Indra Dev: ઇન્દ્રનું બિરુદ કેવી રીતે મળે છે? જાણો અત્યાર સુધી આ પદ કોણે કોણે સંભાળ્યું છે

Indra Dev: મૂળભૂત રીતે હિન્દુ ધર્મમાં 33 કોટીના દેવી-દેવતાઓનો ઉલ્લેખ છે. દરેક ભગવાન અને દેવીની પોતાની પ્રકૃતિ અને પાત્ર હોય છે. એ જ રીતે ભગવાન ઈન્દ્રનું પણ પોતાનું આગવું સ્વરૂપ અને ચરિત્ર છે. તેમને સ્વર્ગના રાજા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આવો જાણીએ ઈન્દ્રની પદવી વિશેના કેટલાક રસપ્રદ તથ્યો.

ઇન્દ્ર પદવી કેવી રીતે મેળવે છે?

આત્યંતિક તપ કરવાથી અથવા કોઈપણ અવરોધ વિના સો ધાર્મિક યજ્ઞો કરવાથી, સાધક ઈન્દ્રનો દરજ્જો પ્રાપ્ત થાય છે. જો તપસ્યા કે યજ્ઞ દરમિયાન યજ્ઞ કે તપશ્ચર્યાની ગરિમાનો ભંગ થતો હોય તો યજ્ઞ અને તપ નવેસરથી કરવું પડે છે. જો કોઈ સફળ થાય તો જ તેને ઈન્દ્રનું બિરુદ મળે છે. ઈન્દ્રની શક્તિ, બહાદુરી અને અન્ય કાર્યોને કારણે તેનું નામ એક પદ બની ગયું. જેણે સ્વર્ગ પર નિયંત્રણ મેળવ્યું તેને ઇન્દ્રનું બિરુદ આપવામાં આવ્યું.

જુદા જુદા સમયગાળામાં જુદા જુદા લોકોએ આ પદ સંભાળ્યું છે. જે પણ આ પદ પર કબજો કરશે તેના હાથમાં સર્વોચ્ચ સત્તા હશે. ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર, રાક્ષસોનો રાજા બલિ પણ ઈન્દ્ર બની ગયા હતા અને રાવણના પુત્ર મેઘનાદે પણ ઈન્દ્રનું પદ પ્રાપ્ત કર્યું હતું. ઈન્દ્રની પત્ની ઈન્દ્રાણી કહેવાય છે.

કોણ કોણ બની ચુક્યું છે ઈન્દ્ર ?

અત્યાર સુધીમાં સ્વર્ગ પર 14 ઇન્દ્રો રાજ કરી ચુક્યા છે. યજ્ઞ, વિપશ્ચિત, શિબિ, વિધુ, મનોજવ, પુરંદર, બાલી, અધ્વેશ, શાંતિ, વિશ, ઋતુધામ, દેવસ્પતિ અને સુચી. હાલના ઈન્દ્રનું નામ પુરંદર છે. તેઓ મહર્ષિ કશ્યપ અને અદિતિના બાર પુત્રોમાંના એક છે.

ઇન્દ્રનું સ્વરૂપ શું છે?

ઈન્દ્રના સ્વરૂપની વાત કરીએ તો સફેદ હાથ પર સવાર ઈન્દ્રનું શસ્ત્ર વજ્ર છે. તેની પાસે અપાર શક્તિ છે. તે વાદળો અને વીજળી દ્વારા તેના દુશ્મનો પર હુમલો કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. ઈન્દ્ર અનેક દુર્લભ વસ્તુઓના પણ માલિક છે. જેમાં મંદાર, પારિજાત, કલ્પવૃક્ષ અને હરિચંદન જેવા દિવ્ય વૃક્ષોનો સમાવેશ થાય છે.

તેમની પાસે સાગર મંથનમાંથી પ્રાપ્ત થયેલા ઐરાવત હાથી અને ઈચ્છૈશ્રવ જેવા દિવ્ય રત્નો છે. ઇન્દ્રને તેની શક્તિ માટે ‘શક્ર’, તેની બહાદુરી માટે ‘વૃષ્ણ’ અને વસુઓના સ્વામી તરીકે ‘વાસવ’ તરીકે સંબોધવામાં આવે છે. ઈન્દ્રના નેતૃત્વમાં દેવતાઓએ ઘણી વખત રાક્ષસો સાથે ભયંકર યુદ્ધો કર્યા છે અને જીત્યા છે.

નોંધ: અહી આપવામાં આવેલી જાણકારી ધાર્મિક આસ્થા ઓ અને લોક માન્યતાઓ આધારિત છે, જેનો કોઈ વૈજ્ઞાનિક આધાર નથી. સામાન્ય જનરૂચિને ધ્યાનમાં રાખીને આ લેખને અહી પ્રસ્તુત કરવામાં આવ્યો છે.