Ramanujan death anniversary: શ્રીનિવાસ રામાનુજન કેવી રીતે બન્યા વિશ્વના મહાન ગણિતશાસ્ત્રી, જાણો તેમના જીવનના ખાસ કિસ્સાઓ
Srinivasa Ramanujan death anniversary: શ્રીનિવાસ રામાનુજન વિશ્વના મહાન ગણિતશાસ્ત્રી કેવી રીતે બન્યા, તેમનું જીવન કેવું હતું અને કઈ સિદ્ધિઓના કારણે સમગ્ર વિશ્વમાં તેમની ચર્ચા થઈ? આ કિસ્સાઓની મદદથી સમજો આ પ્રશ્નોના જવાબો.
કલ્પના કરો, જો બાળક જન્મ પછીના ત્રણ વર્ષ સુધી કશું બોલી શકતું નથી, તો માતા-પિતા કેટલી ચિંતામાં મુકાઈ જશે. આવા જ એક બાળકનો જન્મ 22 ડિસેમ્બર 1887ના રોજ તમિલનાડુના ઈરોડમાં થયો હતો. જેણે ગણિતના ઘણા પ્રશ્નો ઉકેલાયા. પોતે સાતમા ધોરણના વિદ્યાર્થી હોવા છતા તેઓએ સ્નાતકના વિદ્યાર્થીઓને ગણિત શીખવતા હતા. વિશ્વને 3900 પ્રમેય આપ્યા. તે બાળકનું નામ શ્રીનિવાસ રામાનુજન (Srinivasa Ramanujan) હતું. જેમને ભારતના મહાન ગણિતશાસ્ત્રી (Indian Mathematician) અને ગણિતના જાદુગર પણ કહેવામાં આવે છે. તેમના નામે ઘણી એવી સિદ્ધિઓ છે જે ફરી કોઈ મેળવી શક્યું નથી. તેમની પુણ્યતિથિ દર વર્ષે 26 એપ્રિલે ઉજવવામાં આવે છે.
પ્રથમ કિસ્સો: 12 વર્ષની ઉંમરે બધાને ચોંકાવી દીધા
શ્રીનિવાસ રામાનુજનનો જન્મ તમિલ આયંગર બ્રાહ્મણ પરિવારમાં થયો હતો. તેમના પિતા શ્રીનિવાસ આયંગર સાડીની દુકાનમાં કામ કરતા હતા. તેના માતા-પિતાની મુશ્કેલીઓ વધી જ્યારે તે ત્રણ વર્ષ સુધી કંઈ બોલ્યો નહીં. પરિવારના લોકોએ વિચાર્યું કે આ બાળક જીવનભર મૂંગો જ રહેશે. આ પછી, 1889માં શીતળાનો પ્રકોપ ફેલાયો અને તમામ ભાઈ-બહેનો મૃત્યુ પામ્યા. માત્ર રામાનુજન જ બચી ગયા.
રામાનુજનને બાળપણથી જ ગણિત પ્રત્યે વિશેષ પ્રેમ હતો. આ જ કારણ હતું કે તેણે 12 વર્ષની ઉંમરે એડવાન્સ ટ્રિગોનોમેટ્રી યાદ કરી લીધી હતી. ગણિત પ્રત્યેના તેમના પ્રેમથી શિક્ષકોને પણ આશ્ચર્ય થયું. આ ત્રિકોણમિતિના આધારે તેમણે પોતે નવા પ્રમેય બનાવવાનું શરૂ કર્યું.
બીજો કિસ્સો: જ્યારે મિત્રના પુસ્તકે જીવન બદલી નાખ્યું
રામાનુજનના ગણિતથી તેમના મિત્રોને પણ નવાઈ લાગી, તેથી એક મિત્રએ તેમને એક પુસ્તક આપ્યું. પુસ્તકનું નામ હતું ‘A Synopsis of Elementary Results in Pure and Applied Mathematics’. લેખક જ્યોર્જ શૂબ્રિજ કાર હતા. ગણિત પર આધારિત આ પુસ્તકમાં હજારો પ્રમેય હતા. આમાંના ઘણા પ્રમેય એવા હતા કે તેઓ ચકાસાયા ન હતા.
તેથી જ આ પુસ્તક તેમના માટે માઈલસ્ટોન સાબિત થયું. રામાનુજને એમાં આપેલા અધૂરા પ્રમેયને સાબિત કરીને પૂરો કર્યો. તેમણે તેમના સમગ્ર જીવનમાં લગભગ 3900 પ્રમેય તૈયાર કર્યા. તેમના મૃત્યુ બાદ કબાટમાંથી મળેલા દસ્તાવેજોમાં પણ અનંત શ્રેણીનો ઉલ્લેખ છે. તેમના દ્વારા લખાયેલા હજારો પ્રમેય વિશ્વભરના ગણિતશાસ્ત્રીઓ માટે જ્ઞાનનો ભંડાર સાબિત થયા છે.
ત્રીજો કિસ્સો: ગણિતના મહાન જાદુગર પણ થયા નિષ્ફળ
એવું નથી કે, ગણિતમાં પારંગત રામાનુજન ક્યારેય નિષ્ફળ ગયા. તેમણે તેમના જીવનમાં લાંબા સમય સુધી નાણાકીય કટોકટીનો સામનો કર્યો. પરંતુ અભ્યાસ ચાલુ રાખવાની ભાવનાનો અંત આવવા દીધો ન હતો. 1904 માં, તેમણે મદ્રાસ યુનિવર્સિટીમાં શિષ્યવૃત્તિ માટે અરજી કરી. તેઓ ગણિતમાં પાસ થયા, પરંતુ અન્ય વિષયોમાં નાપાસ થયા. પરિણામે, શિષ્યવૃત્તિ પણ ન મળી.
ચોથો કિસ્સો: આમ 100 ગુણ મેળવીને બન્યા વિશ્વના મહાન ગણિતશાસ્ત્રી
આર્થિક તંગીનો સામનો કરવા છતાં તેમણે ગણિતમાં ઈતિહાસ લખવાની સફર ચાલુ રાખી. તેમનો પ્રથમ સંશોધન પત્ર 1911માં પ્રકાશિત થયો હતો. તેણે વિદેશ જઈને અભ્યાસ કરવાનું આયોજન કર્યું. આ માટે કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસરને ઘણા પત્રો લખવામાં આવ્યા હતા. ઘણા પત્રો લખ્યા પછી આખરે એક દિવસ જવાબ આવ્યો. પ્રોફેસર જીએચ હાર્ડીએ તેમને લંડન બોલાવ્યા.
હાર્ડીએ ગણિતશાસ્ત્રીઓની ક્ષમતા ચકાસવા માટે 0 થી 100 પોઈન્ટ સુધીનું સ્કેલ બનાવ્યું. આ પરીક્ષામાં હાર્ડીએ પોતે 25 માર્ક્સ આપ્યા, મહાન ગણિતશાસ્ત્રી ડેવિસ ગિલ્બર્ટને 80 અને રામાનુજનને 100 માર્ક્સ મળ્યા. તેથી જ હાર્ડીએ રામાનુજનને વિશ્વના મહાન ગણિતશાસ્ત્રી કહ્યા.
આ પણ વાંચો: BSF Group B Recruitment 2022: BSFમાં સબ-ઇન્સ્પેક્ટર સહિતની ઘણી જગ્યાઓ માટે ભરતી, આ રીતે કરો અરજી
વધુ સમાચાર વાંચવા માટે અમારી ટ્વીટર કોમ્યુનિટીમાં જોડાવા અહીં ક્લિક કરો
