પંજાબ-હરિયાણાની બોર્ડર પર ખેડૂતો પોતાની માગ પર અડગ છે. આ દરમિયાન સરકારે ચૂંટણી પહેલા ખેડૂતો માટે મોટી જાહેરાત કરી છે. સરકાર ખરીફ વાવણી નિમિત્તે ખેડૂતોને ખાતર પર મોટી સબસિડી આપશે. ગુરુવારે કેબિનેટની બેઠકમાં આ માટે 24,420 કરોડ રૂપિયાના બજેટને પણ મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં મળેલી કેબિનેટની બેઠકમાં ખરીફ પાક માટે ફોસ્ફેટિક અને પોટાશ (P&K) ખાતરો પર કુલ રૂ. 24,420 કરોડની સબસિડી અંગે નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. તે જ સમયે, સરકારનું કહેવું છે કે ખેડૂતો દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતું મુખ્ય ખાતર ડીએપી 1,350 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલના ભાવે મળતું રહેશે.
સરકારે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે ડીએપી (ડી-એમોનિયમ ફોસ્ફેટ) અને પી એન્ડ કે ખાતરની છૂટક કિંમતો સ્થિર રહેશે. 1લી એપ્રિલથી 30મી સપ્ટેમ્બર સુધી P&K ખાતરો પર સબસિડી ઉપલબ્ધ રહેશે. આ માટે, ‘પોષક-આધારિત સબસિડી’ (NBS) ના દરો નક્કી કરવા ખાતર વિભાગની દરખાસ્તને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.
देशभर के अपने किसान भाई-बहनों के कल्याण के लिए हमारी सरकार प्रतिबद्ध है। 2024 के खरीफ सीजन के लिए खाद सब्सिडी में हुई इस बढ़ोतरी से जहां उन्हें रियायती दरों पर उर्वरक मिल सकेंगे, वहीं कृषि लागत में कमी से उनकी जेब पर बोझ कम होगा।https://t.co/hsKauuIrL8 https://t.co/VWyGts1YFY
— Narendra Modi (@narendramodi) February 29, 2024
કેન્દ્રીય મંત્રી અનુરાગ ઠાકુરે સરકારના આ નિર્ણય વિશે માહિતી આપી હતી. પત્રકાર પરિષદમાં તેમણે જણાવ્યું હતું કે, આગામી ખરીફ પાક માટે નાઈટ્રોજન (N) પર પ્રતિ કિલોગ્રામ રૂ. 47.02, ફોસ્ફેટ (P) પ્રતિ કિલોગ્રામ રૂ. 28.72, પોટાશ (K) રૂ. 2.38 પ્રતિ કિલો અને સલ્ફર (S) પર સબસિડી આપવામાં આવી છે. જે 1.89 રૂપિયા પ્રતિ કિલોગ્રામ છે.
2023માં રવિ પાક માટે ફોસ્ફેટિક ખાતરો પરની સબસિડી 20.82 રૂપિયા પ્રતિ કિલોગ્રામથી વધારીને 2024ની ખરીફ સિઝન માટે 28.72 રૂપિયા પ્રતિ કિલો કરવામાં આવી છે. જોકે, ખરીફ પાક 2024 માટે નાઈટ્રોજન (N), પોટાશ (K) અને સલ્ફર (S) પરની સબસિડીમાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી.
એટલું જ નહીં, આ સબસિડી સિવાય ડીએપી (ડી-એમોનિયમ ફોસ્ફેટ)ની કિંમત 1,350 રૂપિયા પ્રતિ થેલી (50 કિલો)ના ભાવે વેચાઈ રહી છે તે આગામી ખરીફ પાકમાં પણ સ્થિર રહેશે. મ્યુરિએટ ઓફ પોટાશ (MOP) પણ 1,670 રૂપિયા પ્રતિ થેલીના દરે અને NPK 1,470 રૂપિયા પ્રતિ થેલીના દરે ઉપલબ્ધ થશે.
કેબિનેટે DAP પર આયાત નિર્ભરતા ઘટાડવા માટે એનબીએસ યોજના હેઠળ ત્રણ નવા ખાતર ગ્રેડના સમાવેશને પણ મંજૂરી આપી હતી. ખેડૂતોને પોષણક્ષમ ભાવે ખાતર ઉપલબ્ધ કરાવી શકાય તે માટે નિર્ધારિત દર મુજબ ખાતર કંપનીઓને સબસિડી આપવામાં આવશે.