મુંબઈમાં શિવસેનાની ઈમારત ક્યારે અને કેવી રીતે બંધાઈ? જે મહારાષ્ટ્રની મોટી ઉથલપાથલની સાક્ષી બની

મહારાષ્ટ્રમાં ઉદ્ધવ ઠાકરે અને એકનાથ શિંદે જૂથ સામસામે છે. ચૂંટણી પંચે શિંદે જૂથને પાર્ટીનું નામ અને ચિન્હ આપી દીધું છે, જ્યારે ઉદ્ધવ ઠાકરેએ સમગ્ર મામલામાં સુપ્રીમ કોર્ટમાં જવાની વાત કહી છે. ચૂંટણી પંચના નિર્ણય પર સુપ્રીમ કોર્ટમાં શું થાય છે તેના પર દરેકની નજર રહેશે, પરંતુ આ દરમિયાન એક વધુ વસ્તુ જેના પર દરેકની નજર ટકેલી છે તે છે શિવસેના ભવન. સવાલ ઉઠાવવામાં આવી રહ્યો છે કે શું શિંદે જૂથ પાર્ટીના મુખ્યાલય શિવસેના ભવન પર કબજો કરશે?

શિવસેનાની ઈમારત કેવી રીતે બનાવવામાં આવી હતી?

ચાલો બંને પક્ષો વચ્ચેના વિવાદો વચ્ચે શિવસેના ભવન વિશે જાણવાનો પ્રયાસ કરીએ. મુંબઈના સૌથી ગીચ અને વ્યસ્ત વિસ્તાર દાદરમાં વર્ષ 1974માં શિવસેના ભવનની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. તેની સ્થાપના બાળાસાહેબ ઠાકરેએ કરી હતી. શિવસેના પક્ષની સ્થાપના જૂન 1966માં કરવામાં આવી હતી, જેના 8 વર્ષ પછી શિવસેના ભવન સ્થપાયું હતું.

શિવસેના ભવન શિવસૈનિકોમાં પોતાની પ્રતિષ્ઠા ધરાવે છે. શિવસૈનિકો તેને મંદિરનો દરજ્જો આપે છે, જ્યારે પાર્ટીની રચના થઈ ત્યારે બાળાસાહેબ ઠાકરેના ઘર ‘માતોશ્રી’માં થોડો સમય પાર્ટીની પ્રવૃત્તિઓ ચાલતી હતી. પરંતુ બાદમાં શિવસેનામાં શિફ્ટ થઈ ગયા. આજની તારીખમાં તે અબજોની કિંમતની મિલકત છે.

અનોખી છે વાસ્તુકળા

શિવસેનાનું વર્ચસ્વ વધતાં પક્ષ માટે વ્યવસ્થિત કાર્યાલયની માંગ કરવામાં આવી હતી. દાદરમાં એક સ્થળ જોવા મળ્યું અને જ્યારે શિવસેનાની ઈમારતનું નિર્માણ થયું, ત્યારે કાર્યકરોમાં ઉત્સાહ જોવા જેવો હતો. કામદારોએ મોટા પાયે દાન એકઠું કર્યુ હતું. તેના નિર્માણ માટે નાના-મોટા કામદારોએ મહેનત કરી હતી.

શિવસેના ભવન પણ મુંબઈની કેટલીક પ્રખ્યાત ઈમારતોની જેમ તેના અનોખા સ્થાપત્ય માટે પ્રખ્યાત છે. મુંબઈની જેજે સ્કૂલ ઑફ આર્ટસ અથવા ટાઈમ્સ બિલ્ડિંગની જેમ, શિવસેના ભવનનું પણ પોતાનું આકર્ષણ છે. પ્રખ્યાત આર્કિટેક્ટ ગોરે તેને કિલ્લાનું સ્વરૂપ આપ્યું હતું. જ્યારે સહસ્ત્રબુદ્ધેએ અહીં બાળાસાહેબની દેખરેખમાં શિવાજી મહારાજની પ્રતિમા બનાવી હતી.

લક્ષ્ય પર મકાન

શિવસેના ભવન માત્ર મુંબઈમાં મોટી રાજકીય ઉથલપાથલનું જ નહીં, પરંતુ મોટી ઘટનાઓનું પણ સાક્ષી રહ્યું છે, વર્ષ 1993માં મુંબઈમાં 13 શ્રેણીબદ્ધ બ્લાસ્ટ થયા હતા, જેમાં 251 લોકો માર્યા ગયા હતા અને 750 લોકો ઘાયલ થયા હતા. ત્યારબાદ દાદરમાં શિવસેના બિલ્ડિંગ પાસે પણ બ્લાસ્ટ થયો હતો. સ્પષ્ટ છે કે ઈમારત આતંકવાદીઓના નિશાના પર હતી. હુમલા બાદ ઈમારતને ભારે નુકસાન થયું હતું.

થોડા વર્ષો પછી શિવસેનાની ઈમારતમાં ઘણું સમારકામ કરવામાં આવ્યું અને પછી જુલાઈ 2007માં શિવસેનાના નવા ભવનનું ઉદ્ઘાટન થયું. આ પ્રસંગે બાળાસાહેબ ઠાકરેએ ભાવુક સંબોધન કર્યું હતું.

પક્ષનું પ્રતીક બદલ્યું

1986માં મુંબઈ મ્યુનિસિપલ ચૂંટણી સમયે શિવસેનાએ તલવાર અને ઢાલના ચિહ્ન પર ચૂંટણી લડી હતી. આ પહેલા 1978માં પાર્ટીએ રેલ્વે એન્જિનના સિમ્બોલ પર ચૂંટણી લડી હતી. 1985 દરમિયાન, પાર્ટીએ ટોર્ચથી લઈને બેટ બોલ સુધીના પ્રતીકો પર ચૂંટણી પણ લડી છે. પરંતુ 1989માં પાર્ટીને ધનુષ અને તીરનું ચૂંટણી ચિન્હ મળ્યું હતું, જે હજુ પણ અકબંધ છે.