Pregnancy Care: શું ગર્ભાવસ્થામાં ફક્ત શાકાહારી ખોરાક જ ખાવો જોઈએ?

ટૂંક સમયમાં જ માતા (Mother) બનવાની આલિયા ભટ્ટની (Alia Bhatt) બેબી શાવર ઇવેન્ટમાં શાકાહારી (Vegetarian) મેનૂ હશે કારણ કે અભિનેત્રીએ 2020માં શાકાહાર તરફ સ્વિચ કર્યું હતું. આલિયા ભટ્ટ હાલમાં તેની પ્રેગ્નન્સીના છેલ્લા તબક્કામાં છે. નોંધનીય છે કે છેલ્લા કેટલાક દાયકાઓમાં વૈશ્વિક સ્તરે શાકાહારીઓ અને શાકાહારીઓની સંખ્યામાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. અત્યાર સુધી કરવામાં આવેલા અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે શાકાહારી આહારની મદદથી હૃદય રોગ, કેન્સર અને ટાઇપ-2 ડાયાબિટીસ વગેરેનું જોખમ ઘટાડી શકાય છે. પરંતુ હવે પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે શું ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન શાકાહારી ખાવું બાળકના સ્વાસ્થ્ય માટે સારું છે?

દિલ્હી સ્થિત ન્યુટ્રિશનિસ્ટ ડૉ. નિશાંત તનવરે  TV9ને જણાવ્યું કે જે સગર્ભા સ્ત્રી શાકાહારી ખોરાક ખાય છે તેને વિટામિન B12, કેલ્શિયમ, આયોડિન, આયર્ન તેમજ પ્રોટીન વગેરેની ગંભીર ઉણપનો સામનો કરવો પડી શકે છે. જેના કારણે જન્મ સમયે બાળકનું વજન પણ ઓછું રહી શકે છે. ડૉ. તનવરે સમજાવ્યું, ‘ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન લાલ રક્તકણોની રચના માટે આયર્ન એ સૌથી મહત્વપૂર્ણ પોષક તત્વ છે, જેની ઉણપ એનિમિયા તરફ દોરી શકે છે. એ જ રીતે બાળકના મગજના વિકાસ માટે વિટામિન B12 ખૂબ જ જરૂરી છે.

શાકાહારી ખોરાક કેલરી ઘટાડવામાં ફાયદાકારક

નિષ્ણાતે કહ્યું કે જે લોકો કેલરીની માત્રામાં ઘટાડો કરવા અને હૃદયની બીમારીઓનું જોખમ ઘટાડવા માગે છે, તેમના માટે શાકાહારી આહાર સારો વિકલ્પ હોઈ શકે છે. જો કે, સગર્ભા સ્ત્રીઓ માટે શાકાહારી આહારની સલાહ આપવામાં આવતી નથી. કારણ કે ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન બાળકના સારા અને સ્વસ્થ વિકાસ માટે પ્રોટીન ખૂબ જ જરૂરી છે.

ઈંડા, ચિકન, માછલી, દૂધ અને અન્ય ડેરી ઉત્પાદનો પ્રોટીનના સારા સ્ત્રોત છે. જો કોઈ સ્ત્રી શાકાહારી છે, તો તેને આ પ્રોટીન માટે પૂરકની જરૂર પડશે. ડો.તનવર ના કહેવા પ્રમાણે, ‘આવો ખોરાક ખાવો હંમેશા સારો રહે છે, જે શરીરને કુદરતી રીતે વિટામિન અને પોષક તત્વો આપે છે. તેમના માટે દવાઓ લેવાની જરૂર નથી.

શું ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન શાકાહારી ખોરાક લેવો યોગ્ય?

દિલ્હીના પીતમપુરામાં મધર્સ લેપ આઈવીએફ સેન્ટરના ગાયનેકોલોજિસ્ટ અને ઇન્ફર્ટિલિટી એક્સપર્ટ ડૉ. શોભા ગુપ્તાએ જણાવ્યું હતું કે મોટાભાગના ભારતીયો માટે શાકાહારી હોવાનો અર્થ શાકાહારી ખોરાક અને ડેરી ઉત્પાદનોનો વપરાશ થાય છે. તેમણે કહ્યું શાકાહારી એ જીવન જીવવાની રીત છે, જેમાં પ્રાણીઓનું કોઈપણ રીતે શોષણ કરવામાં આવતું નથી અને તેમના પ્રત્યે કોઈ ક્રૂરતા દર્શાવવામાં આવતી નથી.

છોડ આધારિત આહાર આંતરડા માટે સારો છે

ડૉ. શોભાના જણાવ્યા અનુસાર “સામાન્ય અભિપ્રાય એ છે કે મરઘાં આધારિત ઉત્પાદનોને પચવામાં સમય લાગે છે. આ કારણે સગર્ભા સ્ત્રીઓ છોડ આધારિત ખોરાક ખાવાનું પસંદ કરે છે. ડૉ. ગુપ્તાએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે સૌથી મહત્ત્વની બાબત એ છે કે સગર્ભા સ્ત્રીઓએ તેમના ડૉક્ટર અને ન્યુટ્રિશનિસ્ટ સાથે વિગતવાર ચર્ચા કરવી જોઈએ અને બાળકના યોગ્ય વિકાસ માટે તેમના દ્વારા સૂચવાયેલ ખોરાક લેવો જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે ડેરી ઉત્પાદનો હાડકાના સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ વસ્તુઓમાં જૈવઉપલબ્ધતા વધારે છે. પરંતુ આ માટે સોયા મિલ્ક જેવા વિકલ્પો પણ છે. ગર્ભવતી મહિલાઓ ટેન્જેરીન, ઓટમીલ, બાજરી, બદામ અને કઠોળ ખાઈ શકે છે.’