1 ટ્રેનમાં આગ લગાવવાથી રેલવે વિભાગને કેટલા કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થાય છે?

Agneepath Scheme Protest: સેનામાં પુનઃસ્થાપનની અગ્નિપથ યોજનાને (Agneepath Scheme) લઈને દેશના જુદા જુદા ભાગોમાં વિરોધ થઈ રહ્યો છે. છેલ્લા ત્રણ દિવસમાં યુવાનોનું આ આંદોલન હિંસામાં ફેરવાઈ ગયું છે. બિહાર અને ઉત્તર પ્રદેશ સહિત અનેક રાજ્યોમાં સરકારી મિલકતોને નુકસાન થઈ રહ્યું છે. દરેક જગ્યાએ આગચંપી થઈ રહી છે. આંદોલનકારીઓએ બિહારમાં સૌથી વધુ અશાંતિ સર્જી છે. આ યોજના સામે યુવાનોનો ગુસ્સો એટલો વધી ગયો છે કે અત્યાર સુધીમાં ઘણી ટ્રેનોને આગ લગાવી દેવામાં આવી છે. બિહારના લખીસરાઈમાં શુક્રવારે યુવકોએ વિક્રમશિલા એક્સપ્રેસને (Vikramshila Express) સંપૂર્ણપણે સળગાવી દીધી હતી. મોહીઉદ્દીન નગરમાં લોહિત એક્સપ્રેસ ઉપરાંત અન્ય સ્ટેશનો પર અન્ય ટ્રેનોને સળગાવી દેવામાં આવી હતી.

રેલ્વેની કોઈપણ મિલકત એ દેશની સંપત્તિ છે, જાહેર સંપત્તિ છે અને તેમાં દેશના પૈસા ખર્ચવામાં આવે છે, દેશના નાગરિકોના પૈસા ખર્ચવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં યુવાનો ટ્રેનોમાં આગ લગાવીને અથવા સ્ટેશનોમાં તોડફોડ કરીને પોતાનું અને પોતાના દેશને નુકસાન પહોંચાડી રહ્યા છે. પાર્ટી હોય કે વિપક્ષ.. દેશની રાજકીય પાર્ટીઓએ યુવાનોને શાંતિ જાળવવાની અપીલ કરી છે. આંદોલનને સમર્થન આપનાર કોંગ્રેસ નેતા સોનિયા ગાંધીએ પણ યુવાનોને શાંતિપૂર્ણ દેખાવો કરવાની અપીલ કરી છે.

રેલ્વે દ્વારા આપવામાં આવેલી માહિતી અનુસાર માત્ર પૂર્વ મધ્ય રેલ્વે હેઠળ જ 60થી વધુ કોચ અને ટ્રેનના 10થી વધુ એન્જિનોમાં આગ લાગી હતી. રેલ્વે અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર એકલા બિહારમાં જ રેલ્વેની મિલકતોની તોડફોડ અને આગની ઘટનાથી 200 કરોડ રૂપિયાથી વધુનું નુકસાન થયું છે. તમને જણાવી દઈએ કે માત્ર એક ટ્રેનની તૈયારીમાં કરોડો રૂપિયાનો ખર્ચ કરવામાં આવે છે.

ટ્રેન સળગાવવાથી કેટલું મોટું નુકસાન થાય?

ટ્રેનના કોચને તૈયાર કરવામાં પણ ઘણા પૈસા ખર્ચવામાં આવે છે અને ટ્રેનમાં આવી અનેક ડબ્બાઓ હોય છે. ટ્રેન સળગાવવાથી કેટલા રૂપિયાનું નુકસાન થયું છે તે ચોક્કસ કહેવું થોડું મુશ્કેલ છે, પરંતુ થોડી ગણતરી કરવામાં આવે તો અંદાજો લગાવી શકાય છે. ચાલો તેને વિક્રમશિલા એક્સપ્રેસના ઉદાહરણથી સમજવાનો પ્રયત્ન કરીએ.

માલદાહ રેલ્વે ડિવિઝનમાં કામ કરતા રેલ્વે કર્મચારી શ્રેષ્ઠા ગુપ્તાએ જણાવ્યું કે વિક્રમશિલા એક્સપ્રેસમાં એલએચબી (Linke Hofmann Busch) કોચ પહેલીવાર વર્ષ 2017માં જ લગાવવામાં આવ્યો હતો. હાલમાં વિક્રમશિલા એક્સપ્રેસ એલએચબી કોચની સાથે ચાલે છે. સામાન્ય રીતે વિક્રમશિલા એક્સપ્રેસમાં 22 કોચ હોય છે. (કોચની સંખ્યા ફેરફાર થઈ શકે છે).

આ ટ્રેનમાં એક ફર્સ્ટ અને સેકન્ડ એસી, એક વધુ સેકન્ડ એસી, 5 થર્ડ એસી, 9 સ્લીપર ક્લાસ, એક પેન્ટ્રી કાર અને બાકીની સામાન્ય ડબ્બા હોય છે. જો કે, સ્થાનિક અહેવાલો અનુસાર, વિક્રમશિલાના રેકમાં જે આગ લાગી હતી તે 23 કોચની હતી. આવી સ્થિતિમાં આ ટ્રેન બળીને રાખ થઈ જવાની ઘટનામાં રેલવેને કરોડોનું નુકસાન થયું છે.

કોસ્ટ કલેક્શન

રેલવે સાથે સંકળાયેલા એક અધિકારીએ જણાવ્યું કે એક LHB કોચના ઉત્પાદનની અંદાજિત કિંમત 2.5 કરોડ રૂપિયા છે. તે જ સમયે, LHB કોચ એટલે કે ટ્રેનના એક રેક પર લગભગ 40 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ થાય છે. તેની સાથે લગભગ 15 કરોડનું એન્જિન લગાવવામાં આવ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં તેની કિંમત 55 કરોડ રૂપિયા થઈ જાય છે. જો કે આ અંદાજ એક વર્ષ પહેલાનો છે. તેઓ કહે છે કે હાલના સમયમાં આ ખર્ચ વધ્યો હોવો જોઈએ!

આ 2.5 કરોડ રૂપિયા પર નજર કરીએ તો 23 કોચવાળી ટ્રેનનો ખર્ચ 57.5 કરોડ થશે. એન્જિનની કિંમત ઉમેરીએ તો કુલ કિંમત 72.5 કરોડ રૂપિયા થાય છે. આ પછી તેના ફિનિશિંગની કિંમત આવે છે. સ્લીપર કોચની સરખામણીમાં થર્ડ એસીની કિંમત વધુ છે. એ જ રીતે, જેટલા વધુ ડબ્બા અપગ્રેડ થાય છે, તેટલો ખર્ચ વધે છે. આવી સ્થિતિમાં આગ લાગતા વિક્રમશિલાના રેકને સળગાવવાથી 110 કરોડ રૂપિયાથી વધુનું નુકસાન થવાનો અંદાજ છે.

ટ્રેનમાં આગ લગાડવા માટે 10 વર્ષ સુધીની જેલની સજા

અગ્નિપથ યોજનાના વિરોધમાં આંદોલન કરી રહેલા યુવાનોએ જાહેર સંપત્તિને ભારે નુકસાન પહોંચાડ્યું છે. માલદાહ કંટ્રોલ રૂમમાં કાર્યરત ઓપરેશનલ ઓપરેટર શ્રેષ્ઠા કહે છે કે રેલવેને સૌથી વધુ નુકસાન થયું છે. આવી સ્થિતિમાં રેલવેની સંપત્તિને નુકસાન કરનારા યુવકો વિરુદ્ધ કેસ નોંધવામાં આવે છે અને તેમની વિરુદ્ધ કાર્યવાહી કરવામાં આવે છે. જણાવી દઈએ કે આ માટે પ્રિવેન્શન ઓફ ડેમેજ ટુ પબ્લિક પ્રોપર્ટી એક્ટ 1984 બનાવવામાં આવ્યો છે.

જો આ કાયદા હેઠળ દોષિત ઠરે તો તેને 5 વર્ષ સુધીની જેલ અથવા ભારે દંડ અથવા બંને સજા થઈ શકે છે. બીજી બાજુ આગ લગાડીને અથવા વિસ્ફોટ દ્વારા જાહેર સંપત્તિનો વિનાશ કરવા માટે 10 વર્ષ સુધીની મુદત માટે કોઈપણ વર્ણનની કેદ અથવા દંડ અથવા બંને સાથે સજા થઈ શકે છે. રેલવેએ આવા યુવાનોને આજીવન નોકરીથી વંચિત રાખવાની વાત પણ કરી છે.