ઇન્કમ ટેક્સ વિભાગ એક્શન મોડમાં! નકલી ડિડક્શન અને છૂટ સામે હવે લાલ આંખ કરાશે, તમારી હોશિયારી તમને જ ભારે પડશે

ખોટી કપાત અને નકલી મુક્તિનો દાવો કરીને કરચોરી કરનારાઓ સામે ઇન્કમ ટેક્સ વિભાગે કડક વલણ અપનાવ્યું છે. સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ડાયરેક્ટ ટેક્સીસ (CBDT) એક્શન મોડમાં આવી ગયું છે અને કર રિટર્નમાં છેતરપિંડીયાં દાવાઓ કરનાર કરદાતાઓ તથા મધ્યસ્થીઓને ઓળખી કાઢ્યા છે. આવા કરદાતાઓને તેમનો રિટર્ન સુધારવા માટે ચેતવણી આપવામાં આવી છે.

CBDT દ્વારા જારી કરાયેલ ઔપચારિક સૂચનામાં જણાવાયું છે કે ડેટા-આધારિત તપાસમાં મોટા પાયે છેતરપિંડીયાં કપાત અને મુક્તિ દાવાઓ સામે આવ્યા છે. ખાસ કરીને આવકવેરા કાયદાના પ્રકરણ VI-A હેઠળની કલમ 80G અને 80GGC મુજબ દાનના નામે ખોટા દાવાઓ કરવામાં આવી રહ્યા છે. વિભાગનું કહેવું છે કે ઘણા કરદાતાઓ દાન હોવાનું દર્શાવી કરચોરી કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે, પરંતુ આ દાન હકીકતમાં અસ્તિત્વમાં નથી.

તપાસમાં ખુલ્યું છે કે આ નકલી દાન મોટા પ્રમાણમાં બિન-નોંધાયેલ રાજકીય પક્ષો, સખાવતી સંસ્થાઓ અને ટ્રસ્ટોના નામે દર્શાવવામાં આવ્યા છે. આ સંસ્થાઓના સરનામાં તપાસતા જાણવા મળ્યું કે અનેક સંસ્થાઓ દાન સમયે બંધ હતી અથવા ક્યારેય કાર્યરત જ નહોતી, જે સ્પષ્ટ રીતે છેતરપિંડી તરફ ઈશારો કરે છે.

ડેટા એનાલિટિક્સથી ખુલાસો

CBDTએ પોતાના ઉચ્ચ-જોખમ આધારિત ડેટા એનાલિટિક્સ અભિગમને વધુ મજબૂત બનાવ્યો છે. આ વિશ્લેષણથી શંકાસ્પદ સંસ્થાઓને દાનના દાવાઓનું ચોક્કસ પેટર્ન સામે આવ્યું છે. તપાસમાં કોર્પોરેટ સોશિયલ રિસ્પોન્સિબિલિટી (CSR) ભંડોળના કપટપૂર્ણ ઉપયોગના કેસો પણ મળી આવ્યા છે. રૂટિંગ, હવાલા ટ્રાન્સફર, ક્રોસ-બોર્ડર રેમિટન્સ અને નકલી CSR દ્વારા કરચોરીના પુરાવા વિભાગે એકત્રિત કર્યા છે.

શંકાસ્પદ કરદાતાઓને નોટિસ

CBDTએ 12 ડિસેમ્બર, 2025થી શંકાસ્પદ દાન દાવાઓ કરનાર કરદાતાઓને SMS અને ઇમેઇલ દ્વારા સૂચનાઓ મોકલવાનું શરૂ કર્યું છે. આ સંદેશાઓમાં કરદાતાઓને તેમનો રિટર્ન તપાસવા અને ખોટા દાવાઓ હોય તો તેને સુધારવા માટે અનુરોધ કરવામાં આવ્યો છે.

કરદાતાઓ માટે સલાહ

ઇન્કમ ટેક્સ વિભાગે કરદાતાઓને સલાહ આપી છે કે ITR ફાઇલ કરતી વખતે પોતાનો સાચો મોબાઇલ નંબર અને ઇમેઇલ આઈડી અપડેટ રાખે, જેથી કોઈ પણ મહત્વપૂર્ણ સંદેશ ચૂકી ન જાય. જો રિટર્નમાં કોઈ કપટપૂર્ણ દાવો જણાય તો તરત જ કલમ 139(8A) હેઠળ અપડેટેડ ITR ફાઇલ કરવી જોઈએ. કપાત સંબંધિત નિયમો અને અપડેટેડ રિટર્ન ફાઇલ કરવાની વિગત www.incometax.gov.in પર ઉપલબ્ધ છે.

CBDTએ ખોટા દાવાઓ સામે કરદાતાઓને ચેતવવા માટે લક્ષિત “NUDGE” ઝુંબેશ પણ શરૂ કરી છે, જેનો હેતુ હળવી ચેતવણી દ્વારા કરદાતાઓને નિયમોના પાલન તરફ પાછા લાવવાનો છે.