કેરી પાકતી વખતે ફ્લાય ટ્રેપનો ઉપયોગ કરીને ફળ માખીઓથી કરો બચાવ, નહીં તો થશે ભારે નુકસાન
ફળ માખી(Common fruit fly)ને રોકવા માટે ફ્રુટ ફ્લાય ટ્રેપ શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે. હેક્ટર દીઠ 15-20 ફોરેમેન ટ્રેપ લગાવીને ફ્રુટ ફ્લાયનું સંચાલન કરી શકાય છે. આ ટ્રેપોને ઝાડની નીચેની ડાળીઓ પર 4 થી 6 ફૂટની ઉંચાઈએ બાંધવા જોઈએ.
ફળોના રાજા કેરી(Mango)ની સિઝન ચાલી રહી છે. કેરીની કેટલીક જાતો ઘણા અઠવાડિયાથી બજારમાં હાજર છે, પરંતુ એવી ઘણી જાતો છે, જે હવે પાકી રહી છે અથવા પાકવાની તૈયારીમાં છે. આ જાતોની કેરી બજારમાં લાંબા સમય સુધી ઉપલબ્ધ રહે છે. વરસાદથી તૈયાર થતી આ વેરાયટીનો સ્વાદ અલગ જ હોય છે અને લોકોને તે ખૂબ ગમે છે. જો કે, ખેડૂતો(Farmers)એ તેમને ફળની માખીઓના હુમલાથી બચાવવાની જરૂર છે. ફળ માખીઓનો ઉપદ્રવ કેરીને બગાડે છે, જેના કારણે યોગ્ય ભાવ મળતો નથી. આવી સ્થિતિમાં, નુકસાનથી બચવા માટે, તેને અટકાવવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
ફળ માખી(Common fruit fly)ને રોકવા માટે ફ્રુટ ફ્લાય ટ્રેપ શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે. હેક્ટર દીઠ 15-20 ફોરેમેન ટ્રેપ લગાવીને ફ્રુટ ફ્લાયનું સંચાલન કરી શકાય છે. આ ટ્રેપોને ઝાડની નીચેની ડાળીઓ પર 4 થી 6 ફૂટની ઉંચાઈએ બાંધવા જોઈએ. એક ટ્રેપથી બીજા ટ્રેપ સુધી 35 મીટરનું અંતર રાખો. સીધા સૂર્યપ્રકાશમાં ટ્રેપ ક્યારેય ન મૂકો. ટ્રેપ ખૂબ ગીચ કેરીની ડાળીઓની વચ્ચે બાંધવો જોઈએ નહીં. જ્યાં તેને બાંધવામાં આવ્યું હોય તે બગીચામાં ટ્રેપ સ્પષ્ટપણે દેખાતી હોવી જોઈએ.
આ ટ્રેપ શું છે?
દેશના મોટા ફળ વિજ્ઞાની ડૉ.એસ.કે.સિંઘના મતે, ફળ પાકવાના 60 દિવસ પહેલા ટ્રેપ બાંધવાનો તબક્કો હોવો જોઈએ અને 6 થી 10 અઠવાડિયાના અંતરે સુગંધ(ટ્રેપની અંદર આવતું પદાર્થ) બદલવું જોઈએ. જોકે આ રસાયણોથી પણ નિયંત્રિત થઈ શકે છે, પરંતુ ફળ પર રસાયણોનો ઉપયોગ કરવાનું ટાળવું જોઈએ.
બગીચાને સ્વચ્છ અને વ્યવસ્થિત રાખવાથી આ માખીનું જોમ ઘટાડી શકાય છે. ફ્રુટ ફ્લાય દ્વારા ઉપદ્રવિત ફળને બગીચામાંથી બહાર કાઢીને એકત્ર કરી તેનો નાશ કરવો જોઈએ. બજારમાં ફેરોમોન ટ્રેપ પણ ઉપલબ્ધ છે, ખેડૂતો તેનો પણ ઉપયોગ કરી શકે છે.
તમે જાતે જ ટ્રેપ પણ બનાવી શકો છો
ડૉક્ટર એસ.કે. સિંહ કહે છે કે તમે તમારી પોતાની ટ્રેપ પણ બનાવી શકો છો. બનાવવા માટે, તમારે 1 લિટર વપરાયેલી પ્લાસ્ટિક બોટલની જરૂર પડશે. આગળના ભાગમાં છિદ્ર બનાવવા માટે લોખંડના સળિયાને ગરમ કરો. ઢાંકણ પર એક છિદ્ર પણ બનાવો, જે વાયર પસાર થઈ શકે તેટલું મોટું હોય. ઢાંકણના છિદ્રમાં વાયર દાખલ કરો. બોટલની અંદર ચારો મૂકો. ઝાડના છાયાવાળા ભાગમાં ટ્રેપને નીચેના પાંદડાની ઠીક ઉપર લટકાવો.
આ ટ્રેપ કેવી રીતે કામ કરે છે?
આ ટ્રેપ એક સરળ મેલ એનિહિલેશન ટેકનિક પર કામ કરે છે. ટ્રેપમાં પ્લાસ્ટિકના નાના કન્ટેનરનો સમાવેશ થાય છે, જેમાં મિથાઈલ યુજેનોલ (Methyl Eugenol)અને ડિક્લોરોવોસ (Dichlorovos)સાથે પ્રોસેસ કરાયેલ પ્લાયવુડના ટુકડાનો સમાવેશ થાય છે અને તેને ઝાડ પર લટકાવવામાં આવે છે.
આ ટ્રેપ નર માખીને આકર્ષે છે. નરની ગેરહાજરીમાં, માદાઓ પ્રજનન કરવામાં નિષ્ફળ જાય છે અને તેથી ફળ ચેપથી મુક્ત રહેશે. ટ્રેપ્સ લગાવવાથી પર્યાવરણને કોઈ નુકસાન થતું નથી. તે મૈત્રીપૂર્ણ જંતુઓને પણ નુકસાન થતું નથી. આ ટેકનિક અપનાવવાથી જોવામાં આવ્યું છે કે નુકસાનમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો છે.
જમીનની નીચે પણ દાટી શકાય છે
ફ્રુટ ફ્લાયના ચેપગ્રસ્ત ફળો કે જે સતત જમીન પર પડ્યા હોય તેને એકત્રિત કરો અને તેને 60 સેમી ઊંડા ખાડામાં દાટી દો અથવા આ ચેપગ્રસ્ત ફળોને ઉકળતા પાણીમાં મૂકીને ફ્રૂટ ફ્લાયના બચ્ચાને નષ્ટ કરી દો.
સામૂહિક પ્રયાસો પણ મદદ કરી શકે છે
જો તમામ ખેડૂતો સામુહિક રીતે આ કાર્ય કરે તો મોટો ફાયદો થશે. ઉનાળામાં બગીચાની ઉંડી ખેડાણને કારણે, આ જંતુના પ્યુપા ગરમ સૂર્યના કિરણોના સંપર્કમાં આવીને મૃત્યુ પામે છે. પાકેલા ફળોની સમયસર લણણી કરવી જોઈએ. ફળોને ગરમ પાણી સાથે 48 ° સે તાપમાને એક કલાક સુધી રાખવાથી પણ જીવાત મરી જાય છે.
Latest News Updates
