રામ મંદિરના એ ‘વિશ્વકર્મા’ કે જેમની 15 પેઢી 200 થી વધુ મંદિરોની ડિઝાઇન બનાવી ચુકી છે, જાણો ચંદ્રકાંત સોમપુરા વિશે

22 જાન્યુઆરી, 2024 ના રોજ, ભારત એક એવી ઘટનાનું સાક્ષી બનવા જઈ રહ્યું છે જેની આખો દેશ લગભગ દાયકાઓથી આતુરતાપૂર્વક રાહ જોઈ રહ્યો હતો. આ દિવસે અયોધ્યાના રામ મંદિરનું ઉદ્ઘાટન થશે. ઉદ્ઘાટન પ્રસંગે ભારતના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી હાજર રહેશે. 1947માં દેશને આઝાદી મળ્યા બાદ વિવાદિત જમીન માટેનો સંઘર્ષ અને ત્યારબાદ મંદિરનું નિર્માણ એ ભારતના ઈતિહાસની સૌથી ઐતિહાસિક ઘટનાઓમાંની એક છે.

રામ મંદિરના ઉદ્ઘાટન સમારોહમાં વિવિધ સંપ્રદાયોના લગભગ 4,000 સંતો સાથે લગભગ 8,000 લોકો ભાગ લે તેવી અપેક્ષા છે. ઉલ્લેખનીય છે કે, સોમપુરા પરિવારે મંદિરની રચના તૈયાર કરી હતી. આ પરિવાર પણ ઉદ્ઘાટન સમારોહમાં હાજર રહેશે. સોમપુરાએ સદીઓથી વિશ્વભરમાં 200 થી વધુ મંદિરોની રચના કરી છે, જેમાં પ્રખ્યાત સોમનાથ મંદિરનો પણ સમાવેશ થાય છે.

તમને જણાવી દઈએ કે સોમપુરા સલાટ ગુજરાતનો પથ્થર-કામદાર સમુદાય છે અને તે દક્ષિણ રાજસ્થાન, ખાસ કરીને મેવાડમાં સ્થાયી છે. ‘સલાત’ શબ્દ શિલાવત પરથી આવ્યો છે, જે મંદિરના આર્કિટેક્ટ માટેનો પ્રાચીન શબ્દ હતો.

આ સમુદાય તેના વ્યવસાય તરીકે કલાત્મક અને શિલ્પ નિર્માણ કરે છે. આ સમુદાય પરિવારની દેવી તરીકે આશાપુરા માતાની પૂજા કરે છે. ભગવાન શિવ સમુદાયના મુખ્ય દેવતા છે અને સમુદાયના લોકો કલાત્મક કોતરણી અને શિલ્પ તેમજ કલાત્મક પથ્થર નિર્માણમાં નિષ્ણાત માનવામાં આવે છે.

રામ મંદિરના મુખ્ય શિલ્પકાર કોણ છે?

ચંદ્રકાંત સોમપુરા અયોધ્યામાં રામ મંદિરના મુખ્ય આર્કિટેક્ટ છે. તેમના દાદા પ્રભાશંકર ઓગડભાઈ નગર શૈલીના મંદિરોના અગ્રણી ડિઝાઇનરોમાંના એક હતા, જેમણે આધુનિક સોમનાથ મંદિરની રચના અને નિર્માણ કર્યું હતું.

ચંદ્રકાંત એવા પરિવારમાંથી આવે છે જેણે ભારતમાં 200 થી વધુ સ્ટ્રક્ચર્સ ડિઝાઇન કર્યા છે અને મંદિરો ડિઝાઇન કરવાની કળાને આગળ ધપાવવા માટે તેમના પરિવારની 15મી પેઢી છે. સોમપુરાએ મુંબઈમાં સ્વામિનારાયણ મંદિર અને કોલકાતામાં પ્રખ્યાત બીરની સ્થાપના કરી હતી.

લગભગ 32 વર્ષ પહેલા વિશ્વ હિંદુ પરિષદના ભૂતપૂર્વ વડા અશોક સિંઘલે અયોધ્યામાં રામ મંદિર માટે ડિઝાઇન લાવવા માટે બિરલા પરિવાર દ્વારા ચંદ્રકાંત સોમવારનો સંપર્ક કર્યો હતો. રસપ્રદ વાત એ છે કે, તે સમયે જ્યારે તેઓ અયોધ્યામાં જમીનની તપાસ કરવા ગયા હતા, ત્યારે તેઓ એક ભક્ત તરીકે ગયા હતા અને માસ્ટર પ્લાન તૈયાર કરવા માટે તેમણે તેમના પગથી જમીનની માપણી કરવી પડી હતી.

ચંદ્રકાંત સોમપુરાએ 130 મંદિરોની ડિઝાઈન તૈયાર કરી છે

તેમણે રામ મંદિર માટે એક ભવ્ય ડિઝાઈન બનાવી હતી, જેને 1990ના દાયકાની શરૂઆતમાં અલ્હાબાદ કુંભ દરમિયાન સંતો દ્વારા મંજૂર કરવામાં આવી હતી. વર્ષ 2020 માં, સોમપુરા દ્વારા હિંદુ ગ્રંથો વાસ્તુશાસ્ત્ર અને શિલ્પા શાસ્ત્ર અનુસાર મૂળમાંથી કેટલાક ફેરફારો સાથે નવી ડિઝાઇન તૈયાર કરવામાં આવી હતી.

રામ મંદિરની રચના કરતી વખતે ચંદ્રકાંતને તેમના બે પુત્રો આશિષ અને નિખિલ સોમપુરાએ મદદ કરી હતી. રામ મંદિર ઉપરાંત, ચંદ્રકાંતે ગાંધીનગરના સ્વામી નારાયણ મંદિર અને પાલનપુરના અંબાજી મંદિર સહિત લગભગ 130 મંદિરોની રચના કરી છે.