શું બાળકને એક વર્ષ પહેલાં મધ આપવું જોઈએ? જાણો એક્સપર્ટ શું કહે છે

Should You Give Honey to a Baby Before One Year?: શું તમારે એક વર્ષ પહેલાં બાળકને મધ આપવું જોઈએ? કોઈપણ બાળકના જન્મ પછી, માતાપિતા સતત ચિંતા કરતા રહે છે કે તેને શું ખવડાવવું કે નહીં. બાળકને શું ફાયદો થશે અને શું નહીં, તેનું પણ ધ્યાન રાખવામાં આવે છે. ધાર્મિક માન્યતાઓને કારણે ઘણા લોકો અથવા વડીલો જન્મના 6 મહિના પછી અથવા એક વર્ષની અંદર બાળકોને મધ આપવાનું શરૂ કરે છે. આ પાછળનો તર્ક એ છે કે મધ ખાવાથી બાળકની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધશે અને ગળાને ફાયદો થશે. પ્રશ્ન એ છે કે એક વર્ષ કે તેથી ઓછા ઉંમરના બાળકને મધ આપવું યોગ્ય છે કે નહીં.

કુદરતી મીઠાશ માનવામાં આવે છે

આ રિવાજ ફક્ત વડીલો જ નહીં પણ આજના લોકો પણ આ રિવાજનું પાલન કરે છે. પરંતુ તમને જણાવી દઈએ કે નાના બાળકને મધ પીવડાવવું નુકસાનકારક હોઈ શકે છે. નિષ્ણાતો પણ તેને એક બિનઆરોગ્યપ્રદ પ્રથા માને છે. મધને પુખ્ત વયના લોકો માટે કુદરતી મીઠાશ માનવામાં આવે છે અને તેને મર્યાદિત માત્રામાં લેવાથી તેમને પણ ફાયદો થાય છે. પરંતુ બાળકોમાં આવું નથી.

દિલ્હી એઈમ્સના બાળરોગ વિભાગના ભૂતપૂર્વ વડા ડૉ. રાકેશ બાગડી કહે છે કે મધ એક વર્ષથી નાના બાળકોને બીમાર કરી શકે છે. જોકે મધ વિશે એવું કહેવામાં આવે છે કે તેમાં કુદરતી મીઠાશ, એન્ટી-બેક્ટેરિયલ ગુણધર્મો છે અને તેનો ઉપયોગ ઘણા રોગો માટે ઘરેલું ઉપાય તરીકે થાય છે. પરંતુ પાચનતંત્ર પુખ્ત વયના લોકો કરતા ખૂબ જ અલગ છે. જે વસ્તુ આપણે સરળતાથી પચાવી શકીએ છીએ, તે જ વસ્તુ ક્યારેક બાળક માટે હાનિકારક પણ હોઈ શકે છે.

એક વર્ષ સુધીના બાળકને મધ કેમ ન આપવું જોઈએ?

ખરેખર, ક્યારેક મધમાં ક્લોસ્ટ્રિડિયમ બોટ્યુલિનમ નામનો બેક્ટેરિયા હોઈ શકે છે. આ બેક્ટેરિયા પુખ્ત વયના લોકો માટે હાનિકારક નથી. કારણ કે આપણું પાચનતંત્ર તેનો નાશ કરે છે. પરંતુ નાના બાળકો ખાસ કરીને એક વર્ષથી ઓછી ઉંમરના શિશુઓનું પાચનતંત્ર એટલું વિકસિત નથી. તેથી આ બેક્ટેરિયા તેમના શરીરમાં વૃદ્ધિ પામી શકે છે અને શિશુ બોટ્યુલિઝમ નામનો ગંભીર રોગ પેદા કરી શકે છે.

બાળકોને મધ આપવાના ગેરફાયદા

શિશુ બોટ્યુલિઝમમાં, બાળકના સ્નાયુઓ નબળા પડવા લાગે છે. તે યોગ્ય રીતે રડી શકતો નથી, ચૂસવામાં અને ગળી જવાની તકલીફ અનુભવે છે અને શ્વાસ લેવામાં પણ તકલીફ થઈ શકે છે. આ એક તબીબી કટોકટી છે અને જો સમયસર સારવાર ન કરવામાં આવે તો તે જીવલેણ સાબિત થઈ શકે છે. ડરામણી વાત એ છે કે આ રોગનું કારણ બનતા બેક્ટેરિયા મધની અંદર ખૂબ જ ઓછી માત્રામાં હોવા છતાં, તે બાળક માટે ખતરનાક પણ બની શકે છે.

વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠન (WHO), અમેરિકન એકેડેમી ઓફ પીડિયાટ્રિક્સ અને ભારતના ઘણા આરોગ્ય નિષ્ણાતો સ્પષ્ટપણે સલાહ આપે છે કે એક વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોને મધ કોઈપણ સ્વરૂપમાં ન આપવું જોઈએ. ભલે તે કાચું મધ હોય ગરમ પાણીમાં ભેળવેલું હોય કે કોઈપણ ઘરેલું ઉપાયમાં ઉપયોગમાં લેવાય, તે સલામત નથી. કારણ કે મધ ખૂબ જ સાંદ્ર હોય છે, એક વર્ષના બાળકો તેને પચાવી શકતા નથી.

તો બાળકને મધ ક્યારે આપી શકાય?

નિષ્ણાતો કહે છે કે બાળક એક વર્ષનું થાય ત્યાં સુધીમાં તેનું પાચનતંત્ર ખૂબ મજબૂત થઈ જાય છે અને પછી મધ આપવું એક વર્ષ પહેલાં કરતાં વધુ સુરક્ષિત બને છે. પરંતુ તેમ છતાં તે મર્યાદિત માત્રામાં આપવું જોઈએ અને કોઈપણ નવા ખોરાકની જેમ તેને પહેલા ઓછી માત્રામાં અજમાવવું જોઈએ.

જો તમને લાગે કે તમારે બાળકના ગળામાં રાહત આપવાની અથવા તેની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવાની જરૂર છે તો એક વર્ષ પહેલાં આ માટે ડૉક્ટરની સલાહ લો. યોગ્ય ઉંમર અનુસાર માતાનું દૂધ, સૂપ અથવા ફળોનો રસ જેવા ઘણા સલામત વિકલ્પો ઉપલબ્ધ છે.

સ્વાસ્થ્યના વધારે ન્યૂઝ વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો. સારી આરોગ્ય સંભાળ તમને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે. સારું શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય જાળવવા માટે, સ્વાસ્થ્યનું ધ્યાન રાખવું ખૂબ જ જરૂરી છે. આનાથી તમે તમારી જાતને ઘણી ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓથી પણ બચાવી શકો છો.