 7.4 ટકા વ્યાજ મળી રહ્યું છે. આ બચત યોજના 5 વર્ષની છે જેને 3 વર્ષ સુધી વધારી શકાય છે. જો બિપિન આ સ્કીમમાં રૂ. 15 લાખનું રોકાણ કરે છે, તો તેને પ્રતિ ક્વાર્ટર રૂ. 27,750 મળશે. પાંચ વર્ષ પછી તેઓને મૂળ રકમ પાછી મળશે. આવી સ્થિતિમાં તેમની પાસે પ્રથમ વિકલ્પ હશે કે ક્યાં તો આ રોકાણનો સમયગાળો ત્રણ વર્ષ સુધી લંબાવવો. બીજું જો વ્યાજ દરો વધી ગયા હોય તો આ રકમ ઉપાડી લો અને તે જ સ્કીમમાં ફરીથી રોકાણ કરો.
ફ્લોટિંગ રેટ સેવિંગ્સ બોન્ડ
કોરોના સમયગાળા દરમિયાન વૃદ્ધોને રાહત આપવા માટે આરબીઆઈએ ફ્લોટિંગ રેટ સેવિંગ બોન્ડ સ્કીમ શરૂ કરી હતી. આ બોન્ડ FD, RD અથવા KVP જેવી યોજનાઓ કરતાં વધુ વળતર આપે છે. તેથી તે વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે સારો વિકલ્પ છે. સરકાર દ્વારા આ યોજનાને સોવરિન ગેરંટી આપવામાં આવી છે. તમે તેમાં 7 વર્ષ માટે પૈસા રોકી શકો છો. આ રોકાણ પર વ્યાજ દરને NSC સાથે જોડવામાં આવ્યો છે. આ યોજના ખાસ કરીને વૃદ્ધો માટે હોવાથી\ તેમને NSCની સરખામણીમાં 35 બેસિસ પોઈન્ટ વધુ વ્યાજ આપવામાં આવી રહ્યું છે. હાલમાં વ્યાજ દર 7.15 ટકા છે. આ રોકાણમાં વ્યાજ અર્ધવાર્ષિક ધોરણે ચૂકવવામાં આવે છે. બિપિન તેની રકમમાંથી 10 લાખ રૂપિયા આ બોન્ડમાં રોકાણ કરવા જોઈએ.
જો કે, મોટાભાગના વરિષ્ઠ નાગરિકો એફડીમાં રોકાણ કરે છે, તેમ કર અને રોકાણના નિષ્ણાત બળવંત જૈન કહે છે. હાલમાં આ રોકાણ પર લગભગ 6 ટકા વ્યાજ મળી રહ્યું છે. આ વળતર મોંઘવારીને હરાવવામાં અસરકારક નથી. NSC, KVP, MIS જેવી નાની બચત યોજનાઓ છે. એકંદરે લાંબા સમય સુધી ખાતરીપૂર્વકનું વળતર મેળવવા માટે વયા વંદના એ વધુ સારો વિકલ્પ છે.
Money9 ની સલાહ
નિવૃત્તિ સમયે તમને મળેલી સંપૂર્ણ રકમનું રોકાણ ન કરો. ઓછામાં ઓછા છ મહિનાના ઘર ખર્ચ જેટલું બચત ખાતામાં રાખો. આ પછી તમને જે રકમ મળે છે તે અલગ અલગ ભાગમાં રોકાણ કરો તેનાથી તમારા રોકાણનું સંતુલન જળવાઈ રહેશે.
