સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (SEBI) પાસે નવા દસ્તાવેજો ફાઈલ કર્યા વિના લાઈફ ઈન્સ્યોરન્સ કોર્પોરેશન(Life Insurance Corporation)ની ઈનિશિયલ પબ્લિક ઓફરિંગ (LIC IPO) લાવવા માટે સરકાર પાસે 12 મે સુધીનો સમય છે. સરકારે અગાઉ માર્ચમાં લગભગ 31.6 કરોડ શેર અથવા LICમાં 5 ટકા હિસ્સો વેચવા માટે IPO લાવવાની યોજના બનાવી હતી. આઈપીઓથી આશરે રૂ. 60,000 કરોડ એકત્ર થવાની ધારણા હતી. જોકે, રશિયા-યુક્રેન કટોકટી (Russia Ukraine Crisis) પછી શેરબજારમાં ભારે ઉતાર – ચઢાવને જોતા IPO યોજના મૂંઝવણમાં મુકાઈ ગઈ છે.જોકે આ બાબતે એક ચિંતાના સમાચાર પણ આવી રહ્યા છે.
એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, “સેબીમાં ફાઇલ કરેલા દસ્તાવેજોના આધારે અમારી પાસે 12 મે સુધીનો IPO લાવવાનો સમય છે.” અમે ઉતાર – ચઢાવ પર નજર રાખીએ છીએ અને ટૂંક સમયમાંપ્રાઇસ રેન્જ સાથે RHP ફાઇલ કરીશું. જો સરકાર 12 મે સુધીમાં IPO લાવવામાં નિષ્ફળ જાય તો તેણે ડિસેમ્બર ક્વાર્ટરના પરિણામો જણાવતા સેબી પાસે નવા દસ્તાવેજો ફાઇલ કરવા પડશે.
બજાર વધુ સ્થિર થવાની ધારણા છે
એક અધિકારીએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે છેલ્લા પખવાડિયામાં બજારની વધઘટમાં ઘટાડો થયો હોવા છતાં બજાર વધુ સ્થિર થવાની અપેક્ષા રાખવામાં આવશે જેથી છૂટક રોકાણકારો સ્ટોકમાં રોકાણ કરવા માટે વિશ્વાસપૂર્વક બની શકે. LIC એ રિટેલ રોકાણકારો માટે તેના કુલ IPO કદના 35 ટકા સુધી અનામત રાખ્યું છે.
રિટેલ રોકાણકારો માટે રિઝર્વને ફરી ભરવા માટે લગભગ રૂ. 20,000 કરોડની જરૂર છે એમ અધિકારીએ જણાવ્યું હતું. અમારા બજાર મૂલ્યાંકન મુજબ વર્તમાન છૂટક માંગ સ્ટોકના સંપૂર્ણ ક્વોટાને ભરવા માટે પૂરતી નથી.
ડિસેમ્બર ક્વાર્ટરમાં LICનું પ્રદર્શન
નાણાકીય વર્ષના ડિસેમ્બર ક્વાર્ટરમાં એલઆઈસીનો નફો પાછલા વર્ષની સરખામણીમાં અનેક ગણો વધી ગયો છે. જોકે, કુલ પ્રીમિયમમાં થોડો વધારો થયો છે. એલઆઈસી દ્વારા આપવામાં આવેલી માહિતી અનુસાર, ડિસેમ્બર ક્વાર્ટરમાં તેનો નફો 234.9 કરોડ રૂપિયા રહ્યો, જે એક વર્ષ પહેલા માત્ર 90 લાખ રૂપિયા હતો, જેના કારણે ગયા નાણાકીય વર્ષમાં દેશમાં કોરોનાની અસર જોવા મળી હતી.
આ IPO ડિસઇન્વેસ્ટમેન્ટના લક્ષય માટે જરૂરી
સરકારને આશા છે કે LIC IPOની મદદથી તે 60 હજાર કરોડનું ફંડ એકત્ર કરશે. જો આ મહિને આ IPO આવે છે, તો સરકાર ચાલુ નાણાકીય વર્ષ માટે 78 હજાર કરોડના ડિસઇન્વેસ્ટમેન્ટ અને ખાનગીકરણનો લક્ષ્યાંક હાંસલ કરશે. જો આમ નહીં થાય તો ફરી એકવાર સરકાર ડિસઇન્વેસ્ટમેન્ટ લક્ષ્યાંક હાંસલ કરવામાં નિષ્ફળ જશે.
બજેટ 2022 માં નાણા પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે વર્તમાન નાણાકીય વર્ષ માટે 1.75 લાખ કરોડના જૂના ડિસઇન્વેસ્ટમેન્ટ લક્ષ્યને 78 હજાર કરોડમાં અપડેટ કર્યું હતું. અત્યાર સુધીમાં સરકારે ડિસઇન્વેસ્ટમેન્ટમાંથી માત્ર રૂ. 13,000 કરોડ ઊભા કર્યા છે. એવું માનવામાં આવે છે કે સરકાર LICમાં તેનો 5 ટકા હિસ્સો વેચશે.