Rajiv Dixit Health Tips: અળસી ખાવાથી આટલી બીમારીઓ તમારાથી ભાગશે દૂર, રાજીવ દીક્ષિતે જણાવ્યા ફાયદા, જુઓ Video
અળસીએ તેલીબિયાંનો એક પ્રકાર છે. તેના બીજ સોનેરી રંગના અને ખૂબ જ મુલાયમ હોય છે. તેનું તેલ આજે પણ ફર્નિચર વાર્નિશમાં વપરાય છે. આયુર્વેદિક અભિપ્રાય મુજબ, અળસી કાર્મિનેટીવ, પિત્તરોધક અને કફનાશક પણ છે.
મૂત્રવર્ધક અસર અને અલ્સરેશન, રક્ત શુદ્ધિકરણ, દૂધ વધારનાર, માસિક પ્રવાહ નિયમનકાર, ચામડીના વિકાર, બળતરા અને પીડા નિવારક, બર્ન રીમુવર, લીવર, પેટ અને આંતરડાની બળતરા દૂર કરે છે. પાઈલ્સ અને પેટના વિકારો દૂર કરે છે. ગોનોરિયા અને કિડનીની પથરી દૂર કરે છે. અળસીમાં વિટામિન બી અને ખનિજ ક્ષાર જેવા કે કેલ્શિયમ, મેગ્નેશિયમ, કોપર, આયર્ન, ઝિંક, પોટેશિયમ વગેરે હોય છે. તેના તેલમાં 36થી 40 ટકા ઓમેગા-3 હોય છે. રાજીવ દીક્ષિતેને આયુર્વેદના રાજા કહેવામાં આવે છે અને તેમને અનેક રોગોના ઘરેલુ ઉપાયો જણાવ્યા છે.
શુદ્ધ એટલે કે “રિફાઇન્ડ તેલ” (જે બનાવતી વખતે ઉચ્ચ તાપમાન, હાઇડ્રોજન, કોસ્ટિક સોડા, ફોસ્ફોરિક એસિડ, બ્લીચિંગ માટી વગેરે જેવા હાનિકારક રસાયણોના સંપર્કમાંથી પસાર થાય છે), સંપૂર્ણ અથવા આંશિક રીતે હાઇડ્રોજનયુક્ત ચરબી જેમાં ટ્રાન્સફેટ હોય છે એટલે કે વનસ્પતિ ઘી (જે તમામ પેકેજ્ડ ખોરાક અને બેકરી ઉત્પાદનોમાં આડેધડ ઉપયોગ થાય છે), રાસાયણિક ખાતર, જંતુનાશક દવાઓ, પ્રિઝર્વેટિવ્સ, રંગો, રસાયણો વગેરેનો ઉપયોગ વધ્યો ત્યારથી ડાયાબિટીસના દર્દીઓની સંખ્યામાં વધારો થયો છે.
મીઠાઈઓ અને ખાણીપીણીના લોકો પણ વનસ્પતિ ઘી અથવા રિફાઈન્ડ તેલનો વ્યાપકપણે ઉપયોગ કરે છે અને વાનગીઓને તળવા માટે વારંવાર તેલ ગરમ કરે છે, જે તેને ઝેર કરતા પણ વધુ ખરાબ બનાવે છે. સંશોધકો આને ડાયાબિટીસનું મુખ્ય કારણ માને છે. છેલ્લા ત્રણ-ચાર દાયકાથી આપણા આહારમાં ઓમેગા-3 ફેટી એસિડનું પ્રમાણ ખૂબ જ ઘટી ગયું છે.
આ કારણોસર, આપણા શરીરમાં ઓમેગા-3 અને ઓમેગા-6 ફેટી એસિડ્સનો ગુણોત્તર 1:40 અથવા 1:80 થઈ ગયો છે જ્યારે તે 1 હોવો જોઈએ. આ પણ ડાયાબિટીસનું એક મોટું કારણ છે. ડાયાબિટીસના નિયંત્રણ, વયવર્ધક, આરોગ્યપ્રદ અને દૈવી આહાર માટે અળસીને ‘અમૃત’ માનવામાં આવે છે. અળસી શરીરને સ્વસ્થ રાખે છે અને આયુષ્ય વધારે છે. અળસીમાં 23 ટકા ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ, 20 ટકા પ્રોટીન, 27 ટકા ફાઈબર, લિગ્નાન, વિટામિન બી ગ્રુપ, સેલેનિયમ, પોટેશિયમ, મેગ્નેશિયમ, ઝિંક વગેરે હોય છે.
આખી દુનિયાએ અળસીને સુપર સ્ટાર ફૂડ તરીકે સ્વીકારી છે અને તેને આહારનો ભાગ બનાવ્યો છે, પરંતુ આપણા દેશમાં સ્થિતિ તદ્દન વિપરીત છે. પ્રાચીન સમયમાં, નવરાત્રિના પાંચમા દિવસે, સ્કંદમાતા એટલે કે અળસીની પૂજા કરવામાં આવતી હતી અને તેને પ્રસાદ તરીકે ખાવામાં આવતી હતી. જેના કારણે વાત, પિત્ત અને કફ ત્રણેય રોગ દૂર થાય છે. આયુર્વેદમાં અળસીને લગભગ 500 રોગોની દવા તરીકે વર્ણવવામાં આવી છે.
શરીરમાં ઓમેગા-3ની ઉણપને કારણે જ્યારે આપણા શરીરમાં ઓમેગા-3ની ઉણપ હોય છે, ત્યારે આ દિવાલો નરમ અને લવચીક ઓમેગા-3, ઓમેગાને બદલે સખત અને કદરૂપી ઓમેગા-6 ફેટ અથવા ટ્રાન્સ ફેટથી બનેલી હોય છે. -3 અને ઓમેગા-6નું સંતુલન ખોરવાઈ જાય છે, અને પ્રોસ્ટાગ્લાન્ડિન્સ જમા થવા લાગે છે.
આયુર્વેદ મુજબ દરેક રોગનું મૂળ પેટ છે અને તે પેટને સાફ રાખવામાં ઇસબગોળ કરતા પણ વધુ અસરકારક છે. અળસી IBS, અલ્સેરેટિવ કોલાઇટિસ, અપચો, મસાઓ વગેરેની પણ સારવાર કરે છે.
અળસી માત્ર શુગરને જ કંટ્રોલ કરતી નથી, પણ ડાયાબિટીસની આડઅસરથી રક્ષણ અને સારવાર પણ કરે છે. અળસી 27% ફાઈબરથી સમૃદ્ધ છે પરંતુ ખાંડ 1.8% એટલે કે નહિવત્ છે. તેથી તેને ઝીરો-સુગર ડાયટ કહેવામાં આવે છે અને તે ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે આદર્શ આહાર છે. અળસી BMR એનર્જી વધે છે, ખાવાની તૃષ્ણા ઘટાડે છે, ચરબી ઘટાડે છે, શક્તિ અને સહનશક્તિ વધે છે, આળસ દૂર કરે છે અને વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
અળસી કોલેસ્ટ્રોલ, બ્લડપ્રેશર અને હાર્ટ રેટને યોગ્ય રાખે છે. અળસી લોહીને પાતળું રાખે છે. અળસી રક્તવાહિનીઓને સ્વચ્છ રાખે છે. અળસી ચશ્માથી પણ મુક્તિ આપે છે. અળસી દ્રષ્ટિને સ્પષ્ટ અને રંગીન બનાવે છે. ફ્લેક્સસીડ એ એક સારો ખોરાક છે, કારણ કે ફ્લેક્સસીડ મનને પ્રસન્ન રાખે છે, ચીડ કે ગુસ્સો કરતું નથી, હકારાત્મક અભિગમ રહે છે, તે તમારા શરીર, મન અને આત્માને શાંત અને નરમ બનાવે છે. અળસીનું સેવન કરવાથી માણસ લોભ, ઈર્ષ્યા, દ્વેષ અને ઘમંડને છોડી દે છે.
ફ્લેક્સસીડ ત્વચા, વાળ અને નખને નવા અથવા પુનઃસ્થાપિત કરે છે. ફ્લેક્સસીડના શક્તિશાળી એન્ટી-ઓક્સિડન્ટ ઓમેગા-3 અને લિગ્નાન્સ ત્વચાના કોલેજનનું રક્ષણ કરે છે અને ત્વચાને આકર્ષક, નરમ, ભેજવાળી, નિષ્કલંક અને ગોરી બનાવે છે. ફ્લેક્સસીડ એ સલામત, ટકાઉ અને ઉત્તમ ખાદ્ય કોસ્મેટિક ઉત્પાદન છે જે ત્વચાને અંદરથી કાયાકલ્પ કરે છે.
ફ્લેક્સસીડ ત્વચા, વાળ અને નખને નવીકરણ અથવા પુનઃસ્થાપિત કરે છે. ફ્લેક્સસીડના શક્તિશાળી એન્ટી-ઓક્સિડન્ટ ઓમેગા-3 અને લિગ્નાન્સ ત્વચાના કોલેજનનું રક્ષણ કરે છે અને ત્વચાને આકર્ષક, નરમ, ભેજવાળી, નિષ્કલંક અને ગોરી બનાવે છે. ફ્લેક્સસીડ એ સલામત, ટકાઉ અને ઉત્તમ ખાદ્ય કોસ્મેટિક ઉત્પાદન છે જે ત્વચાને અંદરથી કાયાકલ્પ કરે છે.
અળસી ત્વચા, વાળ અને નખના દરેક રોગ જેમ કે ખીલ, ખરજવું, દાદ, ખંજવાળ, ખંજવાળ, શુષ્ક ત્વચા, સોરાયસીસ, લ્યુપસ, ડેન્ડ્રફ, શુષ્ક, પાતળા અથવા વિભાજીત વાળ, વાળ ખરવા વગેરેનો ઉપચાર છે. અળસી એ શાશ્વત યુવાનીનો સ્ત્રોત છે. અળસી વાળ કાળા થવા અથવા નવા વાળ આવવા જેવા ચમત્કાર પણ કામ કરે છે. કિશોરાવસ્થામાં અળસીનું સેવન કરવાથી ઊંચાઈ વધે છે.
અળસી એ લિગ્નાનનો સૌથી મોટો સ્ત્રોત છે જે એન્ટિબેક્ટેરિયલ, એન્ટિ-વાયરલ, એન્ટિ-ફંગલ અને એન્ટિ-કાર્સિનોજેનિક છે. ફ્લેક્સસીડ શરીરની સંરક્ષણ પ્રણાલીને મજબૂત કરીને બાહ્ય ચેપ અથવા આઘાત સામે લડવામાં શરીરને મદદ કરે છે અને શક્તિશાળી એન્ટી-ઓક્સિડન્ટ્સ છે. લિગ્નાન એ વનસ્પતિ વિશ્વમાં જોવા મળતું ઊભરતું સાત-તારા પોષક તત્વ છે, જે સ્ત્રી હોર્મોન એસ્ટ્રોજનનું વનસ્પતિશાસ્ત્રીય પ્રતિરૂપ છે અને સ્ત્રી જીવનના વિવિધ તબક્કાઓ જેમ કે માસિક સ્રાવ, ગર્ભાવસ્થા, બાળજન્મ, માતૃત્વ અને મેનોપોઝમાં વિવિધ હોર્મોન્સનું યોગ્ય સંતુલન જાળવે છે.
લિગ્નાન માસિક ધર્મને નિયમિત અને સંતુલિત રાખે છે. લિગ્નાન એ મેનોપોઝલ શ્રમ અને રીઢો ગર્ભપાત માટે કુદરતી ઉપાય છે. લિગ્નન દૂધ વધારનાર છે. લિગ્નાન સ્તન, ગર્ભાશય, આંતરડા, પ્રોસ્ટેટ, ત્વચા અને અન્ય તમામ કેન્સર, એઇડ્સ, સ્વાઈન ફ્લૂ અને વિસ્તૃત પ્રોસ્ટેટ જેવા રોગોને અટકાવે છે અને સારવાર આપે છે.
અળસી સાંધાની દરેક સમસ્યાનો ઉકેલ છે. અળસી એ જોઈન્ટ રિપ્લેસમેન્ટ સર્જરી માટે સસ્તી અને સારી સારવાર છે. અળસી એ આર્થરાઈટીસ, સાયટિકા, લ્યુપસ, ગાઉટ, ઓસ્ટીયોઆર્થરાઈટીસ વગેરેની સારવાર છે.
અળસી અસ્થમા, અલ્ઝાઈમર, મલ્ટિપલ સ્ક્લેરોસિસ, ડિપ્રેશન, પાર્કિન્સન્સ, લ્યુપસ નેફ્રાઈટિસ, એઈડ્સ, સ્વાઈન ફ્લૂ વગેરે જેવા અસાધ્ય રોગોની પણ સારવાર કરે છે. કેટલીકવાર અળસી ચશ્માથી પણ રાહત આપે છે. અળસી દ્રષ્ટિને સ્પષ્ટ અને રંગીન બનાવે છે.
અળસી મેનોપોઝની સમસ્યાઓમાં વિરામ લાવે છે. અળસી સાંધાની સમસ્યાઓનો ઉકેલ છે. અળસી એ જોઈન્ટ રિપ્લેસમેન્ટ સર્જરી માટે સસ્તો અને સારો વિકલ્પ છે. અળસી એ ક્રૂર, કપટી, કપટી, મુશ્કેલ, હેરાન કરનાર કેન્સરનો સસ્તો, સરળ, સુલભ, સંપૂર્ણ અને સલામત ઉપાય છે.
1952માં, ડૉ. જોહાન્ના બડવિગે ઠંડા દબાયેલા અળસીનું તેલ, ચીઝ અને એન્ટિકાર્સિનોજેનિક ફળો અને શાકભાજી વડે કેન્સરની સારવારની પદ્ધતિ વિકસાવી, જેને બડવિગ પ્રોટોકોલ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તે કેન્સરનો સસ્તો, સરળ, સુલભ, સંપૂર્ણ અને સલામત ઉપાય છે. તેને 90 ટકાથી વધુ સફળતા મળતી હતી. તેની સારવારથી જે દર્દીઓને હોસ્પિટલમાંથી એમ કહીને રજા આપવામાં આવી હતી કે હવે કોઈ ઈલાજ બાકી નથી, તેઓ માત્ર એક-બે કલાક જીવી શકશે, માત્ર પ્રાર્થના જ કામ આવશે. તેણે શરતી રીતે આપવામાં આવેલ નોબેલ પુરસ્કાર એક વાર નહિ પરંતુ સાત વખત ઠુકરાવી દીધો હતો.
અળસીનું સેવન કરવાની રીત
આપણે દરરોજ 30-60 ગ્રામ અળસીનું સેવન કરવું જોઈએ. 30 ગ્રામ આદર્શ જથ્થો છે. અળસીને મિક્સીના સૂકા ગ્રાઇન્ડરમાં પીસી લો અને લોટમાં મિક્સ કરો અને રોટલી, પરાઠા વગેરે બનાવીને ખાઓ. ડાયાબિટીસના દર્દીઓએ સવારે અને સાંજે અળસીની રોટલી ખાવી જોઈએ. કેન્સરમાં બડવિગ આહારનું સંપૂર્ણ નિષ્ઠા અને સંપૂર્ણતા સાથે પાલન કરવું જોઈએ. બ્રેડ, કેક, કૂકીઝ, આઈસ્ક્રીમ, ચટણી, લાડુ વગેરે જેવી સ્વાદિષ્ટ વાનગીઓ પણ તેમાંથી બનાવવામાં આવે છે.
અળસીને એક સૂકી તપેલીમાં નાંખો, તેને શેકી લો (અળસીને શેકતી વખતે કર્કશ અવાજ આવે છે) અને તેને મિક્સી વડે પીસી લો. તેમને બરછટ ગ્રાઇન્ડ કરો, તેમને ખૂબ બારીક પીસશો નહીં. તેને જમ્યા પછી વરિયાળીની જેમ ખાઈ શકાય છે.
અળસીના પોટીસનો ઉપયોગ ગળા અને છાતીમાં દુખાવો, બળતરા અને ન્યુમોનિયા અને પાંસળીના દુખાવા માટે થાય છે. આ સાથે શરીરની કોઈપણ જગ્યાએ ઈજા, મોચ, સાંધાનો સોજો, ગઠ્ઠો કે ફોડલી પર લગાવવાથી જલ્દી ફાયદો થાય છે. તે શ્વસન માર્ગ અને ફેફસાંમાં એકઠા થયેલા કફને દૂર કરીને અસ્થમા અને ઉધરસમાં રાહત આપે છે.
તેનો મોટો જથ્થો રોગનિવારક છે અને થોડી માત્રા કિડનીને ઉત્તેજિત કરીને પેશાબને બહાર કાઢનાર છે. તે પથરી, પેશાબની ખાંડ અને પીડાદાયક પેશાબ માટે ફાયદાકારક છે. અળસીના તેલનો ધુમાડો શ્વાસમાં લેવાથી નાકમાં જમા થયેલો કફ બહાર આવે છે અને જૂની શરદીમાં ફાયદો થાય છે. આ ધુમાડો હિસ્ટીરીયા રોગમાં પણ ગુણધર્મો દર્શાવે છે. અળસીના ઉકાળો સાથે એનિમા આપવાથી ગુદામાર્ગ સાફ થાય છે. તેનું તેલ પેટના રોગોમાં આપવામાં આવે છે.
અળસીનું તેલ અને ચૂનાના પાણીનું મિશ્રણ અગ્નિથી બળેલા ઘા પર લગાવવાથી બગડતો નથી અને ઝડપથી રૂઝાય છે. પથરી, ગોનોરિયા અને પેશાબમાં બળતરાની સમસ્યામાં અળસીનું ચૂર્ણ પીવાથી આ રોગમાં રાહત મળે છે. અળસીના કોલુંમાંથી કાઢવામાં આવેલ ઠંડુ પ્રોસેસ્ડ તેલને એર ટાઈટ બોટલમાં રેફ્રિજરેટરમાં રાખો. આ તેલના પંદર મિલીનો ઉપયોગ જ્ઞાનતંતુના રોગો, કમર અને ઘૂંટણના દુખાવા માટે થાય છે. સવારે અને સાંજે માત્રામાં પીવાથી ઘણો ફાયદો થશે.
આ જ હેતુ માટે તેના બીજનો તાજો પાવડર દસ ગ્રામ દૂધ સાથે પણ વાપરી શકાય છે. પાઈલ્સ, ફિસ્ટુલા, ફિશર વગેરે રોગોમાં અળસીનું તેલ (એરંડાનું તેલ) લેવાથી પેટ સાફ થાય છે અને મળ મુલાયમ અને ઢીલો બને છે. તેનાથી આ રોગોની પીડા શાંત થાય છે.
300 ગ્રામ ઉકળતા પાણીમાં 15 ગ્રામ અળસીના દાણા, 5 ગ્રામ લીકરિસ, 20 ગ્રામ ખાંડ, અડધા લીંબુનો રસ નાખી વાસણને ઢાંકી દો. ત્રણ કલાક પછી ગાળીને પી લો. તેનાથી ગળા અને શ્વસન માર્ગનો કફ પીગળીને ઝડપથી બહાર આવશે. પેશાબ પણ મુક્ત રીતે આવવા લાગશે.
તેના પોટીસને હળવા ગરમ કરવાથી ઉકળે, ગઠ્ઠો, સંધિવા, સંધિવા, સોજો વગેરેમાં ફાયદો થાય છે.
(જાહેર ચેતવણી : આ લેખમાં આપવામાં આવેલી તમામ માહિતી, જાણકારીના હેતુ માટે લખવામાં આવી છે. સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત કંઈપણ અનુસરતા પહેલા કૃપા કરીને નિષ્ણાતની સલાહ લો.)
Healthના દરેક સમાચાર વાંચવા અહીં ક્લિક કરો
