સેન્ટ્રલ ડ્રગ્સ સ્ટાન્ડર્ડ કંટ્રોલ ઓર્ગેનાઈઝેશન (CDSCO) એ તપાસ શરૂ કરી હતી જ્યારે વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા (WHO) એ ભારતીય ફાર્માસ્યુટિકલ કંપનીને ગામ્બિયામાં 66 બાળકોના મૃત્યુ પછી કફ અને શરદી સિરપ (Cough syrup)અંગે ભારતીય ફાર્માસ્યુટિકલ કંપનીની ચાર દવાઓ વિશે ચેતવણી આપી હતી. આ ચાર સબસ્ટાન્ડર્ડ પ્રોડક્ટ્સ WHO મેડિકલ પ્રોડક્ટ એલર્ટ દ્વારા જારી કરવામાં આવી છે. WHO કહે છે કે આ સબસ્ટાન્ડર્ડ મેડિકલ પ્રોડક્ટ્સ છે જે તેમના ગુણવત્તાના ધોરણોને પૂર્ણ કરતા નથી.
સત્તાવાર સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે યુએન આરોગ્ય એજન્સીએ ઉત્પાદનોના લેબલ અને વર્ણનને સેન્ટ્રલ ડ્રગ્સ સ્ટાન્ડર્ડ કંટ્રોલ ઓર્ગેનાઈઝેશન (સીડીએસસીઓ) સાથે શેર કરવાનું બાકી છે જેથી તેઓ ક્યાં ઉત્પાદિત થાય છે તેની ખાતરી કરી શકે. જો કે, ઉપલબ્ધ માહિતીના આધારે, સીડીએસસીઓએ હરિયાણામાં નિયમનકારી અધિકારીઓ સાથે મળીને તરત જ આ મામલે તપાસ શરૂ કરી છે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું. આ દવાના ઉપયોગથી ઘણા બાળકોની કિડનીને પણ ખૂબ નુકસાન થયું છે.
એક સત્તાવાર સૂત્રએ કહ્યું, “તમામ જરૂરી પગલાં લેવામાં આવશે. ડબ્લ્યુએચઓ, એક મજબૂત નિયમનકારી સત્તા તરીકે, વહેલી તકે મૃત્યુના કેસ સાથે સંકળાયેલા કથિત તબીબી ઉત્પાદનો પર સીડીએસસીઓ સાથે એક અહેવાલ અને ઉત્પાદનોના લેબલ/ફોટોગ્રાફ વગેરે શેર કરવા વિનંતી કરવામાં આવી છે.” સૂત્રોનું કહેવું છે કે WHOએ 29 સપ્ટેમ્બરે ભારતના ડ્રગ કંટ્રોલર જનરલને જાણ કરી હતી કે તે ગામ્બિયાને ટેકનિકલ સહાય પૂરી પાડી રહી છે.
ભારતમાં બનતી સિરપ જે પ્રતિબંધિત છે
આ ચાર સિરપ ભારતીય કંપની મેડન ફાર્માસ્યુટિકલ્સ લિમિટેડ દ્વારા બનાવવામાં આવે છે. WHO દ્વારા કહેવામાં આવ્યું છે કે તમામ ચાર ‘સબસ્ટાન્ડર્ડ’ દવાઓ હરિયાણામાં તૈયાર કરવામાં આવી છે. પ્રતિબંધિત સીરપના નામ જણાવો.
પ્રોમેથાઝિન ઓરલ સોલ્યુશન (Promethazine Oral Solution)
કોફેક્સમાલિન બેબી કફ સીરપ (Kofexmalin Baby Cough Syrup)
મેકોફ બેબી કફ સીરપ (Makoff Baby Cough Syrup)
Magrip N Cold Syrup (Magrip N Cold Syrup)
ડબ્લ્યુએચઓએ એમ પણ કહ્યું હતું કે ચાર દવાઓમાંથી પ્રત્યેકના નમૂનાના પ્રયોગશાળા વિશ્લેષણથી પુષ્ટિ થઈ છે કે તેમાં ડાયેથિલિન ગ્લાયકોલ અને ઇથિલિન ગ્લાયકોલની અસ્વીકાર્ય માત્રા છે.
આ સીરપ સાથે સંકળાયેલા જોખમો શું છે?
શરબતના સેવનથી મનુષ્યને ઘણી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. ડબ્લ્યુએચઓએ આ ઉત્પાદનો સાથે સંકળાયેલા જોખમોને ટાંકીને જણાવ્યું હતું કે ડાયેથિલિન ગ્લાયકોલ અને ઇથિલિન ગ્લાયકોલ મનુષ્ય માટે જીવલેણ સાબિત થઈ શકે છે. જેના કારણે નીચેની સમસ્યાઓ આવી શકે છે.
પેટ દુખાવો
ઉલટી
ઝાડા
માથાનો દુખાવો
કિડની સમસ્યાઓ
પેશાબ કરવામાં મુશ્કેલી
માનસિક સ્થિતિમાં ફેરફાર
કિડનીને ગંભીર નુકસાન થવાની સંભાવના, જે દર્દીને મારી પણ શકે છે.
ડબ્લ્યુએચઓએ તેના નિવેદનમાં કહ્યું, દર્દીઓને નુકસાન અટકાવવા માટે આ નબળા ઉત્પાદનોને શોધી કાઢવું અને તેને દૂર કરવું અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે.