Betel Vine: દુબઇ અને સાઉદી અરેબિયા જેવા દેશમાં નિકાસ થતા પાનની આ જાતને મળ્યો જીઆઇ ટેગ
Betel Vine: ઉત્તર પ્રદેશના બુંદેલખંડના મહોબા જિલ્લાનું 'દેશાવરી પાન' સમગ્ર વિશ્વમાં ખૂબ પ્રખ્યાત છે. હવે આ પાનને GI (Geographical Indication Tag) પણ મળી ગયું છે. ભારત સરકારની Geographical registration Registry Office ચેન્નઈએ તેને તાજેતરમાં જ GI ટેગ આપવાનું નક્કી કર્યું છે.
ભારતમાં પાનના ઉપયોગનું વિશેષ મહત્વ છે. ધાર્મિક કાર્યક્રમોમાં પૂજા દરમિયાન પાનનો ઉપયોગ ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. ઘણા લોકો શોખ માટે પણ પાનનું સેવન કરે છે. આ સ્થિતિમાં પાનનું ઉત્પાદન કરતા ખેડૂતો સારો નફો મેળવી શકે છે. આ માટે સરકાર દ્વારા ઘણી યોજનાઓ પર પણ કામ કરવામાં આવી રહ્યું છે.
ઉત્તર પ્રદેશના બુંદેલખંડના મહોબા જિલ્લાના દેશાવરી પાન તેના સ્વાદને લઈને સમગ્ર વિશ્વમાં પ્રખ્યાત છે. હવે આ પાનને GI (Geographical Indication Tag) પણ મળી ગયું છે. ભારત સરકારની Geographical registration Registry Office ચેન્નાઈએ તેને તાજેતરમાં જ GI ટેગ આપવાનું નક્કી કર્યું છે. મહોબાના કલેકટર સતેન્દ્ર કુમારએ જણાવ્યું હતું કે, દેશાવરી પાનને જીઆઈ ટેગ મળ્યા બાદ તેની પ્રસિદ્ધિ વધુ વધશે. જેનો સીધો ફાયદો ખેડૂતોને થશે.
દેશાવરી પાનની ખેતી કરતા ખેડૂતોને એક સાથે બે ભેટ મળી છે. GI ટેગ બાદ હવે યોગી સરકારે તેની ખેતીને પાક વીમા યોજના સાથે જોડી દીધી છે. આ સ્થિતિમાં જો પાનના પાકને કુદરતી આફતોથી નુકસાન થાય છે. તો ખેડૂતો પણ આ યોજના હેઠળ આર્થિક લાભ માટે હકદાર બનશે.
કલેકટર સત્યેન્દ્ર કુમારે જણાવ્યું હતું કે, મહોબામાં સોપારીની ખેતી મોટા પાયે કરવામાં આવે છે. ખેડૂતો લાંબા સમયથી પાન પાકને વીમા યોજના સાથે જોડવાની માંગ કરી રહ્યા છે. સરકારના આ નિર્ણય બાદ હવે પાનની ખેતી કરતા ખેડૂતો પણ પાક વીમા યોજનાનો લાભ મેળવી શકશે. પાક નિષ્ફળ જવાના કિસ્સામાં પાન ખેડૂતોને પ્રતિ હેક્ટર 7.5 લાખનું વળતર મળશે.
બીજી તરફ સરકારના આ નિર્ણય બાદ પાનના ખેડૂતોમાં ખુશીનું વાતાવરણ છે. ખેડૂતોએ સરકારના આ નિર્ણયને આવકાર્યો છે. ખેડૂતોનું કહેવું છે કે કોઈપણ રીતે સોપારીની ખેતીમાં ઘણી મુશ્કેલીઓ છે. પરંતુ સરકારના નિર્ણયને કારણે હવે તેઓ પાક વીમા યોજનામાંથી થોડી રાહત મેળવી શકશે.
મહોબાના પ્રખ્યાત પરોપકારી અને દેશી પાનના નિષ્ણાત જીવનલાલ ચૌરસિયા કહે છે કે દુબઈ, સાઉદી અરેબિયા, પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશ સહિત વિશ્વના ડઝનબંધ દેશોમાં પણ મહોબાનો આ પાન ખૂબ જ પસંદ છે. ઘણા વર્ષોથી દેશવરી પાનની નિકાસ આ દેશોમાં ચાલી રહી છે.
પાનના ખેડૂતો જર્જરિત હાલતમાં છે
નેશનલ બોટનિકલ રિસર્ચ સેન્ટર લખનૌના ભૂતપૂર્વ મુખ્ય વૈજ્ઞાનિક ડો.રામસેવક ચૌરસિયાએ જણાવ્યું હતું કે, બે દાયકા પહેલા જિલ્લામાં 500 એકરમાં પાનની ખેતી કરવામાં આવતી હતી. પરંતુ હવે તે ઘટાડીને 50 એકર કરી દેવામાં આવી છે. જિલ્લાના 150 ખેડૂતો પાનની ખેતી સાથે સંકળાયેલા છે.
મહોબાનું દેશાવરી પાન પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશ અને દિલ્હી સુધી જાય છે. લખનૌ, પીલીભીત, રામપુર, બરેલી, સહારનપુર વગેરે સ્થળોએ તેના પાનની મોટી માંગ છે. અગાઉ મહોબામાં પાનનું વાર્ષિક ટર્નઓવર પાંચથી સાત કરોડ રૂપિયા હતું. પરંતુ હવે તે ઘટીને માત્ર એકથી દોઢ કરોડ રૂપિયા પર આવી ગયું છે.
આ પણ વાંચો : WI-FI on Moon : હવે ચંદ્ર ઉપર પણ માણી શકશો વાઇફાઇનો આનંદ, નેટવર્ક સ્થાપિતની તૈયારી કરી રહ્યું છે નાસા
આ પણ વાંચો : Covaxin ના ઈમરજન્સી ઉપયોગને મળી શકે છે મંજૂરી, 26 ઓક્ટોબરે મહત્વની બેઠક કરશે WHO
