PNB કૌભાંડમાં ભાગેડુ મેહુલ ચોક્સીને મોટો ઝટકો, હવે તેને ભારત પરત લવાશે, બેલ્જિયમની કોર્ટે આપી મંજૂરી 

બેલ્જિયમની એન્ટવર્પ કોર્ટે ભાગેડુ ઉદ્યોગપતિ મેહુલ ચોક્સીને ભારત પ્રત્યાર્પણ કરવા અંગેનો ચુકાદો જારી કર્યો છે. કોર્ટે ચોક્સીના ભારત પ્રત્યાર્પણને મંજૂરી આપી. કોર્ટે જણાવ્યું હતું કે ભારતની વિનંતીના આધારે બેલ્જિયમ પોલીસ દ્વારા કરવામાં આવેલી ધરપકડ માન્ય હતી. જો કે, ચોક્સી પાસે હજુ પણ ઉચ્ચ અદાલતમાં એન્ટવર્પ કોર્ટના નિર્ણય સામે અપીલ કરવાની તક છે. તેથી, તેને તાત્કાલિક ભારત લાવવામાં આવશે નહીં, પરંતુ આ નિર્ણય મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે.

કોર્ટે પહેલા બંને પક્ષોની દલીલો સાંભળી: બેલ્જિયમ ફરિયાદ પક્ષ (ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે) અને ચોક્સીના વકીલો. ત્યારબાદ તેણે ભારત પ્રત્યાર્પણની તરફેણમાં પોતાનો ચુકાદો આપ્યો. ચોક્સીની ૧૧ એપ્રિલ, ૨૦૨૫ ના રોજ એન્ટવર્પ પોલીસે ધરપકડ કરી હતી અને તે છેલ્લા ચાર મહિનાથી જેલમાં છે. બેલ્જિયમની વિવિધ અદાલતોએ તેની જામીન અરજીઓ ઘણી વખત ફગાવી દીધી છે.

ભારતમાં ચોક્સી પર અનેક ગંભીર આરોપો છે.

ભારતમાં ચોક્સી પર અનેક ગંભીર આરોપો છે, જેમાં છેતરપિંડી, કાવતરું, પુરાવાનો નાશ અને ભ્રષ્ટાચારનો સમાવેશ થાય છે. તેના પર IPC ની કલમ 120B, 201, 409, 420 અને 477A તેમજ ભ્રષ્ટાચાર નિવારણ અધિનિયમની કલમ 7 અને 13 હેઠળ આરોપ મૂકવામાં આવ્યા છે. આ ગુનાઓ બેલ્જિયમના કાયદા હેઠળ પણ સજાપાત્ર છે, તેથી બેવડી ગુનાહિતતાની જરૂરિયાત પૂરી થાય છે.

ભારતે બેલ્જિયમને ખાતરી આપી છે કે ચોક્સીનું પ્રત્યાર્પણ UNTOC અને UNCAC (આંતરરાષ્ટ્રીય ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી અને સંગઠિત ગુના સંધિઓ) પર આધારિત હશે. પુરાવા રજૂ કરવા માટે CBI ની એક ટીમે ત્રણ વખત બેલ્જિયમની મુલાકાત લીધી છે અને યુરોપિયન ખાનગી કાયદા પેઢીને પણ રાખી છે. ભારતે બેલ્જિયમને ખાતરી આપી છે કે પ્રત્યાર્પણ પછી, ચોક્સીને મુંબઈની આર્થર રોડ જેલના બેરેક નંબર 12 માં રાખવામાં આવશે.

ભારતનો દલીલ: ચોક્સી ભારતીય નાગરિક રહે છે.

ભારતે એમ પણ કહ્યું છે કે ચોક્સીને યુરોપિયન ધોરણો અનુસાર સુવિધાઓ પૂરી પાડવામાં આવશે. તેને સ્વચ્છ પાણી, ખોરાક, અખબારો, ટેલિવિઝન અને ખાનગી ડૉક્ટર પૂરા પાડવામાં આવશે. કોઈ એકાંત કેદ રહેશે નહીં. ભારતે દલીલ કરી છે કે ચોક્સી હજુ પણ ભારતીય નાગરિક છે અને એન્ટિગુઆ નાગરિકત્વનો તેમનો દાવો વિવાદિત છે. જોકે, ચોક્સીએ દલીલ કરી હતી કે તેણે 14 ડિસેમ્બર, 2018 ના રોજ ભારતીય નાગરિકત્વનો ત્યાગ કર્યો હતો અને 16 નવેમ્બર, 2017 ના રોજ એન્ટિગુઆ નાગરિકત્વ મેળવ્યું હતું.

મેહુલ ચોક્સી સામે ગંભીર આરોપો

• પંજાબ નેશનલ બેંક (PNB) કૌભાંડ: મેહુલ ચોક્સી પર PNB સાથે મળીને ₹13,850 કરોડથી વધુની છેતરપિંડી કરવાનો આરોપ છે. તેણે નકલી હીરાને અસલી તરીકે વેચીને રેકેટ ચલાવ્યું હતું.
• મની લોન્ડરિંગ: મેહુલ ચોક્સી પર મની લોન્ડરિંગ અને છેતરપિંડીભર્યા વ્યવહારોનો આરોપ છે.
• નકલી ગેરંટી (LoU): તેણે PNB અધિકારીઓ સાથે મળીને નકલી ગેરંટી આપી હતી.
• શેરબજારમાં છેતરપિંડી: સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (SEBI) એ તેને 10 વર્ષ માટે મૂડી બજારમાંથી પ્રતિબંધિત કર્યો છે.
• નકલી હીરાનું વેચાણ: મેહુલ ચોક્સી પર નકલી હીરાને અસલી તરીકે વેચવાનો આરોપ છે.
• વિદેશી બેંકો પાસેથી અસુરક્ષિત લોન: તેણે વિદેશી બેંકો પાસેથી સિક્યોરિટી વિના લોન લીધી અને શેલ કંપનીઓમાં ટ્રાન્સફર કરીને પૈસા લોન્ડર કર્યા.