ડુંગળીના પાકમાં દેશી દારૂનો ઉપયોગ કેટલો અસરકારક! જાણો આ દેશી ઉપાયથી ફાયદો થાય છે કે નુકસાન?
Onion Farming: રાજ્યના ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં ખેડૂતો હજુ પણ તેમના પોતાના અનુભવ અથવા અન્ય લોકોના કહેવાના આધારે નિર્ણયો લે છે. તેઓ ખેતીમાં જુગાડ સાથે કામ કરે છે. આવા જ એક અનોખા પ્રયોગની ચર્ચા મરાઠવાડામાં થઈ રહી છે.
સમયની સાથે સાથે કૃષિ (Agriculture) વ્યવસાયમાં પણ વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિ (Scientific method)ઓ અપનાવવામાં આવી રહી છે. મહારાષ્ટ્ર સરકાર કૃષિ ઉપજ વધારવા માટે ઘણા વૈજ્ઞાનિક પ્રયોગો કરી રહી છે. તેમ છતાં રાજ્યના ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં ખેડૂતો (Farmers) હજુ પણ તેમના પોતાના અનુભવ અથવા અન્ય લોકોના કહેવાના આધારે નિર્ણયો લે છે. તેઓ ખેતીમાં જુગાડ સાથે કામ કરે છે. આવા જ એક અનોખા પ્રયોગની ચર્ચા મરાઠવાડામાં થઈ રહી છે.
વાસ્તવમાં, ઉસ્માનાબાદ જિલ્લામાં ડુંગળીને એક અલગ ચમક આપવા માટે ઘણા ખેડૂતો ડુંગળી પર દેશી દારૂ(Alcohol)નો છંટકાવ કરી રહ્યા છે. તમે કદાચ આ વાત પર વિશ્વાસ નહીં કરો, પરંતુ આ પ્રકારનો પ્રયોગ ઉસ્માનાબાદ જિલ્લાના કેટલાક તાલુકાઓમાં કરવામાં આવ્યો છે.
ખેડૂતોનો દાવો છે કે આવા ઉપયોગથી ડુંગળીમાં ચમક તો આવે જ છે, પરંતુ રોગોનો પ્રકોપ પણ ઓછો થાય છે. આવા પ્રયોગો માત્ર આ વિસ્તારમાં જ નહીં, પરંતુ અન્ય જિલ્લાઓમાં પણ થઈ રહ્યા છે. મુકેશ કુમાર નામના ખેડૂતે જણાવ્યું કે દારૂનો છંટકાવ કરવાથી ફળો સારા આવે છે અને અનેક પ્રકારના જંતુઓ મરી જાય છે.
જોકે મહારાષ્ટ્ર કાંદા નિર્માતા સંગઠનના સ્થાપક પ્રમુખ ભરત દિઘોલે આવા દાવાઓને રદ કરતા જણાવ્યું કે કેટલાક ખેડૂતો અફવાઓનો શિકાર બન્યા છે, તેથી તેઓ આવું કરી રહ્યા છે. મેં એવું પણ સાંભળ્યું છે કે લોકો દારૂનો છંટકાવ કરે છે, પરંતુ અમે તેને સમર્થન આપતા નથી.
વૈજ્ઞાનિકો શું કહે છે?
માઈક્રોબાયોલોજીના પ્રિન્સીપાલ સાયન્ટિસ્ટ યુદ્ધવીર સિંઘ કહે છે કે આલ્કોહોલ સ્પ્રેથી પાકને ફાયદો થાય તેવા કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવા નથી. આવો કોઈ ટેસ્ટ પણ લેબમાં થયો ન હતો. સોશિયલ મીડિયામાં કંઈક આવી જાય તો લોકો તેની નકલ કરવા લાગે છે. આલ્કોહોલમાં જંતુને મારવાની કોઈ ક્ષમતા નથી. સારા પાક માટે પોષક તત્વો અને જીવાતોને શોષવા માટે જંતુનાશકોનો ઉપયોગ થાય છે.
ક્યાંની ડુંગળી છે શ્રેષ્ઠ ?
મહારાષ્ટ્ર દેશમાં સૌથી વધુ ડુંગળીનું ઉત્પાદન કરતું રાજ્ય છે. દેશની 40 ટકા ડુંગળીનું ઉત્પાદન અહીં થાય છે. જ્યારે નાસિક મહારાષ્ટ્રમાં સૌથી વધુ ડુંગળીનું ઉત્પાદન કરતો જિલ્લો છે. આ સિવાય અહમદનગર, ધુલે, શોલાપુર, પૂણે, જલગાંવ અને ઉસ્માનાબાદ જિલ્લામાં તેની વ્યાપકપણે ખેતી થાય છે. નાશિકના પિંપલગાંવ વિસ્તારની ડુંગળી શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. તેથી, અહીંના બજારમાં ડુંગળીના ભાવ અન્ય મંડીઓ કરતાં વધુ છે. હવે અન્ય જિલ્લાઓમાં કેટલાક ખેડૂતોએ ડુંગળીની સારી ઉપજ માટે દેશી દારૂનો ઉપયોગ શરૂ કર્યો છે.
ડુંગળીની ખેતી પર ભાર
ડુંગળી એ રોકડિયો પાક છે. આથી ખેડૂતો દ્વારા આ બાબતે ઘણો ભાર મૂકવામાં આવી રહ્યો છે. આ માટે રાજ્યમાં મંડીઓ સુલભ છે. તેથી ડુંગળીનો વિસ્તાર વધી રહ્યો છે અને વધુ ઉત્પાદન માટે વિવિધ પ્રયોગો કરવામાં આવી રહ્યા છે. ડુંગળીના ભાવ ઉત્પાદન પર આધાર રાખે છે. કેટલાક ખેડૂતો ભાવને ધ્યાનમાં લીધા વિના નિયમિતપણે ડુંગળીની ખેતી કરે છે. જોકે મરાઠવાડાના કેટલાક વિસ્તારોમાં જુવાર અને સોયાબીનની ખેતી પર પણ ભાર આપવામાં આવી રહ્યો છે.
ડુંગળી પર હવામાન પરિવર્તનની અસર
હાલમાં હવામાન બદલાયું છે. હવામાન પરિવર્તનની અસર પાક પર જોવા મળી રહી છે. રવિ સિઝનમાં કમોસમી વરસાદ ચાલુ છે. ઘણા જિલ્લાઓમાં કમોસમી વરસાદને કારણે ડુંગળી ઉત્પાદકોને મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. વરસાદના કારણે ડુંગળીના પાકને નુકસાન થયું છે. બીજી તરફ તેના પર દારૂનો છંટકાવ કરનારા ખેડૂતોનું કહેવું છે કે તેના કારણે ડુંગળી ફૂલે છે અને સંપૂર્ણ રંગમાં આવે છે. ઉત્પાદન સારું થાય છે.
આ પણ વાંચો: પુરાતત્વવિદોએ દાયકાની સૌથી મોટી શોધ કરી, ઇજિપ્તમાં 4,500 વર્ષ જૂનું સૂર્ય મંદિર મળ્યું!
