South Africa: દક્ષિણ આફ્રિકન ક્રિકેટમાં જાતિવાદને લઇ ખળભળાટ, ડિવિલિયર્સ, સ્મિથ અને કોચ બાઉચર દોષિત ઠર્યા
ક્રિકેટ સાઉથ આફ્રિકા (Cricket South Africa) માં છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી અશ્વેત ખેલાડીઓ દ્વારા આપવામાં આવેલી ફરિયાદો બાદ વંશીય ભેદભાવની તપાસ અને સુનાવણી ચાલી રહી હતી, જેનો રિપોર્ટ હવે સામે આવ્યો છે.
ઈંગ્લેન્ડ (England) ક્રિકેટ બાદ હવે સાઉથ આફ્રિકન ક્રિકેટ માં જાતિવાદનો હોબાળો મચી ગયો છે. આમાં સાઉથ આફ્રિકા ક્રિકેટના મોટા નામો ફસાયા છે. ક્રિકેટ સાઉથ આફ્રિકાની ક્રિકેટ ટીમ (South Africa Cricket Team)નો હિસ્સો રહેલા કેટલાક અશ્વેત ખેલાડીઓ દ્વારા કરાયેલા આરોપો બાદ તપાસ અને સુનાવણીમાં ખેલાડીઓ સામેના વંશીય ભેદભાવ માટે દોષિત ઠર્યા છે.
સોશિયલ જસ્ટિસ એન્ડ નેશન બિલ્ડીંગ કમિશન (Social Justice and Nation Building Commission) ની આ સુનાવણીમાં, ક્રિકેટ સાઉથ આફ્રિકાના વર્તમાન ડિરેક્ટર અને ટીમના સૌથી સફળ કેપ્ટન ગ્રીમ સ્મિથ (Graeme Smith) ને પણ દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યા છે. જ્યારે ટીમના વર્તમાન મુખ્ય કોચ માર્ક બાઉચર (Mark Boucher) અને ભૂતપૂર્વ કેપ્ટન અને સ્ટાર બેટ્સમેન એબી ડી વિલિયર્સ (AB De Villiers) ને પણ દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યા છે. પૂર્વગ્રહયુક્ત વર્તન માટે દોષિત.
SJN કમિશનની સુનાવણીનો અહેવાલ બુધવારે 15 ડિસેમ્બરે બહાર પાડવામાં આવ્યો હતો. જેને ક્રિકેટ દક્ષિણ આફ્રિકાએ તેના સોશિયલ મીડિયા પર પણ પોસ્ટ કર્યો હતો. કમિશનના વડા ડુમિસા એનએ 235 પાનાના અંતિમ અહેવાલમાં CSA વહીવટીતંત્ર, સ્મિથ, બાઉચર અને ભૂતપૂર્વ બેટ્સમેન એબી ડી વિલિયર્સને જાતિના આધારે ખેલાડીઓ સાથે ભેદભાવ કરવા બદલ દોષી ઠેરવ્યો હતો. ભારત સામે આવતા અઠવાડિયે શરૂ થનારી ટેસ્ટ સિરીઝ પહેલા જાહેર કરવામાં આવેલ આ રિપોર્ટમાં એક નવું તોફાન સર્જાવાની આશા છે.
બાઉચર અને સ્મિથ સામે આરોપો
ભૂતપૂર્વ સ્પિનર પોલ એડમ્સે કહ્યું કે દક્ષિણ આફ્રિકાની ટીમમાં માર્ક બાઉચર સહિતના સાથી ખેલાડીઓ દ્વારા જાતિના આધારે ખરાબ નામ આપવામાં આવ્યા હતા. બાઉચરે સુનાવણી દરમિયાન એ પણ કબૂલ્યું હતું કે તે એવા ખેલાડીઓમાંથી એક હતો જેણે રંગના આધારે એડમ્સને આવું નામ આપ્યું હતું. બાઉચરે પોતાની ભૂલ માટે માફી માંગી અને સ્વીકાર્યું કે તે રંગભેદ પછીના યુગમાં ટીમની શરતોને સ્વીકારવા તૈયાર નથી.
સ્મિથના કિસ્સામાં, કમિશને 2012માં બાઉચરની નિવૃત્તિ પછી થમી સોલેકિલેની બિન-પસંદગી અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી, તેને વંશીય ભેદભાવ ગણાવ્યો. સોલેકિલે તે સમયે CSA કરારબદ્ધ ક્રિકેટર હતો. પરંતુ તેના બદલે એબી ડી વિલિયર્સને વિકેટકીપિંગની જવાબદારી સોંપવામાં આવી અને ત્યારબાદ 2014માં ક્વિન્ટન ડી કોકનો ટીમમાં પ્રવેશ થયો, જેણે વિકેટકીપિંગની જવાબદારી સંભાળી.
ડી વિલિયર્સ પર આરોપ, ABD નો જવાબ
આ સિવાય મહાન આફ્રિકન બેટ્સમેન અને પૂર્વ કેપ્ટન એબી ડી વિલિયર્સ પર પણ અશ્વેત ખેલાડીને ટીમમાં પસંદ ન કરવાનો આરોપ લાગ્યો હતો અને પંચની સુનાવણીમાં ડી વિલિયર્સને દોષિત જાહેર કરવામાં આવ્યો છે. આ મામલો 2015ના ભારતના પ્રવાસનો છે, જ્યારે ખાયા જોન્ડો ટીમનો સભ્ય હતો. ત્યારબાદ જેપી ડુમિની ઈજાગ્રસ્ત થયા બાદ ઝોન્ડોને પસંદ કરવાને બદલે ટેસ્ટ ટીમના ઓપનર ડીન એલ્ગરને દક્ષિણ આફ્રિકાથી બોલાવવામાં આવ્યો હતો.
આ સંદર્ભમાં, આફ્રિકન ટીમના તત્કાલિન પસંદગીકાર હુસૈન મેંકે પણ સુનાવણી દરમિયાન કહ્યું હતું કે, ડી વિલિયર્સે તેના પર જોન્ડોની જગ્યાએ એલ્ગરને પસંદ કરવાનું દબાણ કર્યું હતું. રિપોર્ટમાં એવું તારણ કાઢવામાં આવ્યું છે કે અશ્વેત ખેલાડીને ટીમમાં સ્થાન ન મળે તે માટે ડિવિલિયર્સે આવું કર્યું હતું.
દરમિયાન ડી વિલિયર્સે પણ આ મામલે ટ્વિટ કરીને પોતાનો ખુલાસો રજૂ કર્યો છે. પોતાના ટ્વીટમાં ડી વિલિયર્સે લખ્યું, હું ક્રિકેટમાં સમાન તકો સુનિશ્ચિત કરવાના CSAના સામાજિક ન્યાય અને રાષ્ટ્ર નિર્માણ કમિશનના લક્ષ્યને સમર્થન આપું છું. પરંતુ મારી કારકિર્દીમાં મેં ક્રિકેટ વિશે કોઈ જાતિના આધારે નહીં પણ ટીમના હિતમાં પ્રમાણિક અભિપ્રાય આપ્યો છે. આ જ હકીકત છે.
I support the aims of CSA’s Social Justice and Nation Building process, to ensure equal opportunities in cricket. However, in my career, I expressed honest cricketing opinions only ever based on what I believed was best for the team, never based on anyone’s race. That’s the fact. pic.twitter.com/Be0eb1hNBR
— AB de Villiers (@ABdeVilliers17) December 15, 2021
કમિશનની ભલામણ
આ સાથે, રિપોર્ટમાં એવી ભલામણ પણ કરવામાં આવી છે કે CSAમાં જાતિ અને લિંગના આધારે ફરિયાદોના નિવારણ માટે કાયમી લોકપાલની નિમણૂક કરવામાં આવે. જોકે, રિપોર્ટમાં પીડિત ખેલાડીઓને કોઈ વળતરની ભલામણ કરવામાં આવી નથી.