2000ની નોટ ચલણમાંથી બહાર, 2024ની ચૂંટણી પહેલા PM Modi એ મારી દીધો માસ્ટર સ્ટ્રોક ?
આરબીઆઈ ઈચ્છે છે કે રૂ. 2000ની નોટોનો હેતુ પૂરો થઈ ગયો છે અને હવે તે તેને પાછી ખેંચી રહી છે. પરંતુ તે લીગલ ટેન્ડર રહેશે. એવું ન થઈ શકે કે આ નિર્ણય પાછળ સરકારનો હાથ ન હોવો જોઈએ. હકીકતમાં દેશમાંથી કાળું નાણું ખતમ કરવા માટે સરકારે માસ્ટર સ્ટ્રોક રમ્યો છે
કર્ણાટક ચૂંટણીના પરિણામો બાદ 19 મેના રોજ દેશ સમક્ષ જે નિર્ણય આવ્યો છે તે પણ ચોંકાવનારો છે. હા, મોડી સાંજે RBIને નિર્ણય આપવામાં આવ્યો કે તે રૂ. 2000ની નોટો પાછી ખેંચી લેશે. જાહેરાત ખૂબ માપવામાં આવે છે. આરબીઆઈએ એવું બિલકુલ કહ્યું નથી કે તે ચલણમાંથી બહાર જઈ રહી છે અથવા રૂ. 2,000ની નોટોનું વિમુદ્રીકરણ કરી રહી છે.
તેમણે કહ્યું કે આરબીઆઈ ઈચ્છે છે કે રૂ. 2000ની નોટોનો હેતુ પૂરો થઈ ગયો છે અને હવે તે તેને પાછી ખેંચી રહી છે. પરંતુ તે લીગલ ટેન્ડર રહેશે. એવું ન થઈ શકે કે આ નિર્ણય પાછળ સરકારનો હાથ ન હોવો જોઈએ. હકીકતમાં દેશમાંથી કાળું નાણું ખતમ કરવા માટે સરકારે માસ્ટર સ્ટ્રોક રમ્યો છે. ચાલો તમને પણ જણાવીએ કે કેવી રીતે?
કાળું નાણું સરકારનો મુદ્દો રહ્યો છે
કેન્દ્રની નરેન્દ્ર મોદી સરકાર માટે કાળું નાણું મુખ્ય મુદ્દો રહ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં 2000 રૂપિયાની નોટો પાછી ખેંચવાના નિર્ણયને આ દિશામાં એક પગલું માનવામાં આવી રહ્યું છે. 2014ની લોકસભા ચૂંટણીમાં નરેન્દ્ર મોદી અને ભાજપ માટે કાળું નાણું મુખ્ય મુદ્દો હતો. વર્ષ 2016માં જે નોટબંધી કરવામાં આવી હતી તે કાળા નાણાને ધ્યાનમાં રાખીને કરવામાં આવી હતી. આ વખતે પણ સરકાર દ્વારા આપવામાં આવેલી સૂચના મુજબ રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા દ્વારા લેવાયેલો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હોય તેવું લાગી રહ્યું છે.
જેની અસર એવા લોકો પર પડશે જેમણે ઊંચી નોટોનો સંગ્રહ કરીને કાળું નાણું એકઠું કર્યું છે. એટલા માટે સરકારે માત્ર 131 દિવસનો સમય આપ્યો છે. જેની અંદર તમને દરરોજ 2000 રૂપિયાની માત્ર 10 નોટ મળી શકે છે અથવા જે બેંક ખાતામાં જમા કરી શકાય છે અથવા બદલી શકાય છે.
2000ની નોટોમાં જમા થયું કાળું નાણું?
હકીકતમાં, કેટલાક સમયથી 2000 રૂપિયાની નોટો બજારમાંથી ગાયબ થઈ ગઈ છે. આના કેટલાક મુખ્ય કારણો છે. સૌથી પહેલા બેંકોએ એટીએમમાં 2000 રૂપિયાની નોટ રાખવાનું બંધ કરી દીધું હતું. બીજી તરફ, છેલ્લા પાંચ વર્ષથી RBIએ પણ રૂ. 2000ની નોટ છાપવાનું બંધ કરી દીધું હતું. આવી સ્થિતિમાં સવાલ ઉઠી રહ્યો હતો કે 2000 રૂપિયાની નોટો ક્યાં છે? શું લોકો 2000 રૂપિયાની નોટોના રૂપમાં કાળું નાણું રાખવા લાગ્યા છે?
ઘણી વખત તેનો ઉલ્લેખ પણ કરવામાં આવ્યો હતો અને જ્યાં પણ દરોડા પડ્યા હતા ત્યાં મોટાભાગની 2000 રૂપિયાની નોટો મળી આવી હતી. આ કારણથી શંકા વિશ્વાસમાં ફેરવાઈ રહી હતી કે ઘણા લોકોએ પોતાનું કાળું નાણું મોટી નોટોના રૂપમાં છુપાવીને રાખ્યું છે.
ચૂંટણી પહેલા સરકારનો માસ્ટર સ્ટ્રોક!
ઘણા લોકો તેને કેન્દ્રની મોદી સરકારનો માસ્ટર સ્ટ્રોક પણ માની રહ્યા છે. તેનું કારણ ચૂંટણીમાં કાળા નાણાંનો ઉપયોગ છે. વર્ષ 2016માં યુપી વિધાનસભા ચૂંટણી પહેલા સરકારે નોટબંધી કરી હતી. તે પછી ઘણા પક્ષોને ચૂંટણી ભંડોળની અછતનો સામનો કરવો પડ્યો. આવું ન બન્યું હોય, પરંતુ રાજકીય પક્ષો માટે તે નોટબંધીથી ઓછું નથી અને આગામી મહિનાઓમાં અડધા ડઝન રાજ્યોમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ યોજાવાની છે. જેમાં મધ્યપ્રદેશ, રાજસ્થાન, છત્તીસગઢ, તેલંગાણામાં ચૂંટણી યોજાવાની છે. વર્ષ 2024માં લોકસભાની ચૂંટણી છે. જેની તૈયારીઓ શરૂ થઈ ગઈ છે. 2000 રૂપિયા પર લેવાયેલા નિર્ણયોની અસર રાજકીય પક્ષો પર જોવા મળશે.
માર્ચ 2023 સુધી 10.8 ટકા ચલણમાં રહી
નવેમ્બર 2016માં જ્યારે 500 અને 100 રૂપિયાની નોટો બંધ કરવામાં આવી ત્યારે 2000 રૂપિયાની નોટો ચલણમાં રજૂ કરવામાં આવી હતી. RBI એ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે 2000 રૂપિયાની નોટ લાવવાનો હેતુ પૂરો થઈ ગયો છે. હવે સિસ્ટમ અન્ય બેંકોમાં પૂરતી માત્રામાં છે. કોઈએ ચિંતા કરવાની જરૂર નથી. આરબીઆઈના જણાવ્યા અનુસાર માર્ચ 2017 પહેલા 2000 રૂપિયાની કુલ નોટમાંથી 89 ટકા નોટ જારી કરવામાં આવી હતી. 31 માર્ચ, 2018 સુધીમાં, રૂ. 2000ની નોટ સર્ક્યુલેશનમાં રૂ. 6.73 લાખ કરોડ હતી. 31 માર્ચ 2023ના રોજ આ નોટોનું સર્ક્યુલેશન ઘટીને 10.8 ટકા એટલે કે 3.62 લાખ કરોડ રૂપિયા થઈ ગયું છે.
