Budget 2024 : બજેટ માટે સરકાર પાસે પૈસા ક્યાંથી આવે છે અને ક્યાં ખર્ચાય છે ? અહીં સમજો એક એક રૂપિયાનો હિસાબ
આવતા અઠવાડિયે નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ સાતમી વખત બજેટ રજૂ કરવા જઈ રહ્યા છે. બજેટ એ સરકારના ખર્ચ અને આવકનો હિસાબ છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે સરકારને બજેટના પૈસા ક્યાંથી મળે છે અને તે ક્યાં ખર્ચે છે? જો નહીં, તો ચાલો તમને જણાવીએ બજેટના દરેક રૂપિયાનો હિસાબ...
મોદી 3.0 ના પ્રથમ બજેટ 2024 માટે કાઉન્ટડાઉન શરૂ થઈ ગયું છે. નાણાપ્રધાન નિર્મલા સીતારમણ આવતા અઠવાડિયે 23 જુલાઈના રોજ સંસદમાં સતત સાતમી વખત બજેટ રજૂ કરશે. સામાન્ય જનતા, કર્મચારીઓ અને કરદાતાઓને આ બજેટ પાસેથી ઘણી અપેક્ષાઓ છે.
બજેટ એ સરકારના ખર્ચ અને આવકનો હિસાબ છે. આવી સ્થિતિમાં, તમારા મનમાં ઘણી વખત એક પ્રશ્ન આવી શકે છે કે સરકાર પાસે બજેટ માટે પૈસા ક્યાંથી આવે છે અને આ પૈસા ક્યાં ખર્ચાય છે. આજે અમે તમને બજેટ ફાળવણી માટે પ્રાપ્ત નાણાં અને ખર્ચનો સંપૂર્ણ હિસાબ જણાવીએ.
સામાન્ય રીતે સરકારી ખર્ચ વધુ અને આવક ઓછી હોય છે. આ ગેપને પૂરો કરવા માટે સરકારે લોન લેવી પડે છે. એકવાર આવક અને ખર્ચનો અંદાજ નક્કી થઈ જાય પછી સરકાર માટે કુલ કેટલી લોન લેવી પડશે તેનો અંદાજ લગાવવો સરળ બની જાય છે. દરેક કેન્દ્રીય બજેટમાં નાણામંત્રી સરકારી ઉધારની વાત કરે છે. સરકાર બોન્ડ સહિતના અન્ય સાધનો દ્વારા બજારમાંથી દેવું એકત્ર કરે છે. સરકાર માટે લોન એકત્ર કરવાનું કામ RBI કરે છે.
સરકારના ખર્ચના મહત્તમ 20 ટકા વ્યાજ ચૂકવવા અને ટેક્સ ડ્યુટીમાં રાજ્યનો હિસ્સો ચૂકવવા માટે જાય છે. કેન્દ્રીય ક્ષેત્રની યોજનાઓ અને અન્ય ખર્ચ અનુક્રમે 16 ટકા અને 9 ટકા છે, જ્યારે સંરક્ષણમાંથી ફાળવણી, કેન્દ્રીય પ્રાયોજિત યોજનાઓ અને નાણા પંચ 8 ટકા છે. કુલ ખર્ચમાં સબસિડીનો હિસ્સો 6 ટકા છે, જ્યારે પેન્શનનો હિસ્સો 4 ટકા છે.
નાણાકીય વર્ષ 2024-25ના વચગાળાના બજેટમાં કુલ ખર્ચ રૂપિયા 47,65,768 કરોડનો અંદાજ હતો. તેમાં 11,11,111 કરોડ રૂપિયાના નોંધપાત્ર મૂડી ખર્ચનો સમાવેશ થાય છે. વર્ષ 2024-25 માટે અસરકારક મૂડી ખર્ચ રૂ. 14,96,693 કરોડ નક્કી કરવામાં આવ્યો હતો, જે અગાઉના નાણાકીય વર્ષના સુધારેલા અંદાજની સરખામણીમાં 17.7 ટકાનો નોંધપાત્ર વધારો છે.
Published On - 9:44 am, Mon, 15 July 24